Кларк Гейбл битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Orphan|date=ғинуар 2016}}

{{Кинематографист
 |имя                  = Кларк Гейбл
 |оригинал имени       = Clark Gable
 |изображение          = Clark Gable - publicity.JPG
 |ширина               = 240px
 |описание изображения = <small>1940-сы йылдарҙа студияла төшкән фото</small>
 |имя при рождении     = Уильям Кларк Гейбл
 |дата рождения        = 1.2.1901
 |место рождения       = Кадис, [[Огайо]], {{ТУ|АҠШ|АҠШ-та}}
 |дата смерти          = 16.11.1960
 |место смерти         = [[Лос-Анджелес]], [[Калифорния]], {{ВБУ|АҠШ|АҠШ-та}}
 |профессия            = {{актёр|АҠШ|XX быуат}}
 |гражданство          = {{флагификация|США}}
 |годы активности      = 1924—1960
 |направление          = 
 |киностудия           = 
 |награды              = «[[Оскар (кинопремия)|Оскар]]» (1935)
{{{!}}
{{!}}{{Крест лётных заслуг (США)}}{{!}}{{!}}{{Воздушная медаль (США)}}
{{!}}}
}}
'''Уильям Кларк Гейбл''' ({{Lang-en|William Clark Gable}}; [[1 февраль]] [[1901 йыл]] — [[16 ноябрь]] [[1960 йыл]]) — [[Америка Ҡушма Штаттары]] актёры, «Голливуд короле» исемен йөрөтөүсе. «Оскар» премияһы лауреаты (1935)<ref name="C">''Joanne L. Yeck'' Gable, Clark // International Dictionary of Films and Filmmakers. — St. James Press, 2001. — Vol. 3. — P. 462.</ref>..

== Биография ==
Кларк Гейбл [[Огайо|Огайо штатында]], Кадиста 1901 йылдың 1 февралендә тыуған. Ул нефть скажинаһында быраусы булып эшләгән Уильям Генри Гейбл менән ҡатыны Аделинаның (ҡыҙ сағында — Гершельман) берҙән-бер балалары була. Ата—бабалары сығышы менән [[Германия]]нан. Әсәһе Клара эпилепсия менән сирләй, улы тыуғас, ете айҙан һуң мәрхүмә була, шуға күрә малайҙы атаһы менән үгәй әсәһе Дженни Данлап үҫтерә.

Актёр биш тапҡыр өйләнә:
* Джозефина Диллон, Гейблдан 14 йәшкә өлкән (1924—1930);
* Мария Лэнгэм, Гейблдан 17 йәшкә оло (1931—1939);
* Кэрол Ломбард (1939—1942);
* Сильвия Эшли (1949—1952);
* Кей Уильямс (1955—1960).
«Тынғыһыҙ» атамалы фильм төшөрөү майҙансығында Гейблдың йөрәк өйәнәге була. Ун бер көндән, 1960 йылдың 16 ноябрендә вафат була.

== Ҡыҙыҡлы хаҡиҡәттәр ==
* Кларк автомобилдәр коллекцияһы йыя, шуға Кэрол Ломбард бәләкәй йөрәктәр менән биҙәлгән «Форд» бүләк итә.
* Беренсе ҡатыны ҡыланышынан ташлатҡансы, Гейбл йыш ҡына атаһының исеме менән үҙен таныта.
* Кэрол Ломбард үлгәндән һуң, Кларк Гейбл, хөкүмәт менән әрме ҡаршы тороуға ҡарамаҫтан, В—17 самолётында атыусы булып урынлаша, Германияға һауанан һөжүм итеүҙәрҙә ҡатнаша. Ул биш хәрби осошта ҡатнаша, шул иҫәптән, береһе — [[Германия]]ға. Осоштарҙың береһендә, самолёт боҙолғас, MGM студияһы етәксеһе актёрҙың һәләк булыуынан хәүефләнеп, Гейблды фронттан ҡайтарыу яғын хәстәрләй. 1943 йылдың ноябрендә ул [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ]] —ҡа ҡайтып, кинолағы эшен дауам итә.
* Актриса [[Грета Гарбо]]ны йәне һөймәй, уға «ҡупып» тип өндәшә һәм һәләтһеҙ тип ғәйепләй.
* Ул масон, [[Калифорния]] «Беверли Хиллс» No. 528 үҙәгендә тора<ref>Royal Arch Mason Magazine, Spring, 1981, p. 271</ref>.
* «Оскар» тапшырыу церемонияһында әйткән иң ҡыҫҡа телмәре ике һүҙҙән тора: «Thank you». 1935 йылда «Иң яҡшы ирҙәр роле» номинацияһында премия «Бер мәлде төндә булған хәл» фильмына бирелгәс, сәхнәгә сығып статуэтканы ала ла: «Һеҙгә рәхмәт…!» — тип, кире урынына бара.

== Фильмография ==
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;"

!Год
!Башҡортса атамаһы
! Название на языке оригинала
! Роль
|-
|1961
|Тынғыһыҙ
| The Misfits
| ''Гай Ленгленд''
|-
|1960
|Был Неаполда башланды
| It Started in Naples
| ''Майкл Гамильтон''
|-
|1959
|Әммә миңә түгел
| But Not for Me
| ''Рассел Уорд''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1958
|Уҡытыусының яратҡаны
| Teacher’s Pet
| ''Джеймс Гэннон''
|-
|Әкрен барырға, төпкә барырға
| Run Silent Run Deep
| ''Ричардсон''
|-
|<br>
|Фәрештәләр шайкаһы
| Band of Angels
| ''Хэмиш Бонд''
|-
|1956
|Король һәм дүрт королева
| The King and Four Queens
| ''Дэн Кихоу''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1955
|Текә егеттәр
| The Tall Men
| ''Полковник Бен Эллисон''
|-
|Далан һалдаттары
| Soldier of Fortune
| ''Хэнк Ли''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1953
|Могамбо
| Mogambo
| ''Виктор Марсвелл''
|-
|Мине ысҡындырма
| Never Let Me Go
| ''Филип Сазерленд''
|-
|1952
|Яңғыҙ йондоҙ
| Lone Star
| ''Деверо Бёрк''
|-
|1951
|Киң Миссури аша
| Across the Wide Missouri
| ''Флинт Митчелл''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1950
|Ханыма яғымлы булыу өсөн
| To Please a Lady
| ''Майк Брэннан''
|-
|Ҡаланың асҡысы
| Key to the City
| ''Стив Фиск''
|-
|1949
|Эре иҫәп
| Any Number Can Play
| ''Чарли Энди Кинг''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1948
|Дөйөм ҡараш
| Command Decision
| ''Бриг. ген. К. С. Деннис''
|-
|Ҡайтыу
| Homecoming
| ''полковник Улисс Делби Джонсон''
|-
|1947
|Рекламасылар
| The Hucksters
| ''Виктор Элби Норман''
|-
|1945
|Мажара
| Adventure
| ''Гарри Паттерсон''
|-
|1942
|Мин һине табырмын
| Somewhere I’ll Find You
| ''Джонатан Дэвис''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1941
|Оя
| Honky Tonk
| ''Кэнди Джонсон''
|-
|Улар Бомбейҙә осорашты
| They Met in Bombay
| ''Джеральд Мелдрик''
|-
| rowspan="3" valign="center" |1940
|Иптәш Икс
| Comrade X
| ''Маккинли Б. Томпсон''
|-
|Шау—шыулы ҡала
| Boom Town
| ''Биг Джон Макмастерс''
|-
|Сәйер йөк
| Strange Cargo
| ''Андре Верне''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1939
|Ел артынан
| Gone with the Wind
| ''Ретт Батлер''
|-
|Алйот шатлығы
| Idiot’s Delight
| ''Гарри Ван''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1938
|Үтә хәүефле
| Too Hot to Handle
| ''Кристофер Хантер''
|-
|Лётчик—испытатель
| Test Pilot
| ''Джим Лейн''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1937
|Саратога
| Saratoga
| ''Дюк Брэдли''
|-
|Парнелл
| Parnell
| ''Чарльз Стюарт Парнелл''
|-
| rowspan="4" valign="center" |1936
|Ашыҡ мөхәббәт
| Love on the Run
| ''Майкл Энтони''
|-
|Кейн һәм Мәйбл
| Cain and Mabel
| ''Ларри Кейн''
|-
|Сан—Франциско
| San Francisco
| ''Блэки Нортон''
|-
|Ҡатын секретаршаға ҡаршы
| Wife vs. Secretary
| ''Вэн Стэнхоуп''
|-
| rowspan="4" valign="center" |1935
|Баунтиҙә фетнә
| Mutiny on the Bounty
| ''лейтенант Флетчер Кристиан''
|-
|Ата—бабаларҙың ораны
| The Call of the Wild
| ''Джек Торнтон''
|-
|Ҡытай диңгеҙҙәре
| China Seas
| ''капитан Алан Гаскелл''
|-
|Эштән һуң
| After Office Hours
| ''Джеймс Бранч''
|-
| rowspan="5" valign="center" |1934
|Башҡаларҙы онотоп
| Forsaking All Others
| ''Джеффри Уильямс''
|-
|Бығауҙар
| Chained
| ''Майкл Брэдли''
|-
|Манхэттен мелодрамаһы
| Manhattan Melodrama
| ''Эдвард 'Блэки' Галлахер''
|-
|Аҡ кейемле ир
| Men in White
| ''доктор Джордж Фергюсон''
|-
|Төндә булған бер хәл
| It Happened One Night
| ''Питер Уорен''
|-
| rowspan="4" valign="center" |1933
|Бейеүсе леди
| Dancing Lady
| ''Патч Галлахер''
|-
|Төнғө осош
| Night Flight
| ''Джулс''
|-
|Иреңде ҡәҙерлә
| Hold Your Man
| ''Эдди Холл''
|-
|Аҡ һеңле
| The White Sister
| ''Джованни Севери''
|-
| rowspan="4" valign="center" |1932
|Ғәжәп интерлюдия
| Strange Interlude
| ''доктор Нед Даррел''
|-
|Ыҙалы ир
| No Man of Her Own
| ''Джерри 'Бейб' Стюарт''
|-
|Ҡыҙыл туҙан
| Red Dust
| ''Деннис Карсон''
|-
|Цирктағы Полли
| Polly of the Circus
| ''Джон Хартли''
|-
| rowspan="12" valign="center" |1931
|Сумыусы шайтандар
| Hell Divers
| ''Стив Нельсон''
|-
|Аҡылдан шашҡан ҡатын
| Possessed
| ''Марк Уитни''
|-
|Сюзан Ленокс
| Susan Lenox
| ''Родни Спенсер''
|-
|Ҡанлы спорт
| Sporting Blood
| ''Уоррен Риддел''
|-
|Төнғө ҡараусы
| Night Nurse
| ''Ник''
|-
|Ирекле йән
| A Free Soul
| ''Эйс Уилфонг''
|-
|Ғонаһлы көләкәс
| Laughing Sinners
| ''Карл Лумис''
|-
|Йәшерен ярымһаҡ
| The Secret Six
| ''Карл Лакнер''
|-
|Бармаҡ остары
| The Finger Points
| ''Луис Бланко''
|-
|Бейегеҙ ахмаҡтар, бейегеҙ
| Dance, Fools, Dance
| ''Джейк Лава''
|-
|Иң ябай ысул
| The Easiest Way
| ''Ник Фелики''
|-
|Буялған үҙән
| The Painted Desert
| ''Рэнс Бретт''
|-
|1925
|Төньяҡ йондоҙ
| North Star
| ''Арчи Вест''
|-
| rowspan="2" valign="center" |1924
|Тыйылған ожмах
| Forbidden Paradise
| ''Солдат царской охраны''
|-
|Аҡ кеше
| White Man
| ''ярат леди Андреа''
|}

== Наградалары һәм номинациялары ==

=== Наградалары ===
* 1935 — «Оскар» премияһы — иң яҡшы ирҙәр роле, «Бер мәлде төндә булған хәл» фильмына

=== Номинациялар ===
* 1936 — «Оскар» премияһы — иң яҡшы роль, «Бауинти фетнәһе» фильмы
* 1940 — «Оскар» премияһы — иң яҡшы роль, «Ел артынан» фильмы өсөн
* 1959 — «Алтын глобус» премияһы — «Уҡытыусының яратҡаны» фильмындағы иң яҡшы ир-ат роле өсөн
* 1960 — «Алтын глобус» премияһы — «Әммә миңә түгел» фильмындағы иң яҡшы ир-ат роле өсөн

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
* {{IMDb name|0000022|Кларк Гейбл}}
{{Тышҡы һытанмалар}}
[[Категория:XX быуат актёрҙары]]
[[Категория:АҠШ актёрҙары]]
[[Категория:Алфавит буйынса актёрҙар]]
[[Категория:«Оскар» премияһы лауреаттары]]
[[Категория:АҠШ масондары]]
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]

{{actor-stub}}