Мәсих битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ислам}}'''Мәсих''' ({{Lang+ar|المسيح|{{comment|май һөртөп бағышланған|помазанник}}}}; [[иврит]] аналогы — ''Машиах'' משיח) — [[ислам]]да: мәсих. Термин ''Әл-Мәсих әл-Кәҙҙәб'' {{Lang+ar|المسيح الكذاب‎}} (ялған мәсих) һәм ''Әл-Мәсих әд-Дәжжәл'' [[Дәжжәл|Дәжжәлгә]] ҡарата ҡулланыла {{Sfn|Пиотровский|1991}}. Ғәрәпсә ''Әл-Мәсих'' исеме христиан тигәнде аңлата{{Sfn|Ньюби|2007}}.

== Этимологияһы ==
Ислам ғалимдары фекеренсә,''мәсих'' һүҙе [[Арамей телдәре|арамей теле]]{{Sfn|Wensinck, Bosworth|1991}} йәки [[Сүриә теле|сүриә теленән]] алынған<ref name="Jeffery1938">{{Китап|заглавие=The Foreign Vocabulary of the Qur'An|ссылка=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.217779|год=1938|издательство=Oriental Institute Baroda|страницы=[https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.217779/page/n283 265]—266|автор=Jeffery, Arthur}}</ref><ref name="Jongeneel2009">{{Китап|заглавие=Jesus Christ in World History|ссылка=https://books.google.com/books?id=S8uSmV3wKecC&pg=PA128|год=2009|издательство=Peter Lang|isbn=978-3-631-59688-3|страницы=128|автор=Jongeneel, Jan A. B.}}</ref> , уларҙа ''мешиха'' һүҙе {{comment|Ҡотҡарыусы|Спаситель}} исеме сифатында ҡулланылған. Исламға тиклемге осорҙа ғәрәп-христиандар Әбд әл-Мәсих («мәсих ҡоло») исемен йөрөткән<ref>{{Китап|заглавие=Koranische Untersuchungen|ссылка=http://www.ibri.org/Books/1926-Horovitz-KoranUntersuch/htm/doc130.html|год=1926|издательство=[[Walter de Gruyter]]|страницы=130|автор=Horovitz, Josef}} {{Cite web|url=http://www.ibri.org/Books/1926-Horovitz-KoranUntersuch/htm/doc130.html|title=Архивированная копия|access-date=2018-05-08|archive-date=2011-06-23|archive-url=https://web.archive.org/web/20110623053610/http://www.ibri.org/Books/1926-Horovitz-KoranUntersuch/htm/doc130.html|deadlink=unfit}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110623053610/http://www.ibri.org/Books/1926-Horovitz-KoranUntersuch/htm/doc130.html |date=2011-06-23 }}</ref>.

Ғәрәп ликографтары ''Әл-Мәсих'' һүҙен тикшереп, ҡушамат сифатында ғәрәп этимологияһын биргәндәр. Иң киң таралған фекер — был һүҙ ''[[мәсех]]'', йәғни «һөртөү», «һыйпау», «ҡағылыу», «һылау» тигән һ. б ҡылымдан алынған.{{Sfn|Robinson|2003}}<ref name="Jeffery1938"/>

== Мәрйәм улы Ғайса ==
[[Файл:Isa-3.jpg|мини|245x245пкс|Ғайса исеме ғәрәп транскрипцияһында: «<big>әл-Мәсихү ‘И́са бнү Мәрйәмә</big>»<ref name="autogenerated1">{{Коран/Ссылка|3|45}}</ref>]]
[[Ҡөрьән|Ҡөрьәндә]] һәм [[Сөннәт|сөннәттә]] Мөхәммәт Пәйғәмбәр ''мәсих'' тип [[Ғайса (пәйғәмбәр)|Ғайса]]<nowiki/>пәйғәмбәрҙе билдәләй{{Sfn|Али-заде|2007}}

Был һүҙ уның исеме алдына ҡуйыла йәки айырым ҡулланыла. Мәсих һүҙе [[Ҡөрьән|Ҡөрьәндең]] [[Мәҙинә сүрәһе|Мәҙинә сүрәһендә]] — изге хәбәр тарихында һәм Ғайса пәйғәмбәрҙе илаһлаштырыуҙы кире ҡағыуҙарҙа — әйтелә. Был һүҙ шулай уҡ Ғайсаның икенсе тапҡыр килеүе һәм уның [[Ҡиәмәт көнө|Ҡиәмәт көнөндә]] ҡатнашыуы, Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең үәхиҙәре тураһындағы хикәйәләрҙә ҡулланыла{{Sfn|Пиотровский|1991}}.

Дин белгесе Гордон Ньюби былай тип билдәләй: «''Ҡөрьәндә һәм хәҙистәрҙә термин, христианлыҡта һәм йәһүд динендә булған мәғәнәһенән айырмалы рәүештә, [[Ғайса (пәйғәмбәр)|Ғайса]] исеме алдында титул йә эпитет булараҡ ҡуйыла. Исламда был термин Ғайсаға ҡарата ҡулланыла һәм уның [[пәйғәмбәр]] булараҡ ҙур ролен билдәләй''»{{Sfn|Ньюби|2007|с=179}}

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Әҙәбиәт ==
* {{книга |автор=[[Ньюби, Гордон|Ньюби Г.]]|заглавие= Краткая энциклопедия ислама |оригинал=A Concise Encyclopedia of Islam|ссылка=|ответственный=Пер. с англ. |издание= |место=М. |издательство=Фаир-пресс |год=2007|страниц=384|isbn=978-5-8183-1080-0 |тираж=3000|ref=Ньюби}}
* {{ИЭС1991|М. П.|ал-Масих|161}}

{{Ислам эсхатологияһы}}

[[Категория:Ислам терминдары]]
[[Категория:Ислам эсхатологияһы]]