Мөхәддис битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ислам}}'''Мөхәддис''' ({{Lang-ar|محدث}}; {{lang-ru|мухаддис}}) — [[ислам]]да — [[хәҙис]]тәрҙе өйрәнеүсе ғалим, хәҙистәр тураһындағы фән һәм уларҙың методологияһы менән шөғөлләнә.

== Эшмәкәрлеге ==
Мөхәддистәр [[Мөхәммәт (Пәйғәмбәр)|Мөхәммәт Пәйғәмбәр]]ҙең хәҙистәрен йыйған, уларҙы тапшырыусылар сылбырының дөрөҫлөгөн тикшергән һәм теге йәки был хәбәрҙең уларға нисек килеп етеүен асыҡлаған. Хәҙистәр тураһында тулыраҡ мәғлүмәтте асыҡлағас, мөхәддистар үҙҙәре уларҙы таратыусылар булған. Һәр мөхәддис бер үк ваҡытта [[Рәүи (хәҙис)|рәүи]] ҙә була, әммә һәр рәүи мөхәддис булмаған{{Sfn|Али-заде|2007}}.

Мөхәддистең туғандаш төшөнсәһе — «мөснид». Мөснидтәр — хәҙистәрҙең тапшырыусылары, улар рәүиҙәр сылбырын телгә ала, ләкин улар тураһында өҫтәмә мәғлүмәттәр белмәүе ихтимал. Мөхәддистар был өҫтәмә мәғлүмәттәрҙе белгән, һөҙөмтәлә уларҙың дәрәжәһе мөснидтәргә ҡарағанда юғарыраҡ булған. Йөҙ меңдән ашыу хәҙис текстарын, уларҙы тапшырыусылар сылбырын (иснәдтәр) яттан белгән мөхәддисте; шулай уҡ хәҙис тапшырыусыларҙың шәхси сифаттарына күрә [[хафиз]] тип атайҙар. Әгәр хафиз өс йөҙ меңдән ашыу хәҙис белә икән, уны «дәлил» тип атайҙар{{Sfn|Али-заде|2007}}.

== Билдәле мөхәддистәр ==
* [[Әл-Бохари|Мөхәммәт әл-Бохари]]
* [[Мөслим ибн әл-Хажаж]]
* [[Әбү Бәкер әл-Байхаҡи]]
* [[Әхмәт ибн Хәнбәл]]
* [[Ибн Маджа]]
* [[Әбү Иса әт-Тирмизи]]

== Иҫкәрмәләр ==
{{Иҫкәрмәләр}}

== Әҙәбиәт ==
* {{ИЭС2007|Мухаддис|586}}
{{islam-stub}}
{{Исламда рухани дәрәжәләр}}
[[Категория:Хәҙис белгестәре]]
[[Категория:Ислам дине белгестәре]]
[[Категория:Ислам терминдары]]