Рейксмюсеум битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{музей
|название        = Рейксмюсеум
 |sort           = 
|оригинал        = Rijksmuseum Amsterdam
|файл            = Rijksmuseum in Amsterdam.jpg
 |размер         = 300
 |подпись        = 
|основан         = 1808
|адрес = Rijksmuseum Amsterdam, Postbus 74888, 1070 DN Amsterdam
  |lat_dir = N |lat_deg = 52.36000 |lat_min =  |lat_sec = 
  |lon_dir = E |lon_deg = 4.885278 |lon_min =  |lon_sec = 
  |region     = NL
  |CoordAddon = type:landmark_region:NL
|посетители      = 2 700 000 кеше (2019)
625 000 кеше (2021)
|директор        = Wim Pijbes (2008 йылдан)
|адрес        = Rijksmuseum Amsterdam, Postbus 74888, 1070 DN Amsterdam
|ссылка          = [http://www.rijksmuseum.nl/ www.rijksmuseum.nl]
}}
'''Ре́йксмюсеум'''<ref>{{БРЭ|статья= Рейксмюсеум|id= 3503923|автор= |том= 28|страницы= 343}}</ref> (ҡайһы саҡта ''Рейксмузеум''; {{lang-nl|Rijksmuseum}}, <small>[[МФА]]</small>: {{IPA|[ˈrɛi̯ksmyˌzeːjʏm]}}) — [[Амстердам]]да ([[Нидерланд]]) сәнғәт музейы. Кешеләр иң күп йөрөгән донъяның егерме сәнғәт музейы исемлегенә инә<ref name=ArtnewsApril2014>[http://www.museus.gov.br/wp-content/uploads/2014/04/TheArtNewspaper2013_ranking.pdf Visitor Figures 2013: Museum and exhibition attendance numbers compiled and analysed] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140626153746/http://www.museus.gov.br/wp-content/uploads/2014/04/TheArtNewspaper2013_ranking.pdf |date=2014-06-26 }}, ''The Art Newspaper'', International Edition, Апрель 2014.</ref>.

== Тарихы ==
Музей 1800 йылда [[Гаага]] ҡалаһында [[Наполеон I|Наполеон Беренсенең]] ҡустыһы [[Голландия]] короле Людовик I Бонапарт тарафынан нигеҙләнә. 1808 йылда музей [[Амстердам]] ҡалаһына күсерелә һәм башта Король һарайында, ә һуңынан Триппенхюс һарайында һәм башҡа биналарҙа урынлаша. Конкурста еңгән архитектор Питер Кёйперс тарафынан 1877—1885 йылдарҙа яңы бина төҙөлә. Музей йәмғәтселек өсөн 1885 йылда асыла.

1890 йылда төп бинанан көньяҡ-көнбайышҡа табан, Рейксмюсеумға тағы бер корпус өҫтәлә. Ул емерелгән тарихи йорттарҙың фрагменттарынан төҙөлгән һәм Голландия архитектураһы тарихын (хәҙер бинаның Филипп өлөшө) күҙ алдына килтерергә мөмкинлек биргән. 

Экспозицияла төп урын [[Рембрандт]]тың «[[Төнгө дозор (картина)|Төнгө дозор]]» картинаһына бүленгән (был картина — Амстердам ҡалаһының милке, музейҙа ваҡытлыса һаҡлана). 1906 йылда ошо картинаны урынлаштырыу маҡсатында айырым зал үҙгәртеп ҡорола.

1920 һәм 1950 йылдар араһында интерьерҙа үҙгәрештәр була — төрлө төҫтәрҙә биҙәлгән залдарҙың күбеһе яңынан буялған. 1960-сы йылдарҙа ике эске ихатаға индерелеп, экспозиция залдары һәм бер нисә ҡат үҙгәртеп ҡоролған. 1984, 1995, 1996 һәм 2000 йылдарҙа музей бинаһы реставрациялана һәм ремонтлана.

2003—2013 йылдарҙа музей реконструкциялана. Испания архитекторҙары Антонио Круз (''Antonio Cruz'') һәм Антонио Ортис (''Antonio Ortiz'') проекттарын бойомға ашырыу өсөн 500 милилон евро бүленгән. Экспозиция 10 йылға ябыла, был ваҡытта коллекциянан картиналар башҡа майҙансыҡтарҙа күрһәтелә. 2013 йылдың 13 апрелендә музей йәнә үҙ ишектәрен аса.

2017 йылда музей үҙенең 10 миллионынсы ҡунағын ҡабул итә. Ул голланд уҡытыусыһы булып сыға, был ваҡиға уңайынан уға «Төнгө дозор» залында киске аш табынын ойошторолар һәм шедевр ҡаршыһында йоҡлау өсөн карауат тәҡдим итәләр.

== Экспозицияһы ==
XV—XIX быуаттың голланд оҫталарының, айырым әйткәндә, [[Голланд һынлы сәнғәтенең алтын быуаты|«Алтын» XVII быуатының]] билдәле рәссамдары, тәү сиратта [[Рембрандт]], [[Ян Лёйкен]], [[Ян Вермеер]] һәм [[Франс Халс]], шулай уҡ [[Питер де Хох]], [[Ян Стен]], [[Якоб ван Рёйсдал]], [[Бартоломеус ван дер Хелст]], [[Ян ван Скорел]], [[Антонис ван Дейк]] һәм башҡаларҙың бихисап эштәре художестволы коллекцияның нигеҙен тәшкил итә.

Картиналарҙан тыш художестволы коллекцияға скульптуралар һәм ғәмәли-биҙәү сәнғәте, Азия илдәре сәнғәте, шулай уҡ тарихи коллекция (археологик артефакттар, картиналар, скульптуралар, кейем-һалым) һәм рәсемдәр, грваюралар һәм фотографиялар йыйылмаһы инә

2019 йылда музейҙа ''All Rembrandts'' тигән исем аҫтында [[Рембрандт]]тың экспозицияһы күрһәтелә.

== Галерея ==
<gallery caption="Йыйылманың шедеврҙары">
File:The Nightwatch by Rembrandt - Rijksmuseum.jpg|[[Рембрандт]], «[[Төнгө дозор (картина)|Төнгө дозор]]» (1642)
File:Rembrandt Harmensz. van Rijn 092.jpg|Рембрандт, «Синдики» (1662)
File:Rembrandt Harmensz. van Rijn - Het Joodse bruidje.jpg|Рембрандт, «Йәһүд кәләше» (1665)
File:Jan Vermeer van Delft 021.jpg|[[Ян Вермеер|Вермеер]], «Һөт һатыусы» (1658)
File:The_Love_Letter_-_Jan_Vermeer_van_Delft.png|Вермеер, «Ғишыҡ хаты» (1668)
File:Frans Hals - Portret van een stel in een landschap - Google Art Project.jpg|Франс Хальс, ''Исаак Масса һәм уның ҡатынының ғаилә портреты'' (1622)
File:Pieter de Hooch 007.jpg|Питер де Хох, «Келәттә бала менән ҡатын-ҡыҙ» (1660)
File:Jacob Isaacksz. van Ruisdael - Le Moulin de Wijk-bij-Duurstede.jpg|Рёйсдал, «Вейк-бей-Дюрстедтә тирмән» (1670)
File:Jan Steen 009.jpg|Ян Стен, «Тутыйғош менән ситлек»
</gallery>

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Әҙәбиәт ==
* «Рейксмузеум». БСЭ, 3-е издание.
* «Rijksmuseum». [[Encyclopædia Britannica]] from Encyclopædia Britannica 2007 Ultimate Reference Suite (2007).

== Һылтанмалар ==
* [https://web.archive.org/web/20080919142408/http://art.1september.ru/2003/05/no05_1.htm Наталия Шелешнева-Солодовникова. Государственный музей Амстердама]

{{Библиоинформация}}

[[Категория:Нидерланд музейҙары]]