Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{БМ|Ғәскәров}}
{{Музыкальный коллектив
 |Название           = Фәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле
 |Подпись            = 
 |Ключ               = 
 |Лого               = 
 |Ширина_лого        = 
 |Фото               = Здание ансамбля имени Файзи Гаскарова.jpg
 |Описание_фото      = 
 |Ширина_фото        = 
 |Фон                = 
 |Жанр               = <!-- или Жанры-->
 |Годы               = 1939
 |Страна             = Рәсәй Федерацияһы
 |Город              = [[Өфө]]
 |Язык               = <!-- или Языки-->
 |Другое название    = <!-- или Другие названия-->
 |Лейбл              = <!-- или Лейблы-->
 |Другие проекты     = 
 |Состав             = 
 |Бывшие участники   = 
 |Сайт               = {{URL|http://gaant-rb.ru/}}
}}

'''Фәйзи Ғәскәров исемендәге дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле''' — Башҡортостан Республикаһының профессиональ халыҡ бейеүҙәре ансамбле.

«Башҡорт профессиональ хореография сәнғәте һәм юғары башҡарыу оҫталығы үҫешенә ҙур өлөш индереү һәм пропагандалау өсөн» [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы]]н алыусы берҙән-бер коллектив.

== Тарихы ==
[[1936 йыл]]—[[1938 йыл]]дарҙа коллектив БАССР-ҙың Берләшкән театрҙар ҡарамағындағы концерт-эстрада бюроһында барлыҡҡа килә, Башҡорт театр училищеһы һәм үҙешмәкәр башҡарыусыларынан төҙөлә. 1938 йылда Башҡорт дәүләт филармонияһында булдырылған Башҡорт йыр, бейеү һәм музыка ансамбленә үҙгәртелә. [[1939 йыл]]дың 11 мартында Игорь Моисеев уҡыусыһы [[Ғәскәров Фәйзи Әҙһәм улы]] ансамблде етәкләй башлай. Был дата ансамблдең тыуған көнө һанала.

[[1940 йыл]]да Башҡорт дәүләт халыҡ бейеүҙәре ансамбленә айырыла. [[1940 йыл]]дың йәйендә ансамблдең Башҡортостан буйлап беренсе гастролдәре үтә. [[1941 йыл]]дың башында [[Мәскәү]]ҙә уҙғарылған Башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында ҡатнаша. [[1955 йыл]]да Мәскәүҙә уҙғарылған Башҡорт әҙәбиәте һәм сәнғәте декадаһында ҡабаттан ҡатнаша, бөтә союзға билдәле булып китә.

[[1988 йыл]]да коллективҡа [[Фәйзи Ғәскәров]] исеме бирелә.

[[1991 йыл]]да филармониянан айырылып сығып, [[юридик шәхес]] статусын һәм Фәйзи Ғәскәров исемендәге халыҡ бейеүҙәре ансамбле исемен ала. [[1994 йыл]]да бер үк ваҡытта [[АҠШ]] һәм [[Төркиә]] илдәренә гастролдәргә сыға.

[[1996 йыл]]дың декабрь айында Рәсәй Федерацияһы мәҙәниәт министрлығы ансамблгә «Академик» исемен бирҙе.

[[2007 йыл]]да ансамбль Урал-Волга буйы төбәгендә тиңе булмаған үҙ бинаһына эйә була.

* 2013 йылдың октябрендә [[ЮНЕСКО]] штаб-фатирында ансамблегә «Биш ҡитға» алтын миҙалы, «Донъя илсеһе» дипломы тапшырылды<ref>[http://mkrf.ru/press-tsentr/novosti/region/detail.php?id=399859 Информация из Официального сайта Министерства культуры РФ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140227052648/http://mkrf.ru/press-tsentr/novosti/region/detail.php?id=399859 |date=2014-02-27 }}</ref>.

2016 йылдың июнендә [[Мексика]]ла үткән Бөтә донъя фольклориадала ҡатнашып, уңышлы сығыш яһай.

== Маҡтаулы исемдәре һәм премиялары ==
* [[Ғәлимов Сәләм исемендәге премия]] (1978).
* [[Башҡортостан Республикаһының Салауат Юлаев исемендәге дәүләт премияһы]] (1990)
* «Донъя йондоҙҙары» фестиваленең бронза бүләге (1994, Төркиә).
* «Известия» гәзитенең «Танылыу» премияһы (2005, декабрь).
* [[ЮНЕСКО]]ның «Биш ҡитға» алтын миҙалы һәм «Донъя илсеһе» дипломы (2013, октябрь).

== Репертуар ==

=== «Алтын фонд» (ҡуйыусы Ф. Ғәскәров) ===
* «Ете ҡыҙ» башҡорт лирик бейеүе
* «Заһиҙә» башҡорт лирик бейеүе
* «Заһира» башҡорт бейеүе
* «Гөлнәзирә» тау башҡорттары бейеүе
* «Шаян ҡыҙҙар» шаян башҡорт бейеүе
* «Өс таған» башҡорт бейеүе
* «Өйрәтеүселәр» башҡорт бейеүе
* «Төньяҡ амурҙары» башҡорт бейеүе
* «Кис ҡапҡа төбөндә» мари бейеүе
* «Кейәү» шаян татар бейеүе
* «Бесәнселәр» татар бейеүе һәм башҡалар.

=== Башҡорт бейеүҙәре ===
* «Ҡурай сәскәһе» башҡорт бейеүе — хореографик постановка
* «Бөркөттәр иле» башҡорт бейеүе — хореографик постановка
* «Байыҡ» хәрби башҡорт бейеүе
* «Француз яулығы» башҡорт бейеүе
* «Ҡумыҙ иленән» башҡорт бейеүе
* «Башҡортостан йәшлеге» башҡорт бейеүе
* «Еҙ үксә» башҡорт ир-егеттәре бейеүе һәм башҡалар.

=== Рәсәй һәм Яҡын сит илдәр халыҡ бейеүҙәре ===
* «Урыҫ сюитаһы» бейеүе
* «Камчатка яҙмалары» коряк бейеүе
* «Күңел асыу» белорус бейеүе
* «Тверь күңел асыуҙары» урыҫ бейеүе
* «Кария» сыуаш бейеүе
* ингуш байрам бейеүе
* удмурт байрам бейеүе
* «Шалом» йәһүдтәр бейеүе
* «Гопак» украин бейеүе һәм башҡалар.

=== Алыҫ сит ил халыҡтары бейеүҙәре ===
* «Кантри» америка бейеүе
* «Гаучо» аргентина көтөүселәре бейеүе
* елпеүес менән корея бейеүе
* «Андалусия кистәре» испан бейеүе
* «Арагон хотаһы» испан бейеүе
* һинд бейеүе
* «Чичердык» ҡалмыҡ бейеүе
* "Бангладеш ритмдары һәм көйҙәре "
* «Сиртаки» грек бейеүе

Был ансамбль башҡарған бейеүҙәрҙең тулы исемлеге түгел. Бөгөнгө көндә труппа донъя халыҡтарының 140-тан ашыу бейеүҙәрен сәхнәгә сығарған.

== «Ғәскәровсылар» ==
* [[Абсатарова Гүзәл Рәшит ҡыҙы]], 1973—1991 йылдарҙа ансабль солисы, [[Рәсәй Федерацияһы]]ның атҡаҙанған (1998), [[Башҡорт АССР-ы]]ның халыҡ (1989) артисы.
* Фәхретдинов Әнүәр Нуретдин улы — РСФСР-ҙың атҡаҙанған артисы.
* [[Зөбәйҙуллин Хисбулла Ғүмәр улы]]
* [[Зөбәйҙуллин Айҙар Хизбулла улы]]
* [[Туйсина Рәшиҙә Ғилметдин ҡыҙы]]
* [[Әбделмәнов Рим Сәлимйән улы]] — балет артисы. Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (1989).
* [[Әхмәтова-Нәбиева Элвира Мирзанур ҡыҙы]] — Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы.
* [[Шәфиғуллина Алһыу Тәлғәт ҡыҙы]] — Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2000).
* [[Фәсхетдинов Ридик Әхмәт улы]] — баянсы, ансамблдең концертмейстеры. БАССР-ҙың халыҡ артисы (1982).
* Мөлөков Рөстәм Миңнерәүефулы — Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (2008).
* Тутманова Ася Валентиновна.
* [[Тотманов Рәдис Нурислам улы]] — ансамбль солисы, Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (1994).
* Осипов Николай Иванович — ансамбль солисы, Башҡортостан Республикаһының халыҡ артисы (1994).

== Әҙәбиәт ==
* Багуманов А. И., Фаизова Ф. А. Государственный академический ансамбль народного танца РБ имени Г. Ф. Гаскарова//Лауреаты премии имени Салавата Юлаева. — Уфа: Китап, 1999. 272 с. — С. 168—171.
* Хайруллин Р. Башкирский государственный ансамбль народного танца. Уфа, 1966.
* Саитов С. Башкирская государственная филармония. М.-Л., 1969.
* Башкирский государственный ансамбль народного танца: Альбом. Текст Е. Варламовой. Сост. А. Фахрутдинов. Уфа, 1978.

== Иҫкәрмәләр ==
<div class="references-small" style="">
<references />
</div>

== Һылтанмалар ==
* http://баш.башкирская-энциклопедия.рф/index.php/component/content/article/8-statya/5136-sk-rov-f-isemend-ge-khaly-beje-re-ansamble {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160422075230/http://xn--80ab4e.xn----7sbacsfsccnbdnzsqis3h5a6ivbm.xn--p1ai/index.php/component/content/article/8-statya/5136-sk-rov-f-isemend-ge-khaly-beje-re-ansamble |date=2016-04-22 }}
* [http://www.gaant.ru/photos/prolog.avi ролик с презентацией ансамбля] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070306020920/http://www.gaant.ru/photos/prolog.avi |date=2007-03-06 }}
* [https://www.youtube.com/watch?v=-f-xGXBf6zA/ Фәйзи Ғәскәров исемендәге Дәүләт академия халыҡ бейеүҙәре ансамбле Мексикала]
* [http://suvar-cbx.ucoz.ru/news/2009-08-29-35 Ансамбль Гаскарова]
* [http://www.poufe.ru/poufe.php?page=&sorted=&code=4023 Концертный зал Государственного Академического Ансамбля Народного Танца им.] [http://www.poufe.ru/poufe.php?page=&sorted=&code=4023 Файзи Гаскарова.]
* [http://www.bashinform.ru/bash/709302// Фәйзи Ғәскәров исемендәге ансамбль 75 йыллыҡ юбилейын билдәләне]
* [http://www.bashinform.ru/bash/882476/ Ғәскәров исемендәге ансамбль бейеүсеһе Мексикала «Мисс фестиваль» исеменә лайыҡ булды]

[[Категория:Ғәлимов Сәләм исемендәге премия лауреаттары]]
[[Категория:Салауат Юлаев исемендәге премия лауреаттары]]
[[Категория:Алфавит буйынса музыкаль коллективтар]]
[[Категория:Өфөнөң музыкаль коллективтары]]