Южмаш битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Coord|48.436177|34.988537|display=title|yandex=1}}
{{карточка компании 
|название             = "А.М. Макаров исемендәге “ Көнсығыш машиналар төҙөү заводы” производство берләшмәһе" 
|логотип              = [[Файл:Pivdenmash logo.png|200px]]
|тип                  = Дәүләт предприятиеһы
|листинг на бирже     = 
|деятельность         = 
|девиз                = 
|основана             = [[1944]]
|прежние названия     = 
|основатели           = 
|расположение         = {{флагификация|СССР}} → {{Флагификация|Украина}}: [[Днепропетровск]]
|ключевые фигуры = Сергей Войт (Генераль директор) <br />
Александр Макаров
|отрасль = космос техникаһын етештереү
|продукция =
|оборот =
|операционная прибыль =
|чистая прибыль =
|число сотрудников = 10 000
|материнская компания =
|дочерние компании =
|аудитор =
|собственные средства =
|сайт = [http://www.yuzhmash.com/ru/index.php www.yuzhmash.com]
}}
[[Файл:Vladimir Putin in Ukraine 11-12 February 2001-2.jpg|thumb|280 px|[[2001]], Рәсәй һәм Украина хөкүмәттәре Южмашта]]
[[Файл:Zenit-2 rocket ready for launch.jpg|thumb|«Зенит-2»  стартта. Байконур.]]
[[Файл:YuMZ T2.JPG|thumb|ЮМЗ-Т1 троллейбусы  Полтавала, Украина]]
'''Дәүләт  предприятиеһы “А.М. Макаров исемендәге “ Көнсығыш машиналар төҙөү заводы” производство берләшмәһе"  (Южмаш)''' — ракета – космос  техникаһы  һәм башҡа  фәнни продукцияны етештереүсе эре  [[Украина|украин]] предприятиеһы, [[Днепр (ҡала)|Днепр]] ҡалаһында урынлашҡан.

== Тарихы ==
[[1944 йыл]]да ҡалала автомобиль заводы төҙөлә башлай, әммә  [[1951]] йылда әле төҙөлөп бөтмәгән завод  профилен үҙгәртә. Тәүге завод проекты буйынса континент –ара баллистик ракеталар етештерелергә тейеш була.  Южмаш  башта асыҡ исем аҫтында йөрөтөлмәй,  һаны буйынса ғына йөрөтөлә — ” 586 һанлы завод”.

2014 йыл һөҙөмтәләренә ярашлы, “А.М. Макаров исемендәге “ Көнсығыш машиналар төҙөү заводы” производство берләшмәһе” — ракета – космос техникаһы  ғилми – производство комплексы. 
2015 йылдың авгусына  “А.М. Макаров исемендәге “ Көнсығыш машиналар төҙөү заводы” производство берләшмәһе”  заказдар булмағанлыҡтан тулыһынса тиерлек туҡтатылған. Бының турала генераль директорҙың ярҙамсыһы Владимир Ткаченко хәбәр итте.  Предприятие аҙнаһына  өс көн режим системаһы  менән эшләй, дүртенсе кварталда завод бер көнлөк режимға күсәсәк. Эшселәре өлөшләтә  энергия менән  тәьмин итеүҙе туҡтатылыуына һәм  техник һыу юҡлығына зарланалар.   Заводтың  төшөмө   80 % кәмегән, тәжрибәле специалистар предприятиены ташлап китергә мәжбүр<ref>[http://inforesist.org/dnepropetrovskij-yuzhmash-na-grani-polnoj-ostanovki/Днепропетровский «Южмаш» на грани полной остановки]{{Недоступная ссылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

== Продукцияһы ==
Ракета  техникаһы
1983—1993 “Южмаш”ҡа ингән Павлоград механик  заводында  РТ-23 УТТХ  “Молодец”  БЖРК (ракета комплексының  хәрби тимер юлы) өсөн ракеталар етештерелгән.  Был ракеталар  СССР-ҙың Ҡораллы көстәре һәм Рәсәй Федерацияһы Ҡораллы көстәрҙең  ҡоралландырыуында торған<ref>[http://zdr.gudok.ru/pub/20/203611/ «Молодец» прятался в поезде стратегического назначения] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121230033048/http://zdr.gudok.ru/pub/20/203611 |date=2012-12-30 }}</ref>.

Ракета-йөрөтөүсе  “ Зенит”тың  етештереүе ваҡытлыса туҡтатылған<ref>[http://vesti-ukr.com/pridneprove/87162-juzhmash-zastyl-v-ozhidanii-gosoboronzakaza «Южмаш» застыл в ожидании гособоронзаказа. На сайте компании опубликовали и сразу удалили документы, проясняющие ситуацию на предприятии]</ref>), ракета- йөрөтөүсе Циклон , спутниктар,  ракета  двигателдәре, ел  турбиналары, троллейбустар, тракторҙар,  аҙыҡ – түлек сәнәғәте өсөн ҡоралмалар , самолеттарҙың Ан-140, Ан-148 һәм Ан-158 шасси агрегаттары   һ.б.

Ракета – йөрөтөүсе "Зенит"ты етештереп, предприятие халыҡ –ара  Морской старт программаһында ҡатнашты.   2014 йылдың көҙөндә “Морской старт”  платформаһынан ракеталар осороу  ваҡытлыса туҡтатылып торған<ref>[http://izvestia.ru/news/582498 Роскосмос обойдется без «Зенита»]</ref>.  2014 йылдың   декабрь аҙағында РФ вице-премьеры Дмитрий Рогозин, был проектта “Зенит” ракеталары,  моғайын, ҡулланмаҫтар, тип  белдерҙе<ref>[http://www.rbc.rbcfreenews/54cecfaa9a794722c5c928c9 Роскосмос заменит украинские ракеты «Зенит» на российскую «Ангару»]{{Недоступная ссылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>

===Башҡа төрлө  продукция ===
Шулай уҡ ракеталарҙан  тыш,  завод  ЮМЗ-Т1, ЮМЗ-Т2 һәм  ЮМЗ Е186 троллейбустары; Татра-Юг Т6Б5, К-1М8 трамвайҙары,  А-186 автобусы<ref>[http://www.prometal.com.ua/news.php?id=114944&archive=show «Южмаш» испытывает автобус А-186 собственной конструкции] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160310005803/http://prometal.com.ua/news.php?archive=show&id=114944 |date=2016-03-10 }}</ref>; ЮМЗ-6, ЮМЗ 8040.2, ЮМЗ 8244.2 тракторҙары  етештерелә.
«Южмаш» шулай уҡ  сит ил компанияларына ракета технология базаһында етештерелгән радиоактив ҡалдыҡтар өсөн контейнерҙар етештереү технологияларын һатыу тураһында һөйләшеүҙәр алып бара.  Бөгөнгө көндә  “Южмаш”та  төрлө  һыйҙырышлы контейнерҙарҙың бер нисә тәжрибәле  төрҙәре бар.  Радиациянан һаҡланыу өсөн быяла пластиктан эшләнгән "Сатана" һәм  "Молодец” ракета төрҙәренең  әҙер блоктарын ҡулланырға мөмкинселеге ҡарала. Электрон  тотҡарлығынан  һәм радиация йоғонтоһонан ракеталарҙың  төп өлөштәрен һаҡлаған  Быяла пластиктар  модификатор менән һылана.  [[Харьков]] физика-техник  институтында  үткәрелгән һынауҙар бындай контейнерҙарҙа түбән һәм урта әүҙемле төркөм ҡалдыҡтары  300 йылға тиклем һаҡлана алыуын күрһәткән.

==  Завод директорҙары ==
* [[1961]]—[[1986]] — Макаров, Александр Максимович
* [[1986]]—[[1992]] — Кучма, Леонид Данилович
* [[1992]]—[[2005]] — Алексеев, Юрий Сергеевич
* [[2005]]—[[2014]] — Щёголь, Виктор Андреевич
*  2014 йылдан алып — Войт Сергей Николаевич

== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
{{Навигация}}
* Южное КБ-һы
* Сапсан (ракета комплексы)
* Севмаш
*  Украина космонавтикаһы

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
* [http://www.yuzhmash.com/ Южмаш  '''Официаль сайты''']
* [http://www.dsnews.ua/companies-markets/art32841.html Контейнеры «Южмаша» могут уехать в США]{{Недоступная ссылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} 
* [http://www.day.kiev.ua/ru/article/ekonomika/ukrainskiy-dvigatel-segodnya-dostavlyaet-na-orbitu-evropeyskie-sputniki-no Украинский двигатель сегодня доставляет на орбиту европейские спутники, но…]
* {{cite web | url         = http://www.autoconsulting.com.ua/article.php?sid=34670 | title  = Мәҡәлә "Нисек украин троллейбусын булдырғандар". Страница на сайте  «www.autoconsulting.com.ua»
 | accessdate  = 2015-11-05 | archiveurl  = http://www.webcitation.org/6cp1jPnxj | archivedate = 2015-11-05 }}


{{ЮМЗ троллейбустары}}
{{ СССР-ҙың тракторҙар төҙөү предприятиелары}}
{{СССР -ҙың элекке илдәрендә автомобиль заводтар}}
{{Троллейбустар етештереүселәр}}

[[Категория:Предприятия Днепра]]
[[Категория:Организации по производству ракетного оружия СССР и России]]
[[Категория:Южмаш| ]]
[[Категория:Автомобилестроительные предприятия]]
[[Категория:Производители автобусов]]
[[Категория:Автомобилестроительные предприятия Украины]]