Байыҡ (исем)
| Викидатала элемент юҡ |
Байыҡ — башҡорт ир-ат исеме. Башҡа төрки халыҡтарҙа ла бар.
Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Байыҡ — башҡорт исеме. Тоғро, ысын, изге мәғәнәләренә эйә.[1][2]
Билдәле кешеләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Байыҡ Айҙар (1 декабрь 1710 йыл — 10 октябрь 1814 йыл) — сәсән, шағир-импровизатор, башҡорт халҡының азатлығы өсөн көрәшеүсе. Ул Айҙар сәсән, ысын исеме Байыҡ Аблаев, башҡа мәғлүмәттәр буйынса, Баймөхәмәт Байназаров 1734 йылда, башҡа мәғлүмәттәр буйынса, 1710 йылда Себер даруғаһы Мырҙалар улусы Монай ауылында (хәҙерге Башҡортостандың Салауат районы Арҡауыл ауылында), башҡа мәғлүмәттәр буйынса, шул уҡ улустың Мәхмүт ауылында — яҡынса 1815 йылда вафат булған, сәсән. Сәсән исеменең 2‑се өлөшө «айҙар» (хөрмәтле, ихтирамлы) халыҡ тарафынан бирелә.
Ауылдар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Бәләкәй Байыҡ (рус. Малобаиково) — Башҡортостандың Ишембай районындағы ауыл.
Оло Байыҡ (рус. Большебаиково) — Башҡортостандың Ишембай районындағы ауыл.
Топонимдар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Оло Байыҡ (рус. Большой Баик ) — Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округындағы күл.
Кесе Байыҡ — (рус. Малый Баик) — Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһенең Ҡарабаш ҡала округындағы күл.
Халыҡ ижадында[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«Байыҡ» йыры — башҡорт халҡының ауыҙ-тел хазинаһы, был көйгә бейеү ҙә һалынған. Халыҡ йырына әйләнһә лә, уның конкрет авторы ла бар. Ул — Байыҡ Аблаев.
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
«Байыҡ» — башҡорт бейеүҙәрен башҡарыусыларҙың республика телевизион конкурсы.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре 2021 йыл 5 октябрь архивланған.. — Өфө, 2006.
- ↑ Таңһылыу Күсимова. 2018 йыл 16 май [https://web.archive.org/web/20180516203613/http://bashklip.ru/site/kitap/isembashklip_ru.pdf архивланған. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Башҡорт исемдәре / Таңһылыу Күсимова, Cветлана Бикҡолова. — Өфө: Китап, 2005. – 224 бит.
- Күсимова Таңһылыу. Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә. — Өфө: Башҡортостан китап нәшриәте, 1991. — 192 бит.
- Сулейманова Р. А. Башкирско-русский словарь-справочник личных имен и фамилий. — Уфа, 2013. — 364 с. ISBN 978-5-91608-111-4.
- Тупеев С. Х. Башкирский именник. Справочник личных имен с написанием вариантов на русском и башкирском языках. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Султанова Р. И. Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.
- Хисамитдинова Ф.Ғ., Төпәев С. Х. Төрки сығанаҡлы һәм төрки элементлы башҡорт исемдәре. — Өфө, 2006.
- Яңы сығанаҡ өҫтәү өсөн «Ҡалып:Исемдәр донъяһында» сәхифәһен үҙгәртегеҙ
|
Аҙаштар тураһында мәҡәләләр исемлеге. Әгәр ҙә һеҙ бында Википедияның башҡа мәҡәләһенән яңылыш килеп сыҡһағыҙ, ул һылтанманы дөрөҫләргә кәрәк. Шулай уҡ булған мәҡәләләрҙең тулы исемлеген ҡарағыҙ. |