Кешкек

Кешкек
	Кешкек
Ил	Төркиә
Статус нематериального культурного наследия	Представительный список нематериального культурного наследия человечества[d]
Тасуирлау биттәре	ich.unesco.org/en/RL/003…; ich.unesco.org/fr/RL/003…; ich.unesco.org/es/RL/003…
Кухня (аш-һыуы)	турецкая кухня[d], иранская кухня[d] һәм Грек ашамлыҡтары
Вики-проект	WikiProject Intangible Cultural Heritage[d]
	Кешкек Викимилектә

Кешкек (төр. keşkek) — ит һәм тауыҡтан бойҙай һәм арпа ҡушып тантаналарға бешерелгән ризыҡ, төрөк, иран һәм грек кухняларына ҡарай.

2011 йылда ЮНЕСКО кешкекты Төркиәнең^[3]^[4] матди булмаған мәҙәни мираҫы ҡомартҡыһы тип иғлан итте.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Кешкекты әҙерләү ысулы XV быуатта уҡ Иранда һәм Сирияла теркәлеп ҡуйған, әле лә ул бөтә донъя буйлап таралған ирандар араһында бик популяр. Был ризыҡтың тарихы ҡоротҡа барып тоташа, XVI—XVIII быуаттарҙа Иранда ҡоротто ит, бойҙай йәки арпа оно менән бутап ашағандар^[5]. Кешкек — Төркиәлә туйҙың тәүге көнөндә иртәнсәк тәҡдим ителә торған традицион ризыҡ. Кεσκέκ, κεσκέκι и κισκέκ исеме аҫтында ул Лесбоста^[6] һәм Самоста^[7] , шулай уҡ понтий гректары^[8] араһында һәм Эпирҙа байрам ризығы булараҡ билдәле.

Лесбоста кешкек йәйге төндәрҙә әҙерләнелә. Тантана өсөн әҙерләп ҡуйылған үгеҙҙе һуялар, шунан уның итен ризыҡ әҙерләү өсөн ҡулланалар, ә икенсе көнөнә был ризыҡты бойҙай ҡушып ашайҙар^[9].

Төркиәнең төньяҡ-көнсығышында һәм урта Анатолияла кешкек haşıl тип атала. Төркиәлә һәм Иранда был ризыҡты бик яраталар һәм дини байрамдар, туйҙарға әҙерләйҙәр һәм вафаттарҙы ерләгәндән һуң ойошторолған табынға ла ҡуялар.

Кешкек әрмәндәрҙең хариса исемле ризығына бик оҡшаш.

Бәлки, славяндарҙың каша һүҙе фарсыларҙағы кишк^[10], һүҙенән килеп сыҡҡандыр йәки уларҙың икеһе лә санскриттағы кашая (шифалы эсемлек) һүҙенән тамыр булараҡ күскәндер^[11].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ ^1,0 ^1,1 Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, Liste représentative du patrimoine culturel immatériel de l’humanité, Lista Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial de la Humanidad (ингл.)
↑ https://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/692270-keskek-unesco-korumasina-girdi
↑ Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, Intergovernmental Committee for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, Nomination file 00388
↑ «Turkish dish and Korean tightrope walking join UN intangible heritage list», UN News Center 28 ноября 2011
↑ see Aubaile-Sallenave
↑ Caragh Rockwood — Fodor’s Greece 1997
↑ Γιουβέτσι με στάρι 2013 йыл 29 октябрь архивланған.
↑ Κεσκέκ (Παραδοσιακό ποντιακό φαγητό)
↑ Greece, by Paul Hellander, Lonely Planet series
↑ Gil Marks, Encyclopedia of Jewish Food, p. 314
↑ Aubaile-Sallenave, p. 109, note 7

[_6375dbe050189046-1] 1,0 ^1,1 Representative List of the Intangible Cultural Heritage of Humanity, Liste représentative du patrimoine culturel immatériel de l’humanité, Lista Representativa del Patrimonio Cultural Inmaterial de la Humanidad (ингл.)

[_99ce7042b8262569-2] ttps://www.haberturk.com/kultur-sanat/haber/692270-keskek-unesco-korumasina-girdi

[3] Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, Intergovernmental Committee for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, Nomination file 00388

[4] «Turkish dish and Korean tightrope walking join UN intangible heritage list», UN News Center 28 ноября 2011

[5] see Aubaile-Sallenave

[6] Caragh Rockwood — Fodor’s Greece 1997

[7] Γιουβέτσι με στάρι 2013 йыл 29 октябрь архивланған.

[8] Κεσκέκ (Παραδοσιακό ποντιακό φαγητό)

[9] Greece, by Paul Hellander, Lonely Planet series

[10] Gil Marks, Encyclopedia of Jewish Food, p. 314

[11] Aubaile-Sallenave, p. 109, note 7

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]