Математик константа

Математик константа йәки математик даими һан  — ҡиммәте үҙгәрмәй торған дәүмәл; шуның менән ул үҙгәреүсәнгә ҡапма-ҡаршы. Физик константанан айырмалы рәүештә, математик константа ниндәй ҙә булһа физик үлсәмдәргә бәйһеҙ рәүештә билдәләнә.

Ҡайһы бер һайланма константалар

Ҡулланылған ҡыҫҡартыуҙар: И — иррациональ һан, А — алгебраик һан, Т — трансцендент һан, ? — билдәһеҙ; мат — ғәҙәти математика, ТЧ — һандар теорияһы, ТХ — хаос теорияһы, комб — комбинаторика, АИТ — мәғлүмәттең алгоритмик теорияһы.

Символ	Яҡынса ҡиммәте	Исеме	Өлкәһе	Ҡиммәте	Тәүге тапҡыр һүрәтләнгән	Билдәле тамғалары һаны
$\pi$	≈ 3,141 592 653 589 793 238 462 643 383 279 502 88	пи, архимед константаһы	мат	Т	?	10 000 000 000 000
$\tau$	≈ 6,283185	тау (2π)	мат	Т
e	≈ 2,718 281 828 459 045 235 360 287 471 352 662 50	Непер константаһы, Эйлер һаны, натураль логарифм нигеҙе	мат	Т		12 884 901 000
${\sqrt {2}}$	≈ 1,414 213 562 373 095 048 801 688 724 209 698 08	Пифагор константаһы , 2-нән квадрат тамыр	мат	А, И		137 438 953 444
${\sqrt {3}}$	≈ 1,732 050 807 568 877 293 527 446 341 505 872 37	Феодор константаһы, 3-тән квадрат тамыр	мат	А, И
γ	≈ 0,577 215 664 901 532 860 606 512 090 082 402 43	Эйлер — Маскерони константаһы	мат, ТЧ	?		108 000 000
φ	≈ 1,618 033 988 749 894 848 204 586 834 365 638 12	алтын киҫелеш	мат	А, И		3 141 000 000
β*	≈ 0,702 58	Эмбри — Трефтен константаһы	ТЧ
δ	≈ 4,669 201 609 102 990 671 853 203 820 466 201 61	Фейгенбаум константаһы	ТХ
α	≈ 2,502 907 875 095 892 822 283 902 873 218 215 78	Фейгенбаум константаһы	ТХ
C2	≈ 0,643 410 546 29	Каэн константаһы	ТЧ	Т
C2	≈ 0,660 161 815 846 869 573 927 812 110 014 555 77	ябай игеҙәктәр константаһы	ТЧ			5 020
M1	≈ 0,261 497 212 847 642 783 755 426 838 608 695 85	Мейссель — Мертенс константаһы	ТЧ		1866; 1874	8010
B2	≈ 1,902 160 583 104	ябай игеҙәктәр өсөн Бруно константаһы	ТЧ		1919	10
B4	≈ 0,870 588 380 0	ябай дүртәү өсөн Бруно константаһы	ТЧ
	≈ 0,662 743 419 349 181 580 974 742 097 109 252 90	Лаплас сиге	мат
G	≈ 0,915 965 594 177 219 015 054 603 514 932 384 11	Каталан константаһы	комб			0.31 026 000 000
Λ	-1,1 · 10−11 < Λ < 0.5	Ҡалып:Translation	ТЧ		1950, 1976	0
K	≈ 0,764 223 653 589 220 66	Ландау—Рамануджан константаһы	ТЧ	И (?)		30 010
K	≈ 1,131 988 24	Висванат константаһы	ТЧ			8
K0	≈ 2,685 452 001 065	Хинчин константаһы	ТЧ		1934
J	≈ 3,058 198 247 456 354 132 564 564 787 888 767...	Поль — Гаусс константаһы	ТЧ			10343
B´L	1 (первоначальная гипотеза 1,08366)	Ҡалып:Translation	ТЧ	Ц	1808	точное значение
λ	≈ 0,624 329 988 543 550 870 992 936	Голомб — Дикман константаһы	ТЧ
μ	≈ 1,451 369 234 883 381 050 283 968 485 892 027	Рамануджан — Солднер константаһы	ТЧ			75 500
E'B	≈ 1,606 695 152 415 291 763	Эрдёш — Борвейн константаһы	ТЧ	И
Ω	≈ 0,007 874 996 997 812 384 4	Хайтин константаһы	АИТ	Т
ζ(3)	≈ 1,202 056 903 159 594 285 399 738 161 511 449 99	Апери константаһы	ТЧ	И	1735	0.100,000,001,000
ɯ	≈ 0,739 085 133 215 160 641 655 312 087 673 873 40	Дотти һаны, cos(x) функцияһының тартыусы хәрәкәтһеҙ нөктәһе	ТХ
A	≈ 1,282 427 129 100 622 636 875 342 568 869 791 73	Глейшер — Кинкелин константаһы	ТЧ		1860
θ, A	≈ 1,306 377 883 863 080 690 468 614 492 6	Миллс константаһы	ТЧ		1947	6850
θ, A	≈ 1,324 717 957 244 746 025 960 908 854 478	Пластик һан	ТЧ	А	1928

Әҙәбиәт

• Steven R. Finch, Mathematical Constants. Cambridge, 2003 (ISBN 0-521-81805-2)

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Постоянная

Һылтанмалар

• Mathematical Constants 2003 йыл 4 декабрь архивланған. — страница Стивена Финча