Сәйәси фәлсәфә
| Сәйәси фәлсәфә | |
| Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр | 26 929 |
|---|---|
 Сәйәси фәлсәфә Викимилектә | |
Сәйәси фәлсәфә — фәлсәфәнең сәйәсәткә, сәйәси ҡиммәттәргә, сәйәси ысынбарлыҡ асылына һәм сәйәси анализдың интеллектуаль тәүшарттарына ҡараған идеяларҙы өйрәнеүсе бүлеге.
Сәйәси фәлсәфә сәйәсәтте бер бөтөн итеп, уның тәбиғәтен, кешеләр өсөн әһәмиәтен, шәхес, йәмғиәт һәм дәүләт власы араһындағы мөнәсәбәттәрҙе өйрәнеүсе һәм идеалдарҙы, шулай уҡ сәйәсәтте баһалауҙың дөйөм критерийҙарын ентекләп эшләүсе ғилеме өлкәһе.
Сәйәси фәлсәфә тарихи кешенең сәйәси феномендар тураһында ышаныслы белем эҙләүе менән бәйләнгән. Һуңғараҡ, беҙҙең заманға яҡыныраҡ, уны күпселеген идеялар тарихы ҡыҙыҡһындыра башлаған. Хәҙер үҙенең нигеҙен аҡылда, логикала йәки интуицияла түгел, ә ғилми верифицирланыусы пропозицияларҙа эҙләүсе эмпирик теория уның менән ярыша, ә ҡайһы берҙә уны ҡыҫырыҡлай. Шуға ҡарамаҫтан, сәйәси фәлсәфә хәҙерге заман политологияһында һәм сәйәси фәнде уҡытыуҙа сәйәси фәлсәфәнең мөһим роле һаҡлана.
Сәйәси фәлсәфә объекты — ул сәйәси рефлексия. Предметы — сәйәси рефлексияның төп төшөнсәләре. Бер индивид, партия, халыҡ сәйәси рефлексияның субъекты була ала.
Консерватизм[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Антропологик пессимизм[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Антропологик пессимизмға ярашлы кеше - сифаты буйынса камиллашып етмәгән, көсһөҙ, аҡылға ҡарағанда, эске кисерештәргә, хис-тойғоларға таянып эш иткән йән эйәһе. Консерваторҙар, әхлаҡ һәм йәмәғәт тәртибе кешегә яҡшыраҡ булырға ярҙам итә, тип һанай, был осраҡта шундай функцияны [[Дин|дин үтәргә тейеш[1].
Шәхестәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
XV—XVI бб.[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Валла Лоренцо
- Макиавелли Никколо
- Мор Томас
- Жан Боден
XVII быуат[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Гоббс Томас
- Гроций Гуго
- Локк Джон
- Спиноза Бенедикт
XVIII быуат[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Бентам Иеремия
- Бёрк Эдмунд
- Вольтер (Аруэ Франсуа-Мари)
- Һамильтон Александр
- Уильям Годвин
- Жозеф Де Местр
- Томас Джефферсон
- Иммануил Кант
- Бернард Мандевиль
- Шарль де Монтескьё
- Джеймс Мэдисон
- Томас Пейн
- Жан-Жак Руссо
- Адам Смит
- Бенджамин Франклин
- Гракх Бабёф
XIX быуат[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Михаил Александрович Бакунин
- Фредерик Бастиа
- Отто Бауэр
- Луи Огюст Бланки
- Георг Вильгельм Фридрих Гегель
- Вильгельм фон Һумбольдт
- Бенжамен Констан
- Фердинанд Лассаль
- Фридрих Лист
- Карл Маркс
- Джон Стюарт Милль
- Роберт Оуэн
- Пьер Жозеф Прудон
- Давид Рикардо
- Анри Сен-Симон
- Жорж Сорель
- Алексис де Токвиль
- Шарль Фурье
- Макс Штирнер
- Фридрих Энгельс
XX быуат[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Теодор Адорно
- Луи Альтюссер
- Перри Андерсон
- Ханна Арендт
- Раймон Арон
- Мишель Афляк
- Этьен Балибар
- Джудит Батлер
- Ульрих Бек
- Ален де Бенуа
- Исайя Берлин
- Эдуард Бернштейн
- Антонио Грамши
- Рональд Дворкин
- Славой Жижек
- Замятин Евгений Иванович
- Корнелиус Касториадис
- Карл Каутский
- Уилл Кимлика
- Лючио Коллетти
- Бенедетто Кроче
- Сейид Кутб
- Дьёрдь Лукач (Георг)
- Карл Маннгейм
- Герберт Маркузе
- Людвиг фон Мизес
- Роберт Нозик
- Джордж Оруэлл
- Майкл Оукшот
- Джон Ролз
- Карло Росселли
- Мюррей Ротбард
- Рэнд Айн
- Эдвард Саид
- Джованни Сартори
- Жан-Поль Сартр
- Гаятри Чакраворти Спивак
- Франц Фанон
- Сильвия Федеричи
- Такис Фотопулос
- Эрих Фромм
- Эрик Фёгелин
- Милтон Фридмен
- Мишель Фуко
- Юрген Хабермас
- Фридрих Август фон Хайек
- Макс Хоркхаймер
- Карл Шмитт
- Лео Штраус
- Йозеф Шумпетер
- Ральф Норман Энджелл
- Френсис Фукуяма
Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Анархизм
- Идеология
- Кейнсианлыҡ
- Консерватизм
- Либерализм
- Либертарианлыҡ
- Монархомахи
- Монетаризм
- Баҙарҙың күренмәҫ ҡулы
- Неоконсерватизм
- Неолиберализм
- Йәмәғәт килешеүе
- Социализм
- Социал-либерализм
- Социаль дәүләт
- Дәүләттең килеп сығыу теориялары
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Шахай А., Якубовский М. Философия политики / Пер. с польского М. Сумская. — Харьков: Гуманитарный центр, 2011. — С. 68. — 234 с. — ISBN 9789668324772.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Что такое политическая философия: размышления и соображения. Цикл лекций / Александр Пятигорский. — М.: Издательство «Европа», 2007, — 152 с. — (Политучеба)