Әбү Ҙәр әл-Ғифәри

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Әбү Ҙәр әл-Ғифәри
ғәр. أَبُو ذَرّ ٱلْغِفَارِيّ
Портрет
Шәхси мәғлүмәт
Тыуған ваҡыттағы исеме:

Жүнүб ибн Жәнәдә әл-Ғифәри

Һөнәре, эшмәкәрлек төрө:

дин өндәүсе, Мөхәддис, сауҙагәр

Тыуған көнө:

билдәһеҙ

Тыуған ере:

Хижәз

Үлем көнө:

651[1]

Үлгән ере:

ар-Рабада[d], Хаҡ хәлифәт

Дине:

ислам

Бәрелештәр:

Мәккәне яулау, Хүнәйнә һуғышы, Арабское завоевание Египта[d] һәм Ғәрәп-Византия һуғыштары

Шәкерттәре:

Әнәс ибн Мәлик

 Әбү Ҙәр әл-Ғифәри Викимилектә

Әбү Ҙәр Жүнүб ибн Жәнәдә әл-Ғифәри (ғәр. أبو ذر جندب بن جنادة الغفاري‎; вафаты 652, әр-Рабада) — Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең сәхәбәләренең береһе. Тәүгеләрҙән булып ислам ҡабул итеүсе. Ул ислам динен дүртенсе йә бишенсе булып ҡабул иткән тип хәбәр ителә, бәҙәүиҙәр араһында беренсе мосолман.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығышы менән Мәккәгә яҡын Ваддан үҙәнендә йәшәгән ғифәр ҡәбиләһенән. Ғифәрҙәр юлдарҙа талау менән шөғөлләнгән һәм ошо урындар аша үткән ҡорайыш каруандарынан өлөш тартып алып тора. Әбү Ҙәр әл-Ғифәри Мөхәммәт Пәйғәмбәрҙең вәғәздәре башланғанға тиклем мәжүсилектән баш тарта. Күпмелер ваҡыт ул Ибраһим динен тотоусыларҙың береһе — хәниф була. Әммә, Мөхәммәт Пәйғәмбәр тураһында ишеткәс, Мәккәгә килеп, Али ибн Әбү Талиб менән һөйләшкәндән һуң ислам ҡабул итә[2].

Ислам динен ҡабул иткәндән һуң, Әбү Ҙәр үҙҙәренә ҡайта һәм ырыуҙаштары араһында яңы дин тарата башлай. Бынан һуң ғифәрҙәрҙең күпселеге ислам динен ҡабул итә, ә ҡалғандары Мәккәнән Мәҙинәгә Һижрәтенән һуң иманға килә. Әбү Ҙәр мосолман йәмәғәте тормошонда әүҙем эш алып бара, [[Бәҙер һуғышы|Бәҙер ], Өхүд, Ур һәм башҡа һуғыштарҙа ҡатнаша. Мәккәне яулағанда, ул үҙ ырыуының байраҡсыһы була[2].

Мөхәммәт Пәйғәмбәр үлгәндән һуң Әбү Ҙәр әл-Ғифәри Мәҙинәнән Сүриәгә күсеп китә һәм Әбү Бәкер менән Ғүмәр ибн әл-Хәттаб идара итеү осоронда шунда йәшәй. Әбү Ҙәр рухи практикаға ҙур әһәмиәт бирә, тәҡүә һәм аскеттарса көн итә. Усман ибн Әффан идара иткән осорҙа ул әр-Рабада ауылына күсеп килә, унда вафатына тиклем донъяуи тормоштан ваз кисеп йәшәй[2].

Әбү Ҙәр әл-Ғифәри 281 хәҙис һөйләп ҡалдырған[2].

Ғәрәп авторы Әхмәт Рида артынан фарсы ғалимы Али Шәриғәти ҙә Әбү Ҙәрҙе беренсе ислам социализмы вәкиле тип иҫәпләй.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Тышҡы медиафайлдар

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Али-заде А. А. Абу Зарр аль-Гифари // Исламский энциклопедический словарь. — М. : Ансар, 2007. — ISBN 978-5-98443-025-8. (CC BY-SA 3.0)