Астана Гете яҙмалары
Астана Гете яҙмалары, шулай уҡ Кавали яҙмалары булараҡ билдәле, Көнбайыш Явала Циамис регентлығы, Кабуютан Квали даирәһендә алты яҙмаға ҡарай; төп яҙмала (Кавале I) иң оҙон итеп яҙылған өҙөк. Яҙмаларҙың барыһы да Сундан телендә һәм Сундан әлифбаһы (Каганга) менән яҙылған. Яҙмала чандрасангкала (хронограф) булмаса да, яҙмала батша исеменә нигеҙләнеп яҙма 14-енсе быуаттың икенсе яртыһында килеп сыҡҡан тигән фекер бар.
Кавали яҙмаларҙың бер нисә таш таҡтаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Яҙма башҡа тарихи сығанаҡтар менән, мәҫьәлән, Чарита Парахьянган һәм Пустака Радж и Бһуми Нусантара ҡулъяҙмаһы менән сағыштырылған булған, һәм Кавали I яҙмаһы баш ҡалаһы Каваинан хөкөм иткән Сунда Батшалығы хөкөмдары Нискала Васту Канчана бөйөклөгенә "саккала" йәки хөрмәт күрһәтеү булған. Нискала Васту Канчана Батша Линггабуананың берҙән-бер йәшәп ҡалған вариҫы һәм шулай уҡ Дьяһ Питалока Читрасеми принцессаның энеһе булған; икеһе лә Бубат Маджапахитта 1357 йылда үлгән булғандар.
Эстәлеге[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Сығанаҡ тексты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Алғы өлөшө:
- nihan tapa kawa-
- li nu sang hyang mulia tapa bha-
- gya parĕbu raja wastu
- mangadĕg di kuta ka-
- wali nu mahayuna kadatuan
- sura wisesa nu marigi sa-
- kuliling dayĕh. nu najur sakala
- desa aja manu panderi pakĕna
- gawe ring hayu pakĕn hebel ja
- ya buana dina
Яғында текст:
- hayua diponah-ponah
- hayua dicawuh-cawuh
- inya neker inya angger
- inya ninycak inya rempag
Тәржемәһе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Алғы өлөшө:
- "Был Кавали (ла) Ғалийәнәб Прабху Раджа Васту эҙе (ул) Кавали ҡалаһында яҡлауҙы ҡурған (шунда хөкөм иткән), (ул) Сурависеса һарайын төҙөкләндергән, баш ҡала тирәләй яҡлау арыҡтарын төҙөгән, (ул) ауылдарға байлыҡ биргән. (Был урынға) зиәрәт ҡылыусыларға, уларға һаҡ булырға (ҡурҡыныстарға иғтибар бирергә) сөнки нигеҙ донъяла данлы булып тора."
Яҡта текст:
- "Емермә!"
- "Кәмһетмә!"
- "(Уны) хөрмәт иткәндәр, һаҡланып ҡаласаҡ."
- "(Уның) өҫтөнән аша баҫҡан, төшәсәк."
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- "'J. G. de Casparis"'. "Indonesian Paleography", 1975.
- "'Yoseph Iskandar"'. "Sejarah Jawa Barat: yuganing rajakawasa". Geger Sunten, Bandung.
- "'Richadiana Kartakusuma"'. 2005. "Situs Kawali: ajaran Sunda dalam tradisi mégalitik?"dalam "Sundalana" "'4"': 41-64. Pusat Studi Sunda, Bandung.