Берберҙар битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{значения|Бербер}}
{{Народ
| название      = Берберҙар
| ширина        = 
| подпись       = 
| самоназвание  =  
| численность   = яҡынса 24 млн. кеше
| расселение    = * {{Флагификация|Алжир}}: 10 791 400<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/AG|title=Algeria - People Groups. Berber Shawiya, Berber Imazighen, Berber Menasser, Berber Southern, Chenoua, Berber Kabyle, Berber Northern Shilha, Berber Figig, Berber Mozabite, Berber Taznatit, Berber Tidikelt Tamzight, Berber Tougourt, Ouargla}}</ref><br>
* {{Флагификация|Марокко}}: 9 229 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/MO|title=Morocco - People Groups. Berber Shawiya, Berber Atta, Berber Drawa, Berber Imazighen, Shilha Southern, Berber Tekna, Berber Uregu, Berber Warain, Berber Zekara, Izarguien, Berber Ghomara, Berber Senhaja, Berber Rifi, Berber Filala}}</ref><br>
* {{Флагификация|Франция}}: 1 233 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/FR|title=France - People Groups. Berber Shawiya, Berber Imazighen, Berber Southern Shilha, Berber Kabyle, Berber Riffian, Berber Mozabite}}</ref><br>
* {{Флагификация|Канарские острова}}: 941 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/19772/SP|title=Berber Canary Islands in Spain}}</ref><br>
* {{Флагификация|Ливия}}: 269 100<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/LY|title=Libya - People Groups. Zuwarah, Awjilah, Berber Jofra, Ghadames, Jabal Nafusah, Sawknah}}</ref><br>
* {{Флагификация|Нидерланды}}: 158 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/10803/NL|title=Berber Rifi in Netherlands}}</ref><br>
* {{Флагификация|Западная Сахара}}: 144 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/WI|title=Western Sahara - People Groups. Berber Tekna, Izarguien}}</ref><br>
* {{Флагификация|Тунис}}: 102 500<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/TS|title=Tunisia - People Groups. Berber Shawiya, Duwinna, Ghadames, Jerba, Matmata, Tamezret, Taoujjout Nafusi, Zawa}}</ref><br>
* {{Флагификация|Бельгия}}: 91 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/BE|title=Belgium - People Groups. Berber Shawiya, Berber Kabyle}}</ref><br>
* {{Флагификация|Италия}}: 39 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/14899/IT|title=Berber Shawiya in Italy}}</ref><br>
* {{Флагификация|Германия}}: 36 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/14899/GM|title=Berber Shawiya in Germany}}</ref><br>
* {{Флагификация|Египет}}: 34 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/14958/EG|title=Berber Siwa in Egypt}}</ref><br>
* {{Флагификация|Мавритания}}: 10 500<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/MR|title=Mauritania - People Groups. Duaish Idaouich, Masna}}</ref><br>
* {{Флагификация|Канада}}: 10 000<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/12399/CA|title=Berber Kabyle in Canada}}</ref><br>
* {{Флагификация|Великобритания}}: 6 100<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/countries/UK|title=United Kingdom - People Groups. Berber Imazighen, Berber Kabyle}}</ref><br>
* {{Флагификация|Сенегал}}: 2 800<ref>{{cite web|url=http://joshuaproject.net/people_groups/11621/SG|title=Duaish, Zenaga in Senegal}}</ref><br>
| язык          = [[Бербере телдәре|бербер]], [[Ғәрәп теле|ғәрәп]], [[Француз теле|француз]]
| раса          = [[Европеоид раса|европеоид]]
| религия       = [[ислам]]
| родственные   = [[ғәрәптәр]], [[сонгай]], [[фульбе]]
}}

'''Берберҙар''' ({{lang-el|βάρβαροι}}, {{lang-la|barbari}}; исем ''әмәзәғ'', ''амахаг'' — «ирекле ир<ref>{{Китап|автор=Народы мира. Люди, культуры, образы жизни.|часть=пер. с немецкого Л.Кайсарова|заглавие=«Die Volker der Erde»|место={{М}}|издательство=Аст, Kunth|год=2009|страницы=54|страниц=143|isbn=978-5-17-059220-3|тираж=3000}}</ref>»; {{lang-kab|Imaziɣen}}) — төньяҡ [[Африка]]ның [[VII быуат]]та [[ислам]] динен ҡабул иткән ерле халҡы. Улар йәшәгән биләмәләр көнсығышта [[Мысыр|Египетты]]ң көнбайыш сиктәренән (Сива оазисынан) башланып, көнбайышта [[Атлантик океан]]ға тиклем һуҙылһа, көньяҡта — [[Нигер (йылға)|Нигер йылғаһына]] саҡлы, төньяҡта иһәе [[Урта диңгеҙ]]гә тиклем территорияны алып тора. Афрозия макроғаиләһенең бербер-ливан телдәрендә һөйләшәләр. Дин буйынса — күпселеге сөннәтле мосолмандар.

Төньяҡ Африканы мосолмандар баҫып алғандан һуң, [[Мәғриб]] халҡына ғәрәп мәҙәниәте ныҡ йоғонто яһай. Халыҡтың күпселеге мигриб — ғәрәп телен белә. Халыҡтың бер өлөшө XIX—XX быуаттарҙағы колониаль осорҙа таралған [[француз теле|француз]] һәм [[испан теле|испан]] телдәрен белә.

Шулай уҡ берберҙарҙың ҙур ғына диаспораһы [[Франция]]ла бар. Был диаспоранан күренекле шәхестәр сыҡҡан. Берберҙар этник һәм лингвистик яҡтан бер төрлө түгел, улар ғәрәптәр менән аралашып йәшәйҙәр.

Телдәрен аңламаған өсөн «бербер» тигән исемде европалылар, варвар һүҙенә оҡшатып биргән. Был атама экзоним булып тора, йәғни бербер халҡы үҙе был атаманы ҡулланмай.

== Халыҡтар ==
Күп һанлы бербер халҡы араһында төп халыҡтар:
# ''Амацирга'' — материктың төньяҡ-көнсығыш ярынан алып Атлас тауҙарына тиклем Телла провинцияһында йәшәгән [[Марокко]] халҡы. Диңгеҙ юлбаҫарҙары булараҡ Риф пираттары исеме менән билдәле халыҡ.
# ''Шилла'' — Ум-эр-Ребиа һәм Тензифт тигеҙлегендә, Атлас тауҙарынан көньяҡҡа табан [[Атлантик океан|Атлантик океанға]] тиклем ерҙәрҙә йәшәгән [[Марокко]] халҡы.
# ''Кабил'' — [[Алжир]]ҙа йәшәгән халыҡ.
# ''Шауйя'' — [[Алжир]]ҙа йәшәгән халыҡ.
# [[Сахара]] берберҙары — сүллектә йәшәгән, бик ҙур территориялар биләгән халыҡ. Иң билдәлеләре: туарегов, бени-мезаб, сокну, аудшилу, сива. [[Канар утрауҙары]]ның испандар тарафынан өлөшләтә ассимиляцияланған Гуанчи халҡының берберҙарға инеүе асыҡланмаған.

{{Кратное изображение|изобр1=Wled Nayel Dress.jpg|изобр2=Nomadic Berber in Morocco.jpg|изобр3=L'éventail.jpg|зона=center|направление=horizontal|ширина1=205|ширина2=218|ширина3=200|подпись1={{нп5|улед-наиль|||Ouled Naïl}} халынан бербер|подпись2=Мароккола күскенсе бербер|подпись3=Милли кейемдә бербер, Алжир}}

== Тарихы ==
Египеттан көнбайышҡараҡ йәшәгән берберҙарҙың ливан ата-бабалары боронғо мысыр яҙмаларында телгә алына<ref>[http://books.google.com/books?id=LZFdppTjTiMC&pg=PA100&lpg=PA100&dq=берберы+раса&source=bl&ots=bNWj281NCw&sig=g6-wO1l2DHwjZMo_QzrNW_S_xw8&hl=ru&ei=IavZSpj9J4bmnAOlxP3fDA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=4&ved=0CBEQ6AEwAw#v=onepage&q=берберы%20раса&f=false Народы мира: энциклопедия, — М.: Olma Media Group, 2007, С. 100]</ref>.
== Шулай уҡ ҡарағыҙ ==
[[Бербер телдәре]]

== Иҫкәрмәләр ==
{{примечания|2}}
[[Категория:Алфавит буйынса халыҡтар һәм милләттәр]]
[[Категория:Берберҙар]]