Самшвилдела Сиони сиркәүе

Самшвилдела Сиони сиркәүе
	Самшвилдела Сиони сиркәүе
Дәүләт	Грузия
Административ-территориаль берәмек	Квемо-Картли[d]
	Самшвилдела Сиони сиркәүе Викимилектә

Самшвилдела Сиони сиркәүе (груз: სიონი სამშვილდის), — Грузияның Квемо-Картли төбәгендәге урта быуат харабаларының христиан сиркәүе. Сиркәү 759 һәм 777 йылдар араһында төҙөлгән. Сиркәү Грузияның милли әһәмиәттәге мәҙәни ҡомартҡылары исемлегендә иҫәпләнә^[1].

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Самшвилде Сиони сиркәүе тәбиғи нығытылған ҡаялы урында, Храми һәм Чивчави йылғаларының ҡушылған урынында, Тетрицкаро ҡалаһынан көньяҡҡа табан 4 саҡрым алыҫлыҡта урынлашҡан. Урта быуат традицияһы үҙенең төҙөлөшөн 5 быуат королеваһы Сагдухтаға ҡайтарып ҡалдыра^[2]., ләкин әлеге бина 759—777 йылдарға ҡарай, сөнки көнсығыш фасадында яҡшы һаҡланып ҡалған грузин яҙыуҙары хәҙерге Византия императорҙары Константин V һәм Лев IV Язарскийға һылтанма яһай^[3].

Тасуирламаһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

24 × 24 м ҙурлыҡтағы Сиони сиркәүе һары төҫтәге ҡомташ блоктарҙан төҙөлгән. Был бина үҙәк көмбәҙ менән өс нефтан тора. Самшвилде сиркәүе планында Шида Картли төбәгендәге Цроми сиркәүенә оҡшаш, әммә унан айырмалы рәүештә бында көньяҡҡа һәм төньяҡҡа киткән ике оҙон галерея часовня менән тамамлана^[4].

Көмбәҙе буй һәм арҡыры киҫелештә дүрт үҙаллы бағанаға таянып тора. Көньяҡ фасадта грузин урта быуат яҙыуы бар. Яҙыу ныҡ зыян күргән һәм уны уҡыуы мөмкин түгел тиерлек, йәнәшәлә әрмән телендәге фрагмент бар, унда әрмән католигы Геворг III Лоретси (р. 1069—1072) телгә алына^[5]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

↑ «List of Immovable Cultural Monuments» (en georgià). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. [Consulta: 25 juliol 2019]
↑ Berikashvili, David. «Samshvilde: Multidisciplinary Approaches to a Historical City of Central Transcaucasia». A: Anderson, William. Landscape Archaeology in Southern Caucasia. Finding Common Ground in Diverse Environment: Proceedings of the workshop held at 10th ICAANE in Vienna, April 2016. VÖAW, 2018, p. 106. ISBN 978-3-7001-8204-7.
↑ «სამშვილდე [Samshvilde]». A: Gamkrelidze, Gela. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (en georgià). Tbilisi: Georgian National Museum, 2013, p. 440—446. ISBN 978-9941-15-896-4.
↑ «სამშვილდე [Samshvilde]». A: Gamkrelidze, Gela. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (en georgià). Tbilisi: Georgian National Museum, 2013, p. 440—446. ISBN 978-9941-15-896-4.
↑ «სამშვილდე [Samshvilde]». A: Gamkrelidze, Gela. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (en georgià). Tbilisi: Georgian National Museum, 2013, p. 440—446. ISBN 978-9941-15-896-4.

[1] «List of Immovable Cultural Monuments» (en georgià). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. [Consulta: 25 juliol 2019]

[2] Berikashvili, David. «Samshvilde: Multidisciplinary Approaches to a Historical City of Central Transcaucasia». A: Anderson, William. Landscape Archaeology in Southern Caucasia. Finding Common Ground in Diverse Environment: Proceedings of the workshop held at 10th ICAANE in Vienna, April 2016. VÖAW, 2018, p. 106. ISBN 978-3-7001-8204-7.

[3] «სამშვილდე [Samshvilde]». A: Gamkrelidze, Gela. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (en georgià). Tbilisi: Georgian National Museum, 2013, p. 440—446. ISBN 978-9941-15-896-4.

[4] «სამშვილდე [Samshvilde]». A: Gamkrelidze, Gela. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (en georgià). Tbilisi: Georgian National Museum, 2013, p. 440—446. ISBN 978-9941-15-896-4.

[5] «სამშვილდე [Samshvilde]». A: Gamkrelidze, Gela. ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (en georgià). Tbilisi: Georgian National Museum, 2013, p. 440—446. ISBN 978-9941-15-896-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]