Төҙөүсе Зенковтар йорто
| Төҙөүсе Зенковтар йорто | |
 | |
| Дәүләт |
 Ҡаҙағстан |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Алматы |
| Мираҫ статусы | памятник истории и культуры Казахстана республиканского значения[d] |
 | |
 Төҙөүсе Зенковтар йорто Викимилектә | |
Төҙөүсе Зенковтар йорто — Алматыла бина, бында Верный ҡалаһының данлыҡлы төҙөүселәре Зенков Павел Матвеевич һәм уның улы Андрей Павлович йәшәгән.
Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Бина XIX быуат аҙағында төҙөлгән һәм сауҙагәр И. Д. Лотмановҡа ҡараған[1]. 1888 йылдың октябрендә йортто Верный ҡалаһы башлығы Зенков Павел Матвеечич һатып ала, сөнки ғаиләнең алдағы йорто 1887 йылда ер тетрәүҙән емерелә.
Павел Зенков 1915 йылда вафат була, ә 1916 йылда Андрей Павлович фронтҡа мобилизациялана. Йортта Павел Матвеевичтың ҡатыны, Андрей Зенковтың әсәһе, Евдокия Зенкова ҡала. 1917 йылда ул йортто участкаһы менән бергә ниндәйҙер бохар үзбәгенә һата[2]
Әлеге ваҡытта бинала ҡаланың ашығыс ярҙам станцияһы урынлашҡан.
Архитектураһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Ҡоролма таш фундаментҡа төҙөлгән бер ҡатлы ағас буранан ғибәрәт. Йорттоң тәҙрәләре семәрле ағас ҡапҡастар менән уратып алынған. Стеналары штукатурланған һәм ағартылған. Бинаның планлаштырылған композицияһы- коридорлы[3]
Бина Верный ҡалаһының XIX быуатта ябай торлаҡ төҙөлөшөнөң өлгөһө булып тора[1]
Ҡомартҡы статусы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
1979 йылдың 4 апрелендә халыҡ депутаттарының Алматы ҡала Советы башҡарма комитетының «Алматы ҡалаһының тарих һәм мәҙәниәт ҡомартҡылары исемлеген раҫлау тураһында» 139-сы Ҡарары ҡабул ителә, унда төҙөүсе Зенковтарҙың йорто ла күрһәтелгән[4] Ҡарар менән ҡомартҡыны һаҡлау бурысы һәм реставрациялау проектын әҙерләү ҙә ҡаралған.
1982 йылдың 26 ғинуарында бина Ҡаҙаҡ ССР-ының республика әһәмиәтендәге тарих һәм мәҙәниәт ҡомартҡылары исемлегенә индерелә[5]
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ 1,0 1,1 Г. Алматы иҫтәлекле. Йорт төҙөүселәр Зенков 2016 йыл 9 май архивланған.
- ↑ Андрей билдәле һәм билдәһеҙ Зенков 2018 йыл 25 октябрь архивланған.
- ↑
- ↑
- ↑ Постановление Совета Министров Казахской ССР от 26 января 1982 года № 38 «О памятниках истории и культуры Казахской ССР республиканского значения». Дата обращения: 15 ғинуар 2013. Архивировано 21 ғинуар 2013 года.