Уҡытыусы йорто (Таганрог) битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Берләштерергә|Уҡытыусылар йорто (Таганрог)|Уҡытыусы йорто (Таганрог)}}
{{Памятник архитектуры}}

{{Достопримечательность 
|Тип                      = 
|Русское название         = Уҡытыусы йорто
|Оригинальное название    = 
|Изображение              = Taganrog_Dom_Uchitelya_2012.jpg
|Подпись изображения      = 
|Ширина изображения       = 
|Статус                   = 
|Страна                   = 
|Название местоположения  = ҡала
|Местоположение           = Таганрог, Петров урамы;89
|Координаты               = 
|Конфессия                =
|Епархия                  =
|Орденская принадлежность =
|Тип монастыря            =
|Тип здания               =
|Архитектурный стиль      =
|Автор проекта            = 
|Строитель                =
|Основатель               =
|Первое упоминание        =
|Основание                = 
|Основные даты            = 
|Упразднён                =
|Начало строительства     =
|Окончание строительства  =
|Здания                   = 
|Приделы                  =
|Известные обитатели      =
|Реликвии                 =
|Настоятель               =
|Состояние                =
|Сайт                     =
|Commons                  =
}}

'''Уҡытыусы йорто'''— Таганрогтың үҙәк өлөшөндәге боронғо {{comment|йорт|особняк}}.

== Тарихы ==
Петровская урамы, 89 адресы буйынса урынлашҡан боронғо бер ҡатлы, ярымподваллы йорт XIX быуат башында төҙөлгән<ref name="Таганрог. Энциклопедия — 2008. С. 595">''Назаренко И. В.'' Работников просвещения дом // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 595.</ref>. Тарих һәм архитектура һәйкәлдәре исемлегендә Коммерция суды бинаһы булып иҫәпләнә. Йорт [[1807 йыл]]дан — ҡала баҡсаһы баҡсасыһы Манойло Ласкараки; [[1873 йыл]]дан [[1880 йыл]]ға тиклем — Таганрогтың почетлы гражданы Дмитрий Ласкараки; [[1890 йыл]]дан [[1906 йыл]]ға тиклем — Е. Алексопуло вариҫтарында; [[1915 йыл]]дан Таганрогтың почетлы гражданы В. И. Воронкиндың милкендә була.

Ҡаланың [[1863 йыл]]ғы картаһы буйынса йортта «Шәхси йорттағы коммерция суды» урынлаша. [[1912 йыл]]дан — Е . М. Грановскийҙың I разрядлы, йыллыҡ түләү 120 һум булған шәхси училищеһы (ир-аттар гимназиялары курсы — дүрт төп синыф) эшләй.

[[1943 йыл|1943 йылдың 3 декабренән]] бында [[Пионерҙар йорто (Таганрог)|Пионерҙар йорто]] асыла һәм ул [[1944 йыл]]дың февраленә тиклем эшләй (П. И. Чайковский исемендәге Балалар музыка мәктәбенә күсерелә)<ref>''[//ru.wikipedia.org/wiki/Киричек,_Маргарита_Сергеевна Киричек М. С.]'' Дворец пионеров и школьников // Таганрог. Энциклопедия. — Таганрог: Антон, 2008. — С. 312.</ref>. Һуңынан бинала Уҡытыусы йорто (Мәғрифәт хеҙмәткәрҙәре йорто) урынлаша.

[[1947 йыл]]да Таганрог Уҡытыусы йорто базаһында пианист һәм вокалист Иван Федорович Чангли-Чайкин үҙенең һәләтле уҡыусыларынан:: А. Агуреев, Т. Покатило, Н. Петрова, Ж. Хлебникова, И. Хлебников, А. Ларин, Е. Манюхин, Ф. Новиков, И. Филиппов, А. Воробьёв, А. Геворкова, А. Гладков һәм башҡаларҙан үҙешмәкәр коллектив ойоштора<ref name="Музыкальная культура города Таганрога">''Кукушин В.С., Бойко З.А.'' Музыкальная культура города Таганрога. — Ростов-на-Дону: ГинГо, 1999. — С. 26-28. — ISBN 5-88616-079-5.</ref>. Артистар  Антон Григорьевич Рубинштейндың «Демон», [[Джузеппе Верди]]ҙың «Аида», [[Пётр Ильич Чайковский]]ҙың «Мазепа»  һ.б. операларҙан ариялар әҙерләй һәм сәхнәләштерә<ref name="Музыкальная культура города Таганрога" />.

1960 йылдарҙан 1980 йылдар һуңына тиклем Уҡытыусы йортонда Борис Осипович Потик, һуңынан Владимир Дмитриевич Рогульченко етәкселегендә билдәле Халыҡ драма театры  эшләй, Владислав Владимирович Ветров, С. Маховский, А. Кулешов,  В. Ходыкин һ.б. кеүек абруйлы артистар уйнай<ref name="Пащенко">''Пащенко И., Протопопов В.'' Вот эта улица, вот этот дом — 2. Дом Ласкараки // Таганрогская правда. — 2011. — 13 мая.</ref>

Хәҙерге ваҡытта бинала «Йәштәр үҙәге» муниципаль мәҙәниәт учреждениеһы урынлашҡан <ref>''Собств. корр.'' [http://l-is-l.ru/tags/%CC%EE%EB%EE%E4%B8%E6%ED%FB%E9+%F6%E5%ED%F2%F0/ Городской конкурс социальной рекламы «Жить здорово!»] {{Webarchive|url=https://archive.today/20120719011019/http://l-is-l.ru/tags/%CC%EE%EB%EE%E4%B8%E6%ED%FB%E9+%F6%E5%ED%F2%F0/ |date=2012-07-19 }} // l-is-l.ru. — 2012. — 13 марта.</ref>. Унда «Дон актёрҙары туғанлығы» (САД) һәм Нонна Малыгина театрҙары<ref name="Пащенко" />, Михаил Басовтың «400 ударов» киноклубы эшләй<ref>''Демидов А.'' [http://www.ruffnews.ru/taganrog/V-Taganroge-kinoklub-400-udarov-otmetil-svoe-pyatiletie_5590 В Таганроге киноклуб «400 ударов» отметил своё пятилетие] // www.ruffnews.ru. — 2015. — 18 мая.</ref>.

== Уҡытыусы йортонда эшләйҙәр һәм сығыш яһайҙар ==
* Басов Михаил Михайлович ([[1977 йыл|1977]]) — Рәсәй режиссёр-документалисы, медиарәссам.
* Ветров Владислав Владимирович ([[1964 йыл|1964]]) — СССР һәм Рәсәй театр һәм кино актёры, режиссёр, сценарист. Рәсәйҙең атҡаҙанған артисы.
* Летов Сергей Федорович ([[1956 йыл|1956]]) — Рәсәй музыканты, саксофонист, импровизатор.
* Покровская, Анна Михайловна ([[1904 йыл|1904]]—[[2001 йыл|2001]]) — СССР педагогы, {{comment|Тыныслыҡ илсеһе|Праведник мира}}<ref>''Шварцман И.'' [http://www.aen.ru/index.php?page=article&category=sketches&article_id=190 Кто спас одного человека, тот спас весь мир] // www.aen.ru. — 2004. — 26 февр.</ref>.
* Рогульченко Владимир Дмитриевич ([[1950 йыл|1950]]) — Рәсәй театр режиссёры, актёр, Рәсәй Федерацияһының атҡаҙанған артисы.
* Столяр Роман Соломонович ([[1967 йыл|1967]]) — Рәсәй композиторы һәм пианист-импровизаторы.
* Чангли-Чайкин Иван Федорович — Рәсәй педагогы, пианист, вокалист, Таганрог Халыҡ опера театрын ойоштороусы.
* Шабельников Юрий Леонидович ([[1959 йыл|1959]]) — Рәсәй рәссамы.

== Һылтанмалар ==
* [http://pangorod.ru/maps/posmotret-gorod/molodezhnyi-centr.html Виртуальный тур по Молодёжному центру]{{Недоступная ссылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

== Сығанаҡтар ==
{{примечания}}

[[Категория:Таганрогтың иҫтәлекле урындары]]
[[Категория:Таганрогтың утар-йорттары]]