Ылыҫ
| Ылыҫ | |
.jpg) | |
| Кем хөрмәтенә аталған | швейная игла[d] |
|---|---|
 Ылыҫ Викимилектә | |
Ылыҫ — күп яланғас орлоҡлоларҙың (ылыҫлылар) — ҡарағай, шыршы, туя һәм башҡаларҙың япраҡ кеүек органдары. Ылыҫта ҡиммәтле биологик компоненттар: хлорофил (1,4 % — ҡа тиклем), витаминдар, макро — һәм микроэлементтар, фитогормондар, фитонцидтар, бактериостатик һәм антигельминт матдәләр бар.
Шифалы үҙенсәлектәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ылыҫ — каротиндың яҡшы сығанағы (140—320 мг / кг), яңы энәләрҙәге йөкмәткеһе йыл дауамында бер ни тиклем үҙгәрә. Ул шулай уҡ С витаминына бай (300 мг% — ға тиклем). Ҡышҡы осорҙа ылыҫта С витамины дәрәжәһе көсәйә — 600 мг% — ҡа етә, йәйҙәрен ҡоро матдәлә алғанда 250 мг% — ҡа тиклем кәмей. Шыршы энәләрен бер ай 8-10 ° C һаҡлау 35 % каротиндың юғалыуына килтерә, ә 5 ° C-тан түбән температурала былай булмай. Шыршы һәм ҡарағайҙың яңы йыйылған энәләрендә шулай уҡ 350—360 мг / кг Е витамины бар.
1 кг ҡоро шыршы һәм ҡарағай энәләрендә түбәндәге витаминдар: К — 12 һәм 20 мг, Р — 900—2300 мг һәм 2180-3810 мг, В1 — 8 мг һәм 19 мг, В2 — 7 мг һәм 5 мг, В3 — 16 мг һәм 28 мг, РР — 142 мг һәм мг 29, В6 — 1,1 мг һәм 2 мг, H — 0,06 мг һәм 0,15 мг, Вс — 7 м һәм 8 м, шулай уҡ кобальт, тимер, марганец һәм башҡа файҙалы минераль матдәләр бар .
Шыршы ылыҫында аминокислоталар, шул иҫәптән алыштырғыһыҙ булғандары күп .
Күпселек үҫемлектәрҙең ылыҫы (аҡ һәм ҡара шыршы, ҡарағай, арша, кипарис һ.б.) фармакологияла, ароматерапияла һәм парфюмерияла ҡулланыла. Ҡарағай һәм шыршы энәләренән витамин препараттары алына.
Блокадалағы Ленинградта ылыҫ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«Ылыҫлы һыу» типик блокада продуктына әйләнә — ул 1941 йылдың декабрендә Оборона Министрлығының махсус лабораторияһында цинганан дауалау өсөн уйлап табыла. Был С витамины күп булған ғәжәйеп дарыу булып сыға — ленинградлыларға ылыҫта ул хатта лимонға ҡарағанда биш тапҡырға күберәк тип аңлаталар.
Урман йөнө
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1840 йылдан башлап Европала ҡарағай энәләренән сүсле материал яһала башлай, уның менән мендәрҙәр, матрастар, йомшаҡ йыһаздар, арба яҫтыҡтары, юрғандар, өҫкө кейем ҡатлана. Рәсәйҙә ул «урман йөнө», «ҡарағай йөнө», «ҡарағай мамығы», «Бреслау йөнө» (Бреславль ҡалаһы исеменән) тип аталған. Был сүстәр больницаларҙа мамыҡ урынына ҡулланылған[1]
Иҫкәрмә
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Энциклопедия технических производств : Физика, механика, химия и технология, раскрытые для каждого практич. деятеля, общеполезные открытия, новейшие изобретения и усовершенствования во всех отраслях промышленности… : В 4 ч. : Сост. по лучшим иностр. источникам Миль. — Москва : Леухин, 1872. — 6, 644, IV с., 8 л. ил.; 23.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Хвоя//Большая российская энциклопедия(недоступная ссылка)
- Польза и вред сосновой хвои 2017 йыл 24 февраль архивланған..
- Десять болезней, которые лечит хвоя//Российская Газета
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Хвоя// Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. 28-й т. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.