Ҡаҙағстан йылғалары
Ҡаҙағстанда 85 022 йылға; шуларҙың 84 694-енең оҙонлоғо 100 км-ға тиклем етә, 23 йылға — 500—1000 км оҙонлоҡта. Йылғаларҙың иң ҡуйы селтәре (0,4—1,8км/км² ) таулы Алтай райондарына, Етеһыу һәм Иле Алатау һырттарына тура килә. Йылғалар селтәре ҡуйылығының иң аҙы Каспий һәм Арал яны ҡомло сүллектәрендә билдәләнә (0,03 км/км² аҙыраҡ ).
Ҡаҙағстан йылғаларының күбеһе Каспий, Арал диңгеҙҙәренең, Балхаш, Тәнгиҙ күлдәренең эске ябыҡ бассейнына ҡарай , бары тик Иртыш, Ишем һәм Тубыл йылғалары ғына үҙ һыуҙарын Кар диңгеҙенә тиклем илтә.
Ҡаҙағстан территорияһын ғәҙәттә һигеҙ һыу хужалығы бассейнына бүләләр: Арал-Һырдаръя һыу хужалығы бассейны, Балхаш-Алакүл һыу хужалығы бассейны, Иртыш һыу хужалығы бассейны, Урал-Каспий һыу хужалығы бассейны, Ишем һыу хужалығы бассейны, Нура-Һарыһыу һыу хужалығы бассейны, Шу-Талас һыу хужалығы бассейны һәм Тубыл-Турғай һыу хужалығы бассейны.
Ҡаҙағстандың иң ҙур йылғалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Ҡаҙағстан территорияһы буйлап һыу сығымдары 100 м³/с — 1000 м³/с булған алты йылға, сығымдары 50 м³/с — 100 м³/с тиклем булған ете йылға һәм һыу сығымы 5 м³/с — 50 м³/с булған 40 йылға аға.
Оҙонлоғо 1000 км-ҙан ашыу булған йылғалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]| Йылға | Дөйөм оҙонлоғо | Ҡаҙағстан биләмәһе буйлап |
|---|---|---|
| Иртыш | 4 248 км | 1 700 км |
| Ишем | 2 450 км | 1 400 км |
| Урал | 2 428 км | 1082 км |
| Һырдаръя | 2 19 2 км | 1 400 км |
| Тубыл | 1 591 км | 800 км |
| Йәки | 1 439 км | 815 км |
| Чу | 1 186 км | 800 км |
Оҙонлоғо 500 км-ҙан ашыу булған йылғалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]| Йылға | Дөйөм оҙонлоғо | Ҡаҙағстан биләмәһе буйлап |
|---|---|---|
| Нура | 978 км | 978 км |
| Турғай | 825 км | 825 км |
| Уйыл | 800 км | 800 км |
| Һарыһыу | 800 км | 800 км |
| Эмба | 712 км | 712 км |
| Талас | 661 км | 453 км |
| Оло Үҙән | 650 км | 260 км |
| Кесе Үҙән | 638 км | 395 км |
| Илек | 623 км | км |
| Ырғыҙ | 593 км | 593км |
| Һағыҙ | 511 км | 511 км |
| Сеҙәрте | 502 км | 502 км |
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Стесин Л. Б., Мальцев С. Н. Голубые дороги. — Алма-Ата: Казахстан, 1983. — 112 с. — 12 000 экз.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ҡаҙағстан Йылғалары 2006 йыл 6 декабрь архивланған.
- Курчум.(недоступная ссылка) Курчум буйлап сәйәхәт итеү тураһында һөйләйәсәк(недоступная ссылка)