Нестеров Михаил Васильевич битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Художник
 |фон                  = 
 |имя                  = Михаил Васильевич Нестеров
 |изображение          = Mikhail Nesterov self-portrait.jpeg
 |ширина               = 222px
 |описание изображения = Автопортрет, 1915
 |дата рождения        = 19.5.1862 
 |место рождения       = [[Рәсәй империяһы]] {{МестоРождения|Ырымбур губернаһы|Ырымбур губернаһында}}<br>{{МестоРождения|Өфө|Өфөлә}} ҡалаһы 
 |дата смерти          = 18.10.1942
 |место смерти         = [[СССР]], {{МестоСмерти|Мәскәү|Мәскәүҙә}} ҡалаһы 
 |подданство           = {{Рәсәй империяһы}} 
 |гражданство          = {{USSR}}
 |жанр                 = тарихи сюжет, портрет
 |учёба                = Московское училище живописи, ваяния и зодчества, Императорская Академия художеств
 |стиль                = Модерн
 |работы               = {{s|«[[Үҫмер Варфоломейға Илаһи зат күренеүе]]»}}
 |покровители          = 
 |влияние              = 
 |влияние на           = 
 |награды              = {{орден Трудового Красного Знамени|1942}}
 |звания               = {{заслуженный деятель искусств РСФСР|1942}}
 |премии               = {{Сталинская премия|1941}}
 |сайт                 = 
 |роспись              = Нестеров Михаил автограф.JPG
 |викисклад            = Михаил Нестеров
}}
'''Нестеров Михаил Васильевич''' ([[19 май]] [[1862 йыл]] — [[18 октябрь]] [[1942 йыл]]) — рәссам, Һынлы сәнғәт академигы, РСФСР-ҙың атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре, (1942), I дәрәжә Сталин премияһы лауреаты.

== Биографияһы ==
Михаил Васильевич Нестеров 1862 йылдың 19 майында [[Өфө]]лә сауҙагәр ғаиләһендә тыуған. Мәскәү живопись, һынлы сәнғәт һәм архитектура училищеһында (1877—1881 һәм 1884—1886) В. Г. Перов, А. К. Саврасов, И. М. Прянишниковта, Петербург сәнғәт академияһында (1881—1884) П. П. Чистяковта уҡый. 1889 йылдан экспонент, 1896 йылдан Передвижниктар ширҡәте ағзаһы. Башлыса Мәскәүҙә йәшәй (1890—1910 йылдарҙа — Киевта). Рәссамдың тәүге эштәре передвижниктар рухында яҙылған, иллюстратор булараҡ күп эшләгән.

«Дәрүиш», «[[Үҫмер Варфоломейға Илаһи зат күренеүе]]» картиналарында (икеһе лә Третьяков галереяһында) Нестеровтың кешенең эске донъяһы менән ҡыҙыҡһыныуы тулы сағылыш таба. Рәссам 1942 йылдың 18 октябрендә Мәскәүҙә вафат була.

== Эшмәкәрлеге ==
Совет осоронда Михаил Нестеров ижадының реализм башланғысы яңы үҫеш ала. Ул фән һәм сәнғәт эшмәкәрҙәренең һоҡландырғыс образдарын ижад итеп, башлыса, портретист булараҡ эшләй. Был, нигеҙҙә, 1930-сы йылдар портреттары (П. Д. һәм А. Д. Кориндар — 1930, А. Н. Северцов — 1934, И. Д. Шадр — 1934, С. С. Юдин — 1935, И. П. Павлов — 1935, СССР Дәүләт премияһы — 1941; К. Г. Держинская — 1937, Е. С. Кругликова — 1938, В. И. Мухина — 1940 — барыһы ла Третьяков галереяһында) рәссамды социалистик реализм живописының күренекле оҫталары рәтенә сығара. Портреттарға картина формаһы камиллығы, композицияның гармониялы, асыҡ төҙөлөшө, күләм һәм киңлекте аныҡ һынландырыу хас. Нестеров лирик пейзаж оҫтаһы булараҡ та эшләүен дауам итә («Ауылда көҙ», 1942, Третьяков галереяһында). [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]] менән наградланған. Михаил Васильевич Өфөнө бик ныҡ яратҡан, унһыҙ йәшәй алмаған. Бында ул йылына ике, өс тапҡыр килеп киткән. Уны бында әсәһе Мария Михайловна, атаһы Василий Иванович һәм яратҡан апаһы Александра Васильевна һағынып көтөп алған.

== Хәтер ==
[[Файл:NesterovMuseum3.jpg|150px|слева|Өфөлә Нестеров һәйкәле]]
* [[2017 йыл]]дың ноябрендә Башҡортостанда һынлы сәнғәт һәм сәнғәт фәне өлкәһендә ''Михаил Нестеров исемендәге дәүләт премияһы'' булдырылды<ref>[http://www.bashinform.ru/bash/1081280/ Рөстәм Хәмитов Нестеров премияһын булдырыу тураһында указға ҡул ҡуйҙы. {{Башинформ}}, 2017, 21 ноябрь]{{V|24|11|2017}}</ref>. 
* 2015 йылда Михаил Нестеровтың тыуыуына 155 йыл тулыу Өфөлә киң билдәләнде<ref name="БИ">[http://www.bashinform.ru/bash/1005601/ Өфөлә Михаил Нестеровтың тыуыуына 155 йыл тулыуҙы билдәләйҙәр. {{Башинформ}}, 2017, 1 июнь]{{V|04|06|2017}}</ref>.
* [[М. В. Нестеров исемендәге Башҡорт дәүләт художество музейы|Башҡортостан дәүләт художество музейына]] Михаил Нестеров исеме бирелгән.
* [[2015 йыл]]дың [[11 декабрь|11 декабрендә]] Өфөлә М. В. Нестеровҡа һәйкәл асылған<ref>[http://www.bashinform.ru/bash/795363/ Өфөлә рәссам Михаил Нестеровҡа һәйкәл асылды — «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2015, 11 декабрь]</ref>.
* Баш ҡалала Нестеров скверы бар.
* Ленин урамында рәссамдың йорто торған урынға мемориаль таҡтаташ ҡуйылған (2012)<ref name="БИ" />.
* 2012 йылда рәссамдың быуат ярымлыҡ юбилейы билдәләнгән көндәрҙә Өфөлә бөтә Рәсәй күргәҙмәһе ойошторолдо<ref name="БИ" />.
* «Михаил Нестеров. Неизвестные страницы творчества» тигән китап донъя күрҙе (2012)<ref name="БИ" />.
* [[1962 йыл]]да [[СССР]]-ҙа Михаил Нестеровҡа арналған почта маркаһы сығарыла.

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр|2}}

== Сығанаҡтар ==
* [http://art-nesterov.ru/ Нестеров: воспоминания художника, биография, жизнь, живопись, графика, картины, рисунки] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160822061721/http://art-nesterov.ru/ |date=2016-08-22 }}
* [http://www.artonline.ru/encyclopedia/435 Нестеров Михаил Васильевич. Биография и творчество художника на Artonline.ru] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071105223220/http://artonline.ru/encyclopedia/435 |date=2007-11-05 }}
* [http://www.art-catalog.ru/artist.php?id_artist=6 Нестеров: биография и картины]
== Әҙәбиәт ==
* Юрий Узиков. Исторические памятники Уфы. [https://search.rsl.ru/ru/record/01000613584] (на рус.яз.) «Китап» нәшриәте, 1999, 150 с. ISBN 5-295-02294-3. ''Ленина улица, 16. Памятный знак на месте дома, где родился и жил Нестеров М. В.''

== Һылтанмалар ==
* {{БЭ|89886}}{{V|17|05|2021}}  
* {{cite web|author=Смирнов А.|url=http://www.bashinform.ru/bash/795363/|title=Өфөлә рәссам Михаил Нестеровҡа һәйкәл асылды»date=2015-12-11|publisher=[[Башинформ|«Башинформ»]]|accessdate=2015-12-11}}
* [http://www.abramtsevo.net/5_8.htm М. В. Нестеров в Абрамцеве] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090821202054/http://abramtsevo.net/5_8.htm |date=2009-08-21 }}
* [http://kievin.ru/pages/buisnes/lib/katalog/Mon-Chorche/Vladimirskiy/Postlist/VladPostlist.html Фрески Нестерова на стенах Владимирского собора в Киеве. (Комплект антикварных открыток)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111231153941/http://kievin.ru/pages/buisnes/lib/katalog/Mon-Chorche/Vladimirskiy/Postlist/VladPostlist.html |date=2011-12-31 }}
* [http://www.tphv-history.ru/books/nesterov-davnie-dni.html М. В. Нестеров. «Давние дни»]

[[Категория:XIX быуат рәссамдары]]
[[Категория:XX быуат рәссамдары]]
[[Категория:Рәсәй империяһы рәссамдары]]
[[Категория:СССР рәссамдары]]
[[Категория:Передвижниктар]]
[[Категория:Өфө рәссамдары]]