Олбани (Нью-Йорк) битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ук}}


'''Олбани'''<ref>{{Атлас мира|2010|168—169|Соединенные Штаты Америки}}</ref><ref>{{Словарь географических названий зарубежных стран|264}}</ref> ([[Английский язык|ингл.]]  <span lang="en" style="font-style:italic;">Albany</span>) — [[Америка Ҡушма Штаттары|АҠШ]]-тың [[Нью-Йорк (штат)|Нью-Йорк]] штатының баш ҡалаһы һәм Олбани округының баш ҡалаһы. 97,9 мең ҡала халҡы һаны, ҡала агломерацияһында халыҡ һаны 870,7 кеше ([[2010 йыл|2010]] й.).

Күрше Трой, Скенектади һәм Саратога-Спрингс ҡалалары менән тығыҙ бәйле, улар менән бергә баш ҡала округын барлыҡҡа килтергән һәм АҠШ тарихи төбәктәренең береһе булып тора. Был округтың төп өлөшөн Олбани — Скенектади — Трой ҡала агломерацияһы тәшкил итә, [[Нью-Йорк]] штатында ҡала халҡы иҫәбе буйынса дүртенсе урында һәм [[АҠШ]]-та 56 урында тора.

=== XIX һәм ХХ быуаттың беренсе яртыһында ҡала тарихы ===
[[Файл:Albany_Steamer.jpg|слева|мини|200x200пкс|Олбаниҙан пароход юллана, 1900 йыл]]
Олбани үҙ тарихы дауамында мөһим транспорт үҙәге булып тора. XVIII быуат аҙағында һәм ХIХ быуат башында Нью-Йорк штатында түләүле юлдар әүҙем төҙөлә һәм 1815 йылда Олбани шул юл селтәренең үҙәгендә була. Янындағы канал менән берлектә эшләүсе тимер юлдар төҙөү ҡаланы мөһим транзит үҙәгенә әйләндерә, Нью-Йорк штатына Буффало һәм шулай уҡ Мичиган биләмәһенән кешеләр ағыла башлай.

1807 йылда Роберт Фултон пароход линияһын эшләтә башлай, Нью-Йорктан Олбаниға беренсе пароходтар йөрөй башлай. 1810 йылда ҡалала 10 763 кеше йәшәй һәм Олбан иҙурлығы буйынса илдә 10-сы урынға сыға..

1908 йылда АҠШ-тың Олбани муниципаль аэропорты асыла.{{Панорама|AlbanyNYPanorama1906.jpg|1200px|<center>Нью-Йорктың Капитолийы ҡыйығынан ҡарағанда ҡала күренеше, 1906 йыл.}}

== Географияһы ==
Олбани ҡалаһы [[Нью-Йорк]]тан төньяҡҡа табан 240 км алыҫлыҡта , Мохок йылғаһының Гудзон күленә ҡушылған ерҙән аҙ ғына көньяҡтараҡ ята. Ҡала Гудзон күленең көнбайыш ярында урынлашҡан (уға бик яҡын ғына тора). Ҡала территорияһы убалы, бейек нөктәһе (төньяҡ-көнбайышта) — диңгеҙ кимәленән 99 метр түбән тора.

=== Климат ===
Олбани территорияһының климаты уртаса континенталь, ҡышы һалҡын, ҡарлы, йәйе дымлы.

* Йыллыҡ уртаса [[температура]] — +9,0;°
* Йыллыҡ уртаса ел тиҙлеге — 3,4 м/с.
* Йыллыҡ уртаса һауа дымлылығы — 71 %

== Халыҡ ==
2010 йылдың халыҡ иҫәбен алыу мәғлүмәттәре буйынса Олбаниҙа 97 856 кеше йәшәгән.
[[Файл:Albany_Medical_Center.jpg|слева|мини|200x200пкс|Олбаниҙа медицина үҙәге]]

== Туғанлашҡан ҡалалары ==
* {{Флагификация|Канада}}: Квебек<ref name="побратимы">[http://www.sister-cities.org/directory/index.cfm SCI: Sister City Directory] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070629184627/http://www.sister-cities.org/ |date=2007-06-29 }}{{ref-en}}</ref>
* {{Флагификация|Нидерланды}}: Неймеген<ref name="побратимы" />
* {{Флагификация|Багамы}}: Нассау<ref name="побратимы" />
* {{Флагификация|Россия}}: [[Тула]]<ref name="побратимы" />
* {{Флагификация|Италия}}: Верондағы<ref name="побратимы" />

=== Ҡала-партнерҙар ===
* {{Флагификация|Бельгия}}: Гент
* {{Флагификация|Испания}}: Эстремадура (провинция)

== Иҫкәрмәләр ==
<references group="" responsive=""></references>

== Һылтанмалар ==
* {{Official|albanyny.org|Олбани}}{{ref-en}}
[[Категория:АҠШ штаттарының баш ҡалалары]]
[[Категория:Википедия:Статьи с переопределением значения из Викиданных]]
[[Категория:Страницы с непроверенными переводами]]