Рәйес битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Ук}}
'''Рәйес''' — [[Башҡорттар|башҡорт]] ир-ат исеме, башҡа [[төрки халыҡтар|төрки халыҡтарҙа]] ла ҡулланыла.

== Этимологияһы ==
Рәйес (Рәис) исеме [[Башҡорт теле|башҡорт теленә]] [[ғәрәп теле|ғәрәп теленән]] үҙләштерелгән, етәкселек итеүсе, башлыҡ<ref>[[Күсимова Таңһылыу Хажим ҡыҙы|Күсимова Таңһылыу]]. [https://kitaptar.bashkort.org/book/431  Исемдәр донъяһында. Башҡорт исемдәре һүҙлеге, башҡорт һәм рус телдәрендә.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211005022417/https://kitaptar.bashkort.org/book/431 |date=2021-10-05 }} — [[Өфө]]: [[Башҡортостан китап нәшриәте]], 1991. — 192 бит.</ref><ref>[[Хисамитдинова Фирҙәүес Ғилмитдин ҡыҙы|Хисамитдинова Ф.Ғ.]], [[Солтанова Рәшиҙә Искәндәр ҡыҙы|Султанова Р. И.]] Русско-башкирский словарь — справочник личных имен, отчеств, фамилий. — Уфа, 2004.</ref> тигәнде аңлата.

== Билдәле кешеләр ==
[[Түләков Рәйес Ғөссәм улы]] (псевдонимы Рәйес Түләк; [[14 октябрь]] [[1959 йыл]] — [[31 март]] [[2007 йыл]]) — [[Башҡорттар|башҡорт]] шағиры, уҡытыусы, журналист. [[1992 йыл|1992 йылдан]] Рәсәйҙең һәм Башҡортостандың Яҙыусылар союздары ағзаһы. [[Башҡортостан Республикаһының Шәйехзада Бабич исемендәге йәштәр дәүләт премияһы]] лауреаты ([[1995 йыл|1995]]).<br>

[[Исмәғилев Рәйес Абдрахман улы]] ([[29 ғинуар]] [[1953 йыл]]) — режиссёр, мәҙәниәт өлкәһе эшмәкәре. 2011—2020 йылдарҙа [[Нефтекама дәүләт филармонияһы]] директоры. [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәйҙең]] Журналистар ([[1999 йыл|1999]]) һәм Кинематографсылар ([[2000 йыл|2000]]) союздары ағзаһы. I—IV [[Бөтә донъя башҡорттары ҡоролтайы]] (Конгресы) делегаты. [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәй Федерацияһының]] атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре ([[2004 йыл|2004]]) һәм почётлы кинематографсыһы ([[2000 йыл|2000]]), [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһының]] атҡаҙанған сәнғәт эшмәкәре ([[1995 йыл|1995]]).<br>

[[Низамов Рәйес Ғилметдин улы]] ([[1 июль]] [[1932 йыл]] — [[16 август]] [[1978 йыл]]) — [[Башҡорттар|башҡорт]] яҙыусыһы, журналист. [[1964 йыл|1964 йылдан]] [[СССР Яҙыусылар союзы]] ағзаһы. [[Ғәлимов Сәләм исемендәге премия|Башҡортостан комсомолының Ғәлимов Сәләм исемендәге премияһы]] лауреаты ([[1978 йыл|1978]]).<br>

[[Баһауетдинов Рәйес Ғөбәйҙулла улы]] ([[15 ғинуар]] [[1926 йыл]] — [[12 июнь]] [[2018 йыл]]) — ауыл хужалығы алдынғыһы, [[Бөйөк Ватан һуғышы|Бөйөк Ватан һуғышында]] ҡатнашыусы. 1962—1986 йылдарҙа [[Стәрлетамаҡ районы|Стәрлетамаҡ районының]] Салауат исемендәге колхоз рәйесе. [[Социалистик Хеҙмәт Геройы]] ([[1966 йыл|1966]]), [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт АССР-ының]] атҡаҙанған зоотехнигы ([[1980 йыл|1980]]), райондың почётлы гражданы ([[1999 йыл|1999]]).<br>

[[Асаев Рәйес Бәҙеғитдин улы]] ([[6 май]] [[1931 йыл]] — [[3 март]] [[2001 йыл|2001]]) — ауыл хужалығы һәм дәүләт эшмәкәре. 1965—2001 йылдарҙа [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт АССР-ының]] [[Шишмә районы|Шишмә районындағы]] «Луч» колхозы рәйесе, 1993—1996 йылдарҙа [[Рәсәй Федерацияһы]] Дәүләт думаһы депутаты. [[Социалистик Хеҙмәт Геройы]] ([[1990 йыл|1990]]).<br>

[[Мөхәммәҙиев Рәйес Ғатаулла улы]] ({{lang-tt|Мөхәммәдиев Рәис Гатаулла улы}}) — [[Башҡортостан|Башҡортостанда]] йәшәп ижад итеүсе [[Татарҙар|татар]] яҙыусы-фантасты.<br>

[[Заһиҙуллин Рәйес Нурый улы]] ([[20 февраль]] [[1940 йыл]]) — [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]] һәм [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәй]] химик-технологы. Техник фәндәр докторы ([[1991 йыл|1991]]), профессор ([[1999 йыл|1999]]). [[Рәсәй Федерацияһы|Рәсәй Федерацияһының]] ([[2007 йыл|2007]]) һәм [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһының]] ([[2003 йыл|2003]]) атҡаҙанған фән эшмәкәре, [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]]-ҙың уйлап табыусыһы ([[1976 йыл|1976]]).<br>

[[Сафин Рәйес Йәғәфәр улы]] ([[2 ғинуар]] [[1949 йыл]]) — [[Башҡорттар|башҡорт]] журналистикаһы ветераны, 1980—1995 йылдарҙа [[Балаҡатай районы|Балаҡатай районының]] «Новая жизнь» — «Яңы тормош» гәзите мөхәррире. [[Совет Социалистик Республикалар Союзы|СССР]] Журналистар союзы ағзаһы. [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт АССР-ының]] атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре ([[1989 йыл|1989]]).<br>

[[Ғабдрахманов Рәйес Бикмөхәмәт улы]] ([[3 октябрь]] [[1918 йыл]] — [[7 март]] [[1988 йыл]]) — [[Башҡорттар|башҡорт]] яҙыусыһы, журналист. [[1948 йыл|1948 йылдан]] [[Советтар Союзы Коммунистар партияһы|КПСС]], [[1956 йыл|1956 йылдан]] — [[СССР Яҙыусылар союзы]] ағзаһы.<br>

[[Ҡотошов Рәйес Рәхимйән улы]] ([[7 август]] [[1948 йыл]]) — тарихсы, ғилми хеҙмәткәр һәм дәүләт эшмәкәре. 1975—1994 йылдарҙа [[Рәсәй Фәндәр академияһы Өфө федераль тикшеренеүҙәр үҙәге|Өфө фәнни үҙәге]] Тарих, тел һәм әҙәбиәт институтының ғилми хеҙмәткәре, 1998—2003 йылдарҙа [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһы]] Хөкүмәтенең ЗАГС идаралығы етәксеһе урынбаҫары. [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһының]] атҡаҙанған мәҙәниәт хеҙмәткәре ([[2017 йыл|2017]]).<br>

[[Күскилдин Рәйес Әхмәтша улы]] ([[12 декабрь]] [[1954 йыл]]) — ғалим-инженер-механик, хужалыҡ һәм йәмәғәт эшмәкәре. [[1997 йыл|1997 йылдан]] «Газ-Сервис» асыҡ акционерҙар йәмғиәтенең генераль директор урынбаҫары — баш инженеры. [[Башҡортостан Республикаһының 4-се саҡырылыш Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаттары|Башҡортостан Республикаһының 4-се саҡырылыш (2008—2013) Дәүләт Йыйылышы — Ҡоролтай депутаты]]. Техник фәндәр докторы ([[2006 йыл|2006]]). [[Рәсәй Федерацияһы]] газ сәнәғәтенең почётлы хеҙмәткәре ([[2005 йыл|2005]]), [[Башҡортостан|Башҡортостан Республикаһының]] атҡаҙанған нефтсеһе ([[2001 йыл|2001]]), [[Салауат Юлаев (орден)|Салауат Юлаев ордены]] кавалеры ([[2009 йыл|2009]]), [[Ғафури районы|Ғафури районының]] почётлы гражданы ([[2013 йыл|2013]]).<br>

[[Нуғаев Рәйес Йәнфүр улы]] ([[15 май]] [[1931 йыл]], [[Өфө|Өфө ҡалаһы]]) — инженер-механик, [[Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһы|Башҡортостан Республикаһы Фәндәр академияһының]] мөхбир ағзаһы ([[1991 йыл|1991]]), техник фәндәр докторы ([[1989 йыл|1989]]), профессор ([[1992 йыл|1992]]), [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|БАССР]]-ҙың атҡаҙанған нефтсеһе ([[1967 йыл|1967]]).<br>

[[Борханов Рәйес Абрар улы]] ([[1 декабрь]] [[1960 йыл]]) — ғалим-иҡтисадсы. Рәсәй дәүләт сауҙа-иҡтисад университетының Ҡазан институты (филиалы) уҡытыусыһы. Иҡтисад фәндәре докторы, профессор. [[Татарстан Республикаһы|Татарстан Республикаһының]] атҡаҙанған юғары мәктәп хеҙмәткәре.<br>

[[Миһранов Рәйес Һаҙый улы]] ([[1 июнь]] [[1926 йыл]] — [[1970 йыл]]) — комсомол, партия һәм дәүләт органдары эшмәкәре. [[Бөйөк Ватан һуғышы|Бөйөк Ватан һуғышында]] ҡатнашыусы. 1954—1960 йылдарҙа ВЛКСМ-дың Башҡортостан өлкә комитетының беренсе секретары; [[1960 йыл|1960 йылдан]] [[Советтар Союзы Коммунистар партияһы|КПСС]]-тың [[Өфө |Өфө ҡала]] һәм [[Баймаҡ районы|Баймаҡ район]] комитеттары секретары; 1963—1967 йылдарҙа [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт АССР-ы]] Министрҙар Советы Рәйесе урынбаҫары. [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт АССР-ының]] 4-6-сы сығаралыш Юғары Советы депутаты. ВЛКСМ-дың XXIII съезы делегаты ([[1958 йыл|1958]]). [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] ([[1957 йыл|1957]]) һәм ике [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] ([[1959 йыл|1959]], [[1966 йыл|1966]]) ордены кавалеры.<br>

[[Йәләлетдинов Рәйес Минһаж улы]] ([[28 апрель]] [[1934 йыл]] — март [[2014 йыл]]) — дәүләт һәм хужалыҡ эшмәкәре. [[Башҡорт Автономиялы Совет Социалистик Республикаһы|Башҡорт АССР-ының]] 10-сы саҡырылыш Юғары Советы Рәйесе урынбаҫары. [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены|Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ]] һәм ике [[«Почёт Билдәһе» ордены|«Почёт Билдәһе»]] ордендары кавалеры. [[Баймаҡ|Баймаҡ ҡалаһы]] һәм [[Баймаҡ районы|Баймаҡ районының]] Почетлы гражданы.

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр|2}}

== Сығанаҡтар ==
{{Исемдәр донъяһында}}
{{Аҙаштар исемлеге}}

[[Категория:Башҡорт ир-ат исемдәре]]