Хакас Республикаһы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Рәсәй төбәктәре буйынса мәғлүмәт
|RuNm    = Хаҡас Республикаһы
|OfNm1   = [[хакас теле|хаҡасса]]: ''Хакас Республиказы''
|OfNm2   =&nbsp;
|OfNm3   =&nbsp;
|FSFlag  = [[Файл:Flag of Khakassia.svg|200px]]
|FSCoA      = [[Файл:Coat of arms of Khakassia.svg|150px]]
|FlagLnk   = Хаҡас Республикаһының флагы
|CoALnk    = Хаҡас Республикаһының гербы
|FSMap     = [[Файл:Map of Russia (2014–2022) - Khakassia.svg|400px]]
|FSMapName = 
|FSCtrWhat = Баш ҡала
|FSCtrNm   = [[Абакан]]
|AreaRnk   =46-сы
|TotArea=61 569
|WaterPrcnt=0,8
|PopRnk=71-се
|PopQty=535 647
|PopCtDate=2015
|PopDens=8.7 кеше
|PolStatLnk=Рәсәй Республикалары
|PolStatNm=Республика
|FedDistrNm=[[Себер федераль округы]]
|EcRegNm=[[Көнсығыш-Себер иҡтисади районы|Көнсығыш-Себер]]
|CadNo=19
|LangLangs=
|OfLangs=[[Хакас теле|Хаҡас]], [[Урыҫ теле|урыҫ]]
|HeadTtl=
|HeadNm=
|ViceTtl=
|ViceNm=
|LegislTtl=
|LegislNm=
|PhoneCode=347
|FSAnthem=
|FSUTC=+6}}

'''Хаҡас Республикаһы''', '''Хаҡасия''' — [[Рәсәй|Рәсәй Федерацияһы]] субъекты. Баш ҡалаһы — [[Абакан]].

Хакас Республикаһының сиктәштәре — [[Кемерово өлкәһе]], [[Красноярск крайы]], [[Тыва Республикаһы]] һәм [[Алтай Республикаһы]].

== География ==
Хаҡас Республикаһы Көньяҡ-Себерҙең, Енисей бассейнының һул яҡ ярында урынлашҡан.

Иң ҙур йылғалар — [[Абакан (йылға)|Абакан]], [[Том (йылға)|Том]], [[Аҡ Июс (йылға)|Аҡ Июс]], [[Ҡара Июс (йылға)|Ҡара Июс]], [[Чулым (йылға)|Чулым]] (аҙаҡҡы дүртеһе [[Обь]] бассейнына инә).

== Халыҡ ==
Халыҡ һаны — 535 647 кеше (2015). Халыҡ тығыҙлығы — 8,7 кеше/км² (2015). Ҡала халҡы — 367 078 кеше (2015).

Халыҡ иҫәбе алыу мәғлүмәттәре буйынса ҡала һәм ауыл халҡы өлөшө:
<timeline>
ImageSize = width:600 height:300
PlotArea = left:50 right:60 top:20 bottom:20
TimeAxis = orientation:vertical
AlignBars = justify
Colors =
  id:gray1 value:gray(0.9)
DateFormat = yyyy
Period = from:0 till:600
ScaleMajor = unit:year increment:100 start:0 gridcolor:gray1
PlotData =
  bar:1926 color:gray1 width:1 
   from:0 till:89 width:15  text:88&nbsp;877 textcolor:red fontsize:9px
  bar:1926 color:yellow width:1 
   from:0 till:6 width:15  text:5948(7%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:1939 color:gray1 width:1 
   from:0 till:273 width:15  text:272&nbsp;730 textcolor:red fontsize:9px
  bar:1939 color:yellow width:1 
   from:0 till:111 width:15  text:111063(41%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:1959 color:gray1 width:1 
   from:0 till:411 width:15  text:411&nbsp;047 textcolor:red fontsize:9px
  bar:1959 color:yellow width:1 
   from:0 till:222 width:15  text:221866(54%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:1970 color:gray1 width:1 
   from:0 till:446 width:15  text:445&nbsp;824 textcolor:red fontsize:9px
  bar:1970 color:yellow width:1 
   from:0 till:266 width:15  text:266130(60%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:1979 color:gray1 width:1 
   from:0 till:498 width:15  text:498&nbsp;384 textcolor:red fontsize:9px
  bar:1979 color:yellow width:1 
   from:0 till:340 width:15  text:339737(68%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:1989 color:gray1 width:1 
   from:0 till:567 width:15  text:566&nbsp;861 textcolor:red fontsize:9px
  bar:1989 color:yellow width:1 
   from:0 till:410 width:15  text:410122(72%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:2002 color:gray1 width:1 
   from:0 till:546 width:15  text:546&nbsp;072 textcolor:red fontsize:9px
  bar:2002 color:yellow width:1 
   from:0 till:387 width:15  text:386865(71%) textcolor:green fontsize:8px
  bar:2010 color:gray1 width:1 
   from:0 till:532 width:15  text:532&nbsp;403 textcolor:red fontsize:9px
  bar:2010 color:yellow width:1 
   from:0 till:358 width:15  text:358187(67%) textcolor:green fontsize:8px
</timeline>

; Милләт буйынса бүленеш
{| class="standard"
!Милләт ||[[1926 йыл]]<br /> мең кеше||[[1939 йыл]]<br /> мең кеше||[[1959 йыл]]<br /> мең кеше||[[1970 йыл]]<br /> мең кеше||[[1979 йыл]]<br /> мең кеше||[[1989 йыл]]<br /> мең кеше||[[2002 йыл]] <br /> мең кеше||[[2010 йыл]] <br />мең кеше
|-
|[[Урыҫтар]]
|36,0 (43,4 %)
|{{увеличение}}205,6 (75,3 %)
|{{увеличение}}314,4 (76,5 %)
|{{увеличение}}349,4 (78,3 %)
|{{увеличение}}396,0 (79,5 %)
|
|438,4 (80,3 %)
|{{уменьшение}}427,6 (81,7 %)
|-
|-|-
|[[Хакастар|Хаҡастар]]
|44,0 (53,0 %)
|{{увеличение}}45,8 (16,8 %)
|{{увеличение}}48,5 (11,8 %)
|{{увеличение}}54,8 (12,3 %)
|{{увеличение}}57,3 (11,5 %)
|
|65,4 (12,0 %)
|{{уменьшение}}63,6 (12,1 %)
|-
|[[Немецтар]]
|…
|…
|{{увеличение}}10,5 (2,6 %)
|{{нет изменений}}10,5 (2,4 %)
|{{увеличение}}11,1 (2,2 %)
|
|9,1 (1,7 %)
|{{уменьшение}}6,0 (1,1 %)
|-
|[[Украиндар]]
|…
|{{увеличение}}7,7 (2,8 %)
|{{увеличение}}14,6 (3,6 %)
|{{уменьшение}}9,5 (2,1 %)
|{{увеличение}}10,4 (2,0 %)
|
|8,3 (1,5 %)
|{{уменьшение}}5,0 (1,0 %)
|-
|[[Татарҙар]]
|…
|{{увеличение}}3,0 (1,1 %)
|{{увеличение}}3,8 (0,9 %)
|{{увеличение}}3,6 (0,8 %)
|{{увеличение}}4,2 (0,8 %)
|
|4,0 (0,7 %)
|{{уменьшение}}3,1 (0,6 %)
|-
|[[Белорустар]]
|…
|{{увеличение}}1,6 (0,6 %)
|{{увеличение}}3,6 (0,9 %)
|{{уменьшение}}3,2 (0,7 %)
|{{уменьшение}}3,5 (0,7 %)
|
|2,6 (0,5 %)
|…
|-
|[[Сыуаштар]]
|…
|…
|{{увеличение}}1,0 (0,5 %)
|{{увеличение}}3,3 (0,7 %)
|{{нет изменений}}3,3 (0,7 %)
|
|2,5 (0,46 %)
|…
|-
|[[Мордвалар]]
|…
|{{увеличение}}3,7 (1,4 %)
|{{увеличение}}3,9 (0,9 %)
|{{уменьшение}}3,6 (0,8 %)
|{{уменьшение}}3,4 (0,7 %)
|
|1,8 (0,3 %)
|…
|-
|[[Әзербайжандар]]
|…
|…
|…
|…
|…
|
|1,8 (0,3 %)
|…
|-
|[[Шорлар]]
|…
|…
|…
|…
|{{увеличение}}1,0 (0,2 %)
|
|1,0 (0,18 %)
|{{увеличение}}1,2 (0,2 %)
|-
| colspan="9" | <small>1000 артыҡ милләттәр күрһәтелгән</small>
|-
|}

=== Торамалар (йәшәү пункттары) ===
3000 артыҡ торамалар
{{столбцы}}
{{столбец|width=33%}}
{|class='wide'
|-
| [[Абакан]] ||{{увеличение}}173 205
|-
| [[Ҡараташ]] ||{{увеличение}}73 187
|-
| [[Саяногорск]] ||{{уменьшение}}48 851
|-
| [[Абаза (ҡала)|Абаза]] ||{{уменьшение}}16 238
|-
| [[Усть-Абакан]] ||{{увеличение}}15 401
|-
| [[Сорығ]] ||{{уменьшение}}11 496
|-
| [[Аҡ Яр (Хакасия)|Аҡ Яр]] ||{{увеличение}}10 112
|}
{{столбец|width=33%}}
{|class='wide'
|-
| [[Шира (село)|Шира]] ||{{увеличение}}9448
|-
| [[Черёмушки (Саяногорск)|Черёмушки]] ||{{уменьшение}}8205
|-
| [[Асхыз (село)|Асхыз]] ||{{увеличение}}7267
|-
| [[Таштып (село)|Таштып]] ||{{уменьшение}}6034
|-
| [[Бейә]] ||{{уменьшение}}5247
|-
| [[Майна (Саяногорск)|Майна]] ||{{уменьшение}}4945
|-
| [[Асхыс (посёлок городского типа)|Асхыс]] ||{{уменьшение}}4901
|}
{{столбец|width=33%}}
{|class='wide'
|-
| [[Белтир]] ||{{увеличение}}4877
|-
| [[Боград]] ||{{уменьшение}}4670
|-
| [[Копьёво (посёлок, Хакасия)|Копьёво]] ||{{уменьшение}}4316
|-
| [[Туим]] ||{{увеличение}}4211
|-
| [[Калинино (Хакасия)|Калинино]] ||{{увеличение}}3718
|-
| [[Подсинее]] ||{{увеличение}}3685
|-
| [[Вершина Тёи]] ||{{уменьшение}}3583
|}
{{столбцы/конец}}
== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}
{{Рәсәйҙең федератив төҙөлөшө}}
{{ТӨРКСОЙ}}
[[Категория:Рәсәй Федерацияһы республикалары]]
[[Категория:Хакас Республикаһы]]