Ҡалҡыулыҡ

Ҡалҡыулыҡ
Ҡапма-ҡаршыһы	Уйһыулыҡ

Ҡалҡыулыҡ — рус. Возвышенность — ер өҫтөнөң тирә-яҡ киңлектәргә ҡарағанда күтәрелгән өлөшө (мәҫәлән, Урта Рәсәй ҡалҡыулығы һ.б.).

Бөгөлмә-Бәләбәй ҡалҡыулығы. Башҡортостандың көнбайыш өлөшө

Тасуирламаһы

Шартлы рәүештә абсолют бейеклеге 200 м-ҙан алып 400 м-ға тиклем еткән майҙанды, (һирәкләп 800 м-ға ҡәҙәр етә) һәм уйһыулыҡтарға ҡапма-ҡаршы күренештәрҙе ҡалҡыулыҡ итеп ҡарайҙар. Ғәҙәттә, ҡалҡыулыҡтың асыҡ беленеп торған битләүҙәре юҡ.

Күбеһенсә аккумуляция барышында йәки йылғалар менән бүлгеләнгәндә ҡалҡыу тигеҙлектәр барлыҡҡа килә. Аккумуляция арҡаһында барлыҡҡа килгән ҡалҡыулыҡҡа — мореналарға миҫал итеп Смоленск-Мәскәү ҡалҡыулығын килтерергә мөмкин. Ставрополь ҡалҡыулығы — йылғалар менән бүлгеләнгән ҡалҡыулыҡ.

Күренеше буйынса ошондай төрҙәре бар:

• ялпаҡ түбәле (Волга буйы ҡалҡыулығы)
• һырлы (Бөгөлмә-Бәләбәй ҡалҡыулығы)
• убалы (мәҫәлән, Валдай ҡалҡыулығы).

Шулай уҡ ҡарағыҙ

• Высота (география)
• Грива (форма рельефа)
• Кряж
• Увал
• Тауҙар

Әҙәбиәт

• Возвышенность // Вешин — Газли. — М. : Советская энциклопедия, 1971. — (Большая советская энциклопедия : [в 30 т.]; vol. 1969—1978, вып. 5).
• Великий князь — Восходящий узел орбиты. — М. : Большая российская энциклопедия, 2006. — 784 с. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.]; vol. 2004—2017, вып. 5). — ISBN 5-85270-334-6.