Әмир Хосроу Дәһләүи битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Яҙыусы
 |Исеме                  = Әмир Хосроу Дәхләүи
 |Төп исеме       = {{lang-fa|ابوالحسن یمین‌الدین خسرو}}, {{lang-hi|अबुल हसन यमीनुददीन ख़ुसरो}}
 |Рәсеме          = Amir Khusro.jpg
 |Рәсем аңлатмаһы = Әмир Хосроу һәм егеттәр<br /><small>Хөсәйен Байҡараның «Мәжлес әл-Ушшак» әҫәренән миниатюра</small>
 |Тыуыу датаһы        = 1253
 |Тыуған урыны       = Патиали, хәҙерге Уттар-Прадеш штаты, {{ТУ|Һиндостан}}
 |Вафат булыу датаһы          = 1325
 |Вафат булған урыны          = {{ВБУ|Дели}}, [[Дели солтанлығы]]
 |Эшмәкәрлек төрө     = шағир, ғалим, музыкант
 |Әүҙемлек йылдары      = 
 |Йүнәлеше          = 
 |Жанр                 = 
 |Әҫәрҙәренең телдәре    = [[Фарсы теле|фарсы]]
 |Викимилек            = 
 |Викикитапхана             = 
}}
[[Файл:Basawan_-_Alexander_Visits_the_Sage_Plato.jpg|right|thumb|''[[Искәндәр Зөлҡәрнәй|Александр]] аҡыл эйәһе [[Платон]] '', Әмир Хосроуҙың «Хәмсә»һе ]]
'''Әмир Хосроу Дәхләүи''', ысын исеме '''Абул-Хәсән Йәмин әд-Дин Хосроу''' ({{lang-fa|ابوالحسن یمین‌الدین خسرو}}, {{lang-ur|{{Nastaliq|ابوالحسن یمین‌الدین خسرو}}}}, {{lang-hi|अबुल हसन यमीनुददीन ख़ुसरो}}; 1253, Патиали, хәҙер Уттар-Прадеш штаты, — 1325, [[Дели]]) — фарсы телле шағир, шулай уҡ һинд телендә лә яҙған<ref>также первый известный автор, писавший на диалекте кхари-боли</ref>, ғалим, музыкант. [[Дели солтанлығы]]нда йәшәй. Һинд әҙәбиәте тарихында Әмир Хосроу шиғриәтенең әһәмиәте ҙур була.

Шағирҙең шиғырҙары биш йыйынтыҡҡа йыйылған: «Йәшлек бүләге» («Дар юности», 1272), «Ғүмер уртаһы» («Середина жизни», 1284), «Камиллыҡтың тулылығы» («Полнота совершенства», 1293), «Һайланған ҡалдыҡ» («Избранный остаток», 1316), «Камиллыҡ сиге» («Предел совершенства», 1325).

10 поэма-дастан яҙа, шул иҫәптә «Девальрани Хизр-хан», уның сюжеты хан һарайы тормошонан алынған. Бишеһе «Хамса»ға («Пятерица») индерелгән, улар Низами поэмаларының сюжеты һәм үрнәге буйынса яҙылған: «Восхождение светил» (1298), «Ширин һәм Хосров» (1298), «Мәжнүн һәм Ләйлә» (1298), «Искәндәров көҙгөһө» (1299) һәм «Һигеҙ ожмах баҡсаһы» (1301).

Әмир Хосроуҙың табуты Делиҙа, уның рухи остазының мавзолейе янында, «Хәзрәт Низамуддин» кварталында. Һәр йыл һайын бөтә Һиндостандан өс көнлөк Урсҡа — Әмир Хосроу Дәхләүи йыллығына йыйылалар.

== Иҫкәрмәләр ==
{{Иҫкәрмәләр}}

== Библиография ==
* Бертельс Е. Э., Роман Александр тураһында һәм уның төп версияһы Көнсығышта, М.-Л., Әҫәрҙәре 1948.
* Mohammad Wahid Mirza. The life and title of Amir Khusrau, Calcutta, 1935.
* Әмир Хосров Дәхләүи. Лирика. М., 2001.
* Әмир Хосров Дәхләүи. Һигеҙ ожмах баҡсаһы. М., 1975 (переиздание — 2002).
* Әмир Хосров Дәхләүи. Һайлап алынған газель. М., 1975.
* Ысынлап та. Фарсы һәм таджик халыҡтарының, уларҙың шағирҙәренең һәм аҡыл эйәләренең әйтемдәре / Тәржемә ителгән . Н. Гребнева. — Мәскәү: Наука, 1968; Санкт-Петербург, Әлифбаһы «-Классика», 2005. ISBN 5-352-01412-6

[[Категория:Фарсы шағирҙары]]
[[Категория:Алфавит буйынса шәхестәр]]
[[Категория:Алфавит буйынса яҙыусылар]]
[[Категория:XIII быуат шағирҙары]]
[[Категория:XIV быуат шағирҙары]]
[[Категория:Һиндостан шағирҙары]]