Аракүл (Силәбе өлкәһе)

Аракүл
Дәүләт	Рәсәй
Аракүл Викимилектә

Аракүл — (рус. Ара́куль) - Рәсәй Федерацияһы Силәбе өлкәһендәге күл.

Этимологияһы

Күлдең атамаһы башҡорт теленән килеп сыҡҡанлығы күренеп тора - ул ысынлап та тауҙар араһында урынлашҡан, шуға күрә "аралыҡтағы күл" мәғәнәһендә бирелгән.Силәбе өлкәһе топонимисы Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә күлдең исемен башҡортса «ара» һәм «күл» һүҙҙәре ҡушылыуҙан килеп сыҡҡан тип яҙа. Шулай уҡ ул атама Араҡол тигән башҡорт ир-ат исеменән алынған булыуы ла мөмкин тип һанай .

Тасуирламаһы

Силәбе өлкәһенең төньяғында, Үрге Өпәле ҡалаһынан һәм Вишневогорск (Сейәлетау) ҡасабаһынан йыраҡ түгел урынлашҡан.

Тектоник үҙгәрештәр һөҙөмтәһендә хасил булған

Күлдең майҙаны 3 км², уртаса тәрәнлеге — 5,3 м, иң тәрән урыны — 12 м. Күлдәге һыу күләме - 21,9 млн м³, минераллылығы — 240 мг/л, химик составы буйынса гидрокарбонатлы-кальцийлы типҡа инә.

Күлгә Каған (рус. Каганка) һәм Ольховка тигән бәләкәй генә йылғалар төшә.Күлдең үҙенән Аракүл йылғаһы ағып сыға һәм Илашты күле һәм Кәҫле күлдәре системаһы менән бәйләй.

Күлгә бик күп саф шишмәләр ҡоя, шуға һыуы таҙа, үтә күренмәле, шул уҡ ваҡытта һалҡын. Йәйгеһен һыу инерлек температураға бик оҙаҡ етмәй тора. Төбө ҡомло һәм ташлы.

1960-сы йылдарҙан Аракүл һыуы Вишневогорск (Сейәлетау) ҡасабаһын һыу менән тәьмин итеү өсөн файҙаланыла. Һуңғы йылдарҙа күл һайыға, ярҙары төпкәрәк инә бара .

Тереклеге

Аракүлдә сабаҡ, алабуға, шырт балыҡ, алабалыҡ, һары табан, ҡарабалыҡ тереклек итә.Ҡыҫалалар бар.

Күл тирәһендәге урмандарҙа тейен, терпе, ҡуян, мышы, һирәкләп һеләүһен һәм айыу осрай, әммә улар күлгә яҡын килмәй.

1969 йылда Аракүл тәбиғәт ҡомартҡыһы тип танылған.

Аракүл Шихандары

Бындағы иң иҫтәлекле урын — Аракүл Шихандары тип аталған ҡаялы массив.

Аракүл һәм уның ярындағы ҡаялы бейеклектәр - Шихандар илдең төрлө төбәктәренән генә түгел, сит илдәрҙән дә сәйәхәтселәрҙең иғтибарын йыш йәлеп итә.

Бронза һәм иртә тимер быуат осоро боронғо кешеләре йәшәгән урындар, ялғашты хәтерләткән тау уйымдары, ел һәм һыу быуаттар буйы "ижад иткән" хайран ҡалырлыҡ рельефтар - Шиханды хасил итә.

Көнсығыш, текәрәк өлөшөн тау спортсылары күнегеүҙәр һәм ярыштар өсөн файҙалана.

Галерея

• 
  Шихан
• 
  Шихан ҡаялары
• 
  Ҡаяға менеүселәр күнекмәһе урыны

Аракүл Шихандарынан күл күренеше.

Аракүл Шихандарынан күл күренеше.

Һылтанмалар

• Большой отчет с Аракуля фото
• Дополнительная информация об Аракуле на Портале города Уфалея 2020 йыл 18 июль архивланған.
• www.arakul.jino-net.ru подробно об Аракуле
• Расположение озера Аракуль на Wikimapia

Шулай уҡ ҡара

• Илашты (күл) (рус. Силач)