Башкиров Емельян Григорьевич
| Башкиров Емельян Григорьевич | |
| Зат | ир-ат |
|---|---|
| Вафат булған көнө | 1887 |
| Вафат булған урыны | Түбәнге Новгород, Рәсәй империяһы |
| Һөнәр төрө | сауҙагәр |
Башкиров Емельян Григорьевич (1807—1891 йәки 1887[1]) — Түбәнге Новгород сауҙагәрҙәр Башкировтар нәҫеленә, «Емельян Башкировтың уландары менән Сауҙа йорто»на нигеҙ һалыусы[2].
Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Сығышы буйынса Түбәнге Новгород өйәҙенең Копнино ауылы крепостнойҙарынан, Григорий Башкировтың кесе улы, ғаиләлә унан башҡа ике ағаһы була: Семен һәм Матвей[3].
Григорий Башкиров башта Карпов алпауыттарҙың, ә һуңынан генеральша В. Н. Лишеваның крепостнойы була. И. А. Макаров тикшеренеүҙәре буйынса, Емельян Башкиров ғаиләһе менән 1847 йылда иреклекте һатып алған һәм Түбәнге новгород мещанлығына яҙыла[4]. Икенсе версияға ярашлы, уны 1850 йылда хужаһы Түбәнге Новгородта оброкка ебәрә. Тегенселек эшенә ҡарағанда Емельян Башкиров бесән менән сауҙа итеүгә өҫтөнлөк бирә[3][5]. Крепостнойлыҡ хоҡуғы бөтөрөлөүгә 1861 йылда ул бер әҙерәк аҡса туплауға өлгәшә һәм Түбәнге Новгородта бәләкәй генә йорт һатып ала, шунда үҙенең ғаиләһен күсерә. Был ваҡытта уның өс улы була: Николай, Яков һәм Матвей. Атаһынан айырмалы рәүештә улар уҡый, яҙа, һанай беләләр[5]. Түбәнге Новгород йәрминкәһендә иген менән сауҙа итеү өсөн лавка һатып ала, бер әҙерәк ваҡыт үткәс, игенде Волга буйлап ташый башлай, артабан игенде эшкәртеү менән шөғөлләнә: Мыс ауылы эргәҙендә Линда йылғаһында тәүге һыу тирмәнен, ә һуңынан — Канавинда «Слободская» пар тирмәнен төҙөй[6].
1870 йылда Емельян Башкиров беренсе сауҙагәр гильдияһына инә. Яңы асылған «Емельян Башкировтың уландары менән Новгород Сауҙа йорто» сауҙа-он етештереү предприятиеһы Түбәнге Новгород нотариусы Шубинский тарафынан 1871 йылдың 23 ноябрендә раҫланған[5]. 1870 йылдарҙың икенсе яртыһында фирманың йыллыҡ килеме 300—400 мең һум тәшкил итә. 1877 йылда Башкировтар «миллионщик» булып китә: фирманың таҙа капиталы 1,2 млн һумға тиерлек етә[2][5].
1886 йылда Емельян Башкиров эшенән ситләшә[5].
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ Энциклопедия Нижнего Новгорода: Башкировы
- ↑ 2,0 2,1 Борьба за самарские мельницы 2014 йыл 14 июль архивланған.
- ↑ 3,0 3,1 Рабазова А. Типичный Нижний: Династия купцов Башкировых. Архивировано 14 июль 2014 года. 2014 йыл 14 июль архивланған.
- ↑ Макаров И. А. Нижний Новгород. Имена из архивных папок 1221—1917 гг. — Нижний Новгород: НОВО, 201. — 256 с. — ISBN 978-5-9902920-1-7. — С.135.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Два поколения мукомолов Башкировах 2016 йыл 8 март архивланған.
- ↑ Энциклопедия российского купечества: БАШКИРОВА Емельяна с сыновьями торговый дом 2018 йыл 8 февраль архивланған.
Тәҡдим ителгән әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Макаров И. А. Башкировы // Карман России. — Н. Новгород : Книги, 2006. — С. 48—98.
- Макаров, И. А. Башкировы / И. А. Макаров // Купеческий Нижний. — Н. Новгород : Книги, 2006. — С. 6-32.
- Башкиров с сыновьями // Наш край. — Н. Новгород : Книги, 2006. — С. 184—186.
- Шамшурин В. А. Карман России // Возвращение в Нижний Новгород. — Н. Новгород : Литера, 2009. — С. 91-114.