Брест районы

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Брест районы
бел. Брэсцкі раён
Герб
Рәсем
Дәүләт  Беларусь
Административ үҙәк Брест
Административ-территориаль берәмек Брест өлкәһе[d]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы председатель Брестского районного исполнительного комитета[d]
Хөкүмәт башлығы Владимир Григорьевич Сенчук[d][1]
Башҡарма власть Брестский районный исполнительный комитет[d]
Закондар сығарыу органы Брестский районный Совет депутатов[d]
Халыҡ һаны 45 658 кеше (1 ғинуар 2024)[2]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 142 метр[3]
Сиктәш Каменецкий район[d], Жабинковский район[d] һәм Малоритский район[d]
Майҙан 1544,11 км²
Рәсми сайт brest.brest-region.gov.by
Урынлашыу картаһы
Һәйкәлдәр исемлеге Cultural heritage monuments in Brest District[d]
Категория для почётных граждан субъекта Q98103040?
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы Категория:Похороненные в Брестском районе[d]
Карта
 Брест районы Викимилектә

Брест районы (бел. Брэсцкі раён, Берасьцейскі раён) — Брест өлкәһенең көнбайыш административ берәмге. Административ үҙәк Брест (район составына инмәй).

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Брест районы территорияһы дәүләт кадастрынан мәғлүмәттәре буйынса 1544 км² тәшкил итә (ҙурлығы буйынса райондар араһында 12 урынды биләй). Төп өлөшө (яҡынса 85 %) Брест Полесьеһы зонаһында урынлашҡан. Ул Большие Мотыкалы һәм Жабинка ауылдарынан төньяҡтараҡ торған Буг яны тигеҙлегендә (Прибугский) ята. Диңгеҙ кимәленән бейеклеге 130—150 метр тәшкил итә. Юғары нөктәһе — диңгеҙ кимәленән 186 метрҙа (Мотыкальский ауыл советының Заполье ауылы янында), иң түбән нөктәһе — 123 м. Районы өҫтө башлыса уйһыу-тигеҙлектән тора.

Ғинуарҙың уртаса температураһы — 4,4 °c, июлдә — 18,8 °C. Йыллыҡ яуым — төшөм күләме — 548 мм

Брест районында Брест күл төркөмө, шул иҫәптән Черное күле бар.

Тарих[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Брест районы 15 ғинуар 1940 йылдың 15 ғинуарында барлыҡҡа килә. Хәҙерге сиктәре 1950 йылда билдәләнгән.

Халҡы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Район халҡы 42 400 кеше тәшкил итә (2018 йылдың 1 ғинуарына ҡарата), шул иҫәптән ауыл халҡы 41 225 кеше.

Тыуған телдәре: белорус 40,45 %, урыҫ 54,83 %. Өйҙә һөйләшеү: белорусса 13,72 %, урыҫса 83,83 %[4].

Халыҡ һаны (йыл)[5]
1996 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009
500 42 274 45 251 45 45 069 887 44 945 44 992 44 549 45 226 39 433 39
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018
327 39 342 39 532 39 574 39 728 39 418 40 473 41 41 037 400 42

Административ бүленеше[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

ББрест районының ауыл советтары

Район составына инә. Домачево ҡала ҡасабаһы һәм бер нисә тиҫтә ауыл тораҡ пункттары инә. Районы 11 ауыл советына бүленә:

2013 йылда Домачево ҡасаба советы ауыл советы итеп үҙгәртелә, ә Страдечский (элекке Гершонский) ауыл советы[6] бөтөрөлә, тораҡ пункттары Знаменский ауыл советы составына индерелә[7].

Иҡтисад[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Төп предприятиелары:

  • «Чернавчицкий ТБИ (ЖБИ)заводы»,
  • «Брестский лесхоз» дәүләт урман хужалығы учреждениеһы,
  • «Брест райагросервисы»,
  • «Берестье» теплица комбинаты,
  • «Брестгазоаппарат» ААЙ берләшкән предприятиеһы,
  • «Брестсельмаш» ААЙ

Районда «Брест» (майҙаны 70 км²-ҙан ашыу) ирекле иҡтисади зонаһы бар.

Киң мәғлүмәт саралары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • «Киске Брест» гәзите
  • «Заря над Бугом» район гәзите
  • «Брест гәзите»

Иҫтәлекле урындары[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Брест районы территорияһының ҙур өлөшөндә Брест ҡәлғәһе форттарының күп өлөшө урынлашҡан.

Гоголь урамында «Фонарҙар аллеяһы (Аллея фонарей)» урынлашҡан — улар һаны Брест предприятиеһыларының һәр береһен күрһәтә. Фонарҙарҙың ҡайһы берҙәре В. Гоголь[8] әҫәрҙәре мотивы буйынса эшләнгән.

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Брест районындағы Холокост.

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. http://brest.brest-region.gov.by/index.php?option=com_content&view=article&id=50468&Itemid=3482&lang=ru
  2. Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типаНациональный статистический комитет Республики Беларусь, 2024.
  3. GeoNames (ингл.) — 2005.
  4. Халыҡ һаны буйынса өлкәһе брест ҡалаһында һәм районында 2018 йыл 20 апрель архивланған., статистика идаралығы иң мөһиме брест өлкәһе
  5. Необходимо задать параметр url= в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметр title= в шаблоне {{cite web}}. [ ].

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]