Брест районы
| Брест районы | |
| бел. Брэсцкі раён | |
| Герб | |
 | |
| Дәүләт |
 Беларусь |
|---|---|
| Административ үҙәк | Брест |
| Административ-территориаль берәмек | Брест өлкәһе[d] |
| Хөкүмәт башлығы вазифаһы | председатель Брестского районного исполнительного комитета[d] |
| Хөкүмәт башлығы | Владимир Григорьевич Сенчук[d][1] |
| Башҡарма власть | Брестский районный исполнительный комитет[d] |
| Закондар сығарыу органы | Брестский районный Совет депутатов[d] |
| Халыҡ һаны | 45 658 кеше (1 ғинуар 2024)[2] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 142 метр[3] |
| Сиктәш | Каменецкий район[d], Жабинковский район[d] һәм Малоритский район[d] |
| Майҙан | 1544,11 км² |
| Рәсми сайт | brest.brest-region.gov.by |
 | |
| Һәйкәлдәр исемлеге | Cultural heritage monuments in Brest District[d] |
| Категория для почётных граждан субъекта | Q98103040? |
| Бында ерләнгән кешеләр категорияһы | Категория:Похороненные в Брестском районе[d] |
 | |
 Брест районы Викимилектә | |
Брест районы (бел. Брэсцкі раён, Берасьцейскі раён) — Брест өлкәһенең көнбайыш административ берәмге. Административ үҙәк Брест (район составына инмәй).
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Брест районы территорияһы дәүләт кадастрынан мәғлүмәттәре буйынса 1544 км² тәшкил итә (ҙурлығы буйынса райондар араһында 12 урынды биләй). Төп өлөшө (яҡынса 85 %) Брест Полесьеһы зонаһында урынлашҡан. Ул Большие Мотыкалы һәм Жабинка ауылдарынан төньяҡтараҡ торған Буг яны тигеҙлегендә (Прибугский) ята. Диңгеҙ кимәленән бейеклеге 130—150 метр тәшкил итә. Юғары нөктәһе — диңгеҙ кимәленән 186 метрҙа (Мотыкальский ауыл советының Заполье ауылы янында), иң түбән нөктәһе — 123 м. Районы өҫтө башлыса уйһыу-тигеҙлектән тора.
Ғинуарҙың уртаса температураһы — 4,4 °c, июлдә — 18,8 °C. Йыллыҡ яуым — төшөм күләме — 548 мм
Брест районында Брест күл төркөмө, шул иҫәптән Черное күле бар.
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Брест районы 15 ғинуар 1940 йылдың 15 ғинуарында барлыҡҡа килә. Хәҙерге сиктәре 1950 йылда билдәләнгән.
Халҡы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район халҡы 42 400 кеше тәшкил итә (2018 йылдың 1 ғинуарына ҡарата), шул иҫәптән ауыл халҡы 41 225 кеше.
Тыуған телдәре: белорус 40,45 %, урыҫ 54,83 %. Өйҙә һөйләшеү: белорусса 13,72 %, урыҫса 83,83 %[4].
| Халыҡ һаны (йыл)[5] | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1996 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 |
| 500 42 | ▲274 45 | ▼251 45 | ▼45 069 | ▼887 44 | ▼945 44 | ▲992 44 | ▲549 45 | ▼226 39 | ▲433 39 |
| 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| ▼327 39 | ▼342 39 | ▲532 39 | ▲574 39 | ▲728 39 | ▲418 40 | ▲473 41 | ▲41 037 | ▲400 42 | |
Административ бүленеше
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Район составына инә. Домачево ҡала ҡасабаһы һәм бер нисә тиҫтә ауыл тораҡ пункттары инә. Районы 11 ауыл советына бүленә:
- Домачевский сельсовет
- Знаменский сельсовет
- Клейниковский сельсовет
- Лыщицкий сельсовет
- Мотыкальский сельсовет
- Мухавецкий сельсовет
- Радваничский сельсовет
- Тельминский сельсовет
- Томашовский сельсовет
- Чернавчицкий сельсовет
- Чернинский сельсовет
Иҡтисад
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Төп предприятиелары:
- «Чернавчицкий ТБИ (ЖБИ)заводы»,
- «Брестский лесхоз» дәүләт урман хужалығы учреждениеһы,
- «Брест райагросервисы»,
- «Берестье» теплица комбинаты,
- «Брестгазоаппарат» ААЙ берләшкән предприятиеһы,
- «Брестсельмаш» ААЙ
Районда «Брест» (майҙаны 70 км²-ҙан ашыу) ирекле иҡтисади зонаһы бар.
Киң мәғлүмәт саралары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- «Киске Брест» гәзите
- «Заря над Бугом» район гәзите
- «Брест гәзите»
Иҫтәлекле урындары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Брест районы территорияһының ҙур өлөшөндә Брест ҡәлғәһе форттарының күп өлөшө урынлашҡан.
Гоголь урамында «Фонарҙар аллеяһы (Аллея фонарей)» урынлашҡан — улар һаны Брест предприятиеһыларының һәр береһен күрһәтә. Фонарҙарҙың ҡайһы берҙәре В. Гоголь[8] әҫәрҙәре мотивы буйынса эшләнгән.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Брест районындағы Холокост.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ http://brest.brest-region.gov.by/index.php?option=com_content&view=article&id=50468&Itemid=3482&lang=ru
- ↑ Численность населения на 1 января 2024 г. и среднегодовая численность населения за 2023 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2024.
- ↑ GeoNames (ингл.) — 2005.
- ↑
- ↑ Халыҡ һаны буйынса өлкәһе брест ҡалаһында һәм районында 2018 йыл 20 апрель архивланған., статистика идаралығы иң мөһиме брест өлкәһе
- ↑
- ↑
- ↑ Необходимо задать параметр
url=в шаблоне {{cite web}}. Необходимо задать параметрtitle=в шаблоне {{cite web}}. [ ].