Бурнев

Бурнев
Дәүләт	Рәсәй
Административ-территориаль берәмек	Ленинград өлкәһе
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан	Ладога
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	28 метр

Бурнев (Руотсари, фин. Ruotsaari — швед утрауы) — Ладога күлендә урынлашҡан ҙур булмаған утрау. Төньяҡ-көнбайыш Ладога шхерҙар төркөмөнә инә. Территориаль яҡтан Россияға, Ленинград өлкәһе Приозерск районына ҡарай.

Көнбайыштан көнсығышҡа табан һуҙылған. Оҙонлоғо 1,8 км, киңлеге 0,6 км.

Ул Лехмалахти ҡултығы янында, Рогатый борононан төньяҡҡа табан урынлашҡан. Яҡын утрауҙар: Заячий һәм Прибрежный.

Бейеклеге 28 метрға тиклем булған өйөм-өйөм утрауы, утрауҙың төньяҡ яры түбән төшкән, көньяҡ яры түбән төшмәгән. Көньяҡта ултырғыста бала бар һ. б. менән коса күл һәм эске бара. Ҡатнаш урман менән ҡапланған.

Тарихы

Революциянан һуң Финляндияға күсә. Бөйөк Ватан һуғышынан һуң СССР составында.

1955 йылда СССР Министрҙар Советы төҙөлөп ятҡан «Новая Земля» полигонында атом һыу аҫтында — ядро шартлауы үткәрергә ҡарар итә, 14 Хәрби-Диңгеҙ флоты төҙөлә. Уның беренсе хеҙмәткәрҙәре Приозерскта урынлашҡан һәм тиҙ арала Бурнаев утрауында һыу аҫтында тротил зарядтары һынау серияһы үткәрелгән. Алынған нәтижәләр «Яңы Ер» ҡара полигонының убаһы акваторияһында атом шартлауынан һуң көтөлгән нәтижәләрҙе фаразлауға нигеҙ булып тора.

Хәрбиҙәр утрауҙан яҡынса 1992 йылда китә. Утрауҙа ҡалын быяла стеналы шлюздар һаҡланған эске күл бар. Утрау ярында көслө насос станцияһы урынлашҡанлыҡтан, эске күлдең дәрәжәһе үҙгәрер тип фаразларға була.

Обсерватория ҡалдыҡтары һәм емерелгән хәрби ҡоролмалар һаҡланған. 2005 йылдан да һуңға ҡалмайса, күптән түгел утрауҙа хәрбиҙәр барлыҡҡа килә. Улар утрауҙа даими түгел, ә ваҡытлыса урынлашҡан.

Бөтә утрау буйынса объекттар грунт юлы менән бәйле, унда оло машинаның эҙҙәре күренеп тора, йәғни бында хәрбиҙәр булалар һәм бөгөнгө көнгә тиклем файҙаланып, утрау ҡоролмаларын күнекмәләр һәм атыу өсөн ҡулланалар. Утрауҙа бер нисә пристань бар, уларҙың береһе һиҙелерлек дәрәжәлә яҡшы һаҡланған һәм, моғайын, тап бына шунда техника бушатыла. Пристань эргәһендә емерек йорт һәм ҙур булмаған бетон бункер һаҡланған. Төньяҡтан тағы бер пристань бар, әммә һыу төшөү арҡаһында, ул тиҙ функциональ түгел. Ярында шулай уҡ вышка, һыу насостары ҡалдыҡтары булған бетон бункер бар, улар эске күлгә һыу һиптереү өсөн хеҙмәт иткән, әллә ниндәй складтың ярым емерек ҡоролмалары һаҡланған.

Сығанаҡтар

• Озерецковский Н. Я. Путешествие по озёрам Ладожскому и Онежскому. — Петрозаводск: Карелия, 1989. — 208 с.: ил. — ISBN 5-7545-0151-X
• Калесник С. В. Ладожское озеро (рус.). — Л.: Гидрометеоиздат, 1968. — 160 с.