Иенашиҙа пәйғәмбәр Иона сиркәүе

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Иенашиҙа пәйғәмбәр Иона сиркәүе
Рәсем
Дәүләт  Грузия
Мираҫ статусы Культурные памятники национального значения Грузии[d]
Карта
 Иенашиҙа пәйғәмбәр Иона сиркәүе Викимилектә

Иенашиҙа пәйғәмбәр Иона сиркәүе (груз.:წინასწარმეტყველის იენაშის ეკლესია იონა), Грузияның төньяҡ-көнбайышында Үрге Сванетиялағы, хәҙер Самегрело-Земо төбәгенең Местиа муниципалитетында урынлашҡан грузин православ сиркәүе. Сиркәү Грузияның милли әһәмиәттәге мәҙәни ҡомартҡылары исемлегендә иҫәпләнә.[1]

Урынлашыуы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Пәйғәмбәр Иона сиркәүе Иенаши ауылында диңгеҙ кимәленән 1360 м бейеклектә Ҙур Кавказ тауы итәгендә урынлашҡан. Иенаши сиркәүенең тарихы һәм төҙөлөшө тураһында бер ниндәй ҙә әҙәби сығанаҡтар юҡ. Унда һаҡланып ҡалған әйберҙәр һәм сиркәү үҙе 1910 йылда ғалим Эквтиме Такаишвилиҙың Сванетияға булған сәйәхәте ваҡытында ентекле һүрәтләнгән[2].

Тасуирлама[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Көнсығыш фасады

Иенаши сиркәүе тигеҙ ҡырҡылған ҡомташ блоктарҙан төҙөлгән. Интерьеры көмбәҙле арканы тотоп торған ике колонна менән секцияларға бүленгән. Сиркәү алтарь апсидаһында һәм көнбайыш диуарҙағы тәҙрәләр менән яҡтыртыла. Ике ишеге бар, береһе көньяҡта, икенсеһе көнбайыш яҡта. Фасадтары бөтөнләй тиерлек биҙәлмәгән. Бина ике баҫҡыслы цоколдә тора һәм сағыу кәрниз менән тамамлана[3]

Эске өлөшө фрескалар серияһы менән биҙәлгән, әммә улар ныҡ зыян күргән. Картиналар урындағы һуңғы осорҙоң палеология-византия сәнғәте стилендә башҡарылған[4]

Элек ҡорамда бик күп уникаль әйберҙәр һаҡланған; уларҙың ҡайһы берҙәре талауҙар ваҡытында юҡҡа сыҡҡан, икенселәре тергеҙелгән һәм Сванетияның Местия тарих һәм этнография музейына һаҡлауға тапшырылған. Был әйберҙәр араһында Иенашиҙың инжил китабы-XIII быуатта иллюминацияланған ҡулъяҙма, шулай уҡ алтын һәм көмөш элементтар менән икона, ҡиммәтле таштарҙан тәреләр бар[5], уларҙың береһе XIII һәм XIV быуаттарҙағы итальян тәреһе була[6][7].

Экстерьер биҙәүестәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. «List of Immovable Cultural Monuments» (en georgià). [Consulta: 3 juliol 2019].
  2. Taqaishvili, Ekvtime. (en georgià), 1937, p. 338—349.
  3. «სოფ. იენაშის იონა წინასწარმეტყველის ეკლესია. Church of John the Prophet in the village of Ienashi» (en georgià). [Consulta: 25 agost 2019].
  4. Kenia, Marine «სამეფო პორტრეტი იენაშის იანის ეკლესიის მოხატულობაში. A royal portrait in murals of the Iani Church of Ienashi» (en georgiano). sakartvelos sidzveleni, 2, 2002, pàg. 94-106.
  5. Taqaishvili, Ekvtime «Antiquities of Georgia». Georgica, 4-5, 1937, pàg. 97-100.
  6. Machabeli, Kitty «XIII-XIV საუკუნეების იტალიური ხელოვნების ძეგლი ზემო სვანეთში. A monument of the 13th-14th-century Italian art in Upper Svaneti» (en georgià). sakartvelos ssr mets’nierebata akademiis mats’ne, 1, 1960, pàg. 241—250.
  7. Matchabelli, Kitty «La Svanetie, gardienne de trésors». Bedi Kartlisa. Revue de kartvélologie, 23-24, 1967, pàg. 52-53, 80-82.