Ишмырҙин Әүхәҙи Ғәләүетдин улы битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Хәрби эшмәкәр
|имя    = Ишмырҙин Әүхәҙи Ғәләүетдин улы
|оригинал имени = 
|дата рождения  = 1890
|дата смерти    = 1923
|место рождения = {{МестоРождения|Өфө губернаһы}}, [[Стәрлетамаҡ өйәҙе]], {{МестоРождения|Кинйәбулат}} ауылы, (хәҙерге [[Башҡортостан]]дың Ишембай районы) 
|место смерти = {{МестоСмерти|Мәскәү}}, РСФСР
|изображение = Ишмырҙин Әүхәҙи Ғәләүетдин улы.jpg
|ширина = 
|описание изображения =
|прозвище =
|принадлежность = {{Флагификация|Рәсәй Империяһы}}
|годы службы = {{Флаг России}} [[1914]] — [[1917]]<br />{{Флаг|Башкурдистан}} [[1918]] — [[1919]]
|звание = штабс-капитан,  Башҡорт Армияһы
|род войск = 
|командовал = [[1-се Башҡорт уҡсылар дивизияһы]] (Башҡорт корпусы)
|часть =
|сражения = [[Беренсе донъя һуғышы]],<br /> [[Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы]]
|награды ={{4 дәрәжә Георгий тәреһе }}{{3 дәрәжә Георгий тәреһе }}{{2 дәрәжә Георгий тәреһе }}{{1 дәрәжә Георгий тәреһе }}
|связи =
|в отставке =
}}
{{фш|Ишмырҙин}}
'''Әүхәҙи Ғәләүетдин улы Ишмырҙин''' ([[1890]]—[[1923]]) — хәрби эшмәкәр, [[Рәсәйҙәге Граждандар һуғышы]]ның һәм [[Башҡорт милли хәрәкәте]]нең актив ҡатнашыусыһы, штабс-ротмистр.

== Биографияһы ==

Әүхәҙи Ғәләүетдин улы Ишмырҙин 1890 йылда [[Өфө губернаһы]] [[Стәрлетамаҡ өйәҙе]] [[Кинйәбулат]] ауылында (хәҙерге [[Башҡортостан Республикаһы]]ның [[Ишембай районы]]нда) тыуған. 
[[Ҡазан]] ҡалаһында уҡытыусылар мәктәбен, ә 1914 йылда — кесе офицерҙар әҙерләй торған хәрби мәктәпте тамамлай.

1914—1917 йылдарҙа Рәсәй армияһында хеҙмәт итә, [[Беренсе донъя һуғышы]]нда ҡатнаша. Подпоручик дәрәжәһе ала.

1917 йылда Бөтә башҡорттар ҡоролтайында (съезында) ҡатнаша.

1918 йылдың февралендә [[Башҡорт хөкүмәте]]нең большевик ағзалары  тарафынан ҡулға алынғандан һуң, Әүхәҙи Ишмырҙин инициативаһы менән [[Юрматы кантоны]] башҡорттары съезы саҡырыла. Съезда Ырымбур революцион комитеттың эшмәкәрлегенә ҡаршы протест белдереп һәм [[Башҡорт хөкүмәте]] ағзаларын азат итеүҙе талап итеп, [[Ленин Владимир Ильич|В. И. Ленин]]ға телеграмма ебәрергә ҡарар ителә.

1918—1919 йылдарҙа [[Башҡорт армияһы]]нда хеҙмәт итә, 1918 йылда штабс-ротмистр дәрәжәһенә күтәрелә.

1918 йылдың октябренән Башҡорт армияһының [[6-сы Башҡорт уҡсылар полкы]] командиры, шул уҡ ваҡытта [[Юрматы кантоны]] [[Башҡорт ирекле отрядтары|ирекле отрядының]] башлығы ла була. [[Башҡорт хәрби советы]] ағзаһы.

1919 йылдың февраленән [[1-се Башҡорт уҡсылар дивизияһы]]ның командующийы итеп ҡуйыла. [[Башревком]] составына инә.

1919 йылдың апреленән Автономиялы Башҡорт Совет Республикаһының хәрби комиссары урынбаҫары итеп тәғәйенләнә. Был вазифаһында ул РККА (Айырым Башҡорт уҡсы бригаданың) башҡорт частарын ойоштороу менән шөғөлләнә.

1919 йылдың сентябрендә Петроград фронтының [[Башҡорт ғәскәрҙәре төркөмө]]н төҙөүҙә ҡатнаша.

1920 йылдан башлап автономиялы республиканың кантондарында советтар ойоштороу менән мәшғүл була.

РСФСР Үҙәк башҡарма комитеты һәм Халыҡ комиссарҙары советының 1920 йылдың 19 майында «[[Автономиялы Совет Башҡортостан Республикаһының дәүләт ҡоролошо тураһында]]» декреты сыҡҡандан һуң, протест йөҙөнән [[Башревком]]дың башҡа ағзалары менән бергә  отставкаға китә.

[[Әхмәтзәки Вәлиди Туған]] менән бергә Урта Азияла «баҫмасылар хәрәкәтендә» ҡатнаша.

1922 йылдың апрелендә ҡыҙылдарға әсирлеккә эләгә һәм язалап үлтерелә.

== Ғаиләһе ==
=== Ир туғандары ===
* Ишбулды (1887—?) — кулак тип һөрөлә.
* [[Ишмырҙин Сөләймән Ғәләүетдин улы]] (1893—1937) — Башҡорт милли хәрәкәттә ҡатнашыусы, штабс-капитан, [[Башҡортостан үҙәк башҡарма комитеты]] ағзаһы. 1937 йылда репрессиялана.
* Йосоп (1896—?) — репрессиялана: 1937 йылда ҡулға алына һәм 10 йылға иркенән мәхрүм ителә.
* Яҡуп (1902—1964) — РККА сафында хеҙмәт итә, бригаданың замполиты була.

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
* [http://башҡорт-энциклопедия.рф/index.php/read/8-statya/5812-ishmyr-in-kh-i-l-etdin-uly ''Колшәрипов М. М., Ярмуллин А. Ш.'' Ишмырҙин Әүхәҙи Ғәләүетдин улы. // Башҡорт энциклопедияһында мәҡәлә]{{Недоступная ссылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{ref-ba}}
* ''Таймасов Р. С.'' Башҡорттарҙың Граждандар һуғышында ҡатнашы: беренсе китап. Контрреволюция лагерында (1918 — февраль 1919 гг.):Монография.— Уфа: РИЦ БашГУ, 2009. — 200 с.
* ''Ярмуллин А. Ш.'' Автономиялы Башҡортостан байрағы аҫтында. Өфө, 2009.{{ref-ba}}
‎

[[Категория:Кинйәбулатта тыуғандар]]
[[Категория:Беренсе донъя һуғышында ҡатнашыусылар (Рәсәй)]]
[[Категория:Рәсәйҙәге Граждандар һуғышында ҡатнашыусылар]]
[[Категория:Башҡорт милли-азатлыҡ хәрәкәте эшмәкәрҙәре]]
[[Категория:Башҡортостандағы Граждандар һуғышында ҡатнашыусылар]]