Кесе Киңел
| Кесе Киңел | |
|---|---|
| Характеристика | |
| Оҙонлоғо | 201 км |
| Бассейн | 2690 км² |
| Һыу ағымы | |
| Тамағы | Оло Киңел |
| · Урынлашыуы | һул ярына тамағынан 132 км өҫтәрәк |
| · Координаталар | 53°12′54″ с. ш. 53°16′15″ в. д.HGЯO |
| Урынлашыуы | |
| Һыу бассейны | |
| Ил |  Рәсәй Федерацияһы
|
| Регион | Һамар өлкәһе |
| РДҺР | 11010000812112100008258 |
| Кесе Киңел Викимилектә | |
Кесе Киңел — Рәсәйҙәге йылға. Ырымбур өлкәһе, Һамар өлкәһе[1] биләмәләрендә аға. Йылға Оло Киңел йылғаһының һул ярына тамағынан 132 км өҫтәрәк ҡушыла. Йылға оҙонлоғо 201 км.
Һыу реестры мәғлүмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Рәсәй дәүләт һыу реестры мәғлүмәте буйынса йылға Түбәнге Волга һыу бассейны округында урынлашҡан, һыу хужалығы участкаһы — Оло Киңел башынан тамағына тиклем, Көтөүлек йылғаһы башынан Көтөүлек һыуһаҡлағысына тиклем. Бәләкәй йылға бассейны (йылға эске бассейны) — Өҫтәмә бассейны юҡ, йылға бассейны — Волга, Куйбышев һыуһаҡлағысы үренән Каспий диңгеҙенә ҡушылғанға тиклем[2].
Һыу ресурстарының федераль агентлығы тарафынан әҙерләнгән Рәсәй Федерацияһы территорияһын һыу хужалығы буйынса районлау геоинформация системаһы мәғлүмәттәре буйынса[2]:
- Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 11010000812112100008258
- Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 112100825
- Бассейн коды — 11.01.00.008
- ГӨ буйынса томы — 12
- ГӨ буйынса сығарылыш — 1
Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Кесе Киңел дә, Олоһо кеүек үк, тарихи Башҡортостан ерҙәрендә аға һәм атамаһы ла башҡорт телендәге киң һүҙенән сыҡҡан булыуы ихтимал. "Самарская топонимика"(авторҙары В.Ф. Барашков, Э.Л. Дубман и Ю.Н. Смирнов) тигән китапта былай тип яҙылған: «слово «Кинель» имеет свое происхождение из тюркских языков... Сравните татарское «кин» - «широкий», «широко», «киняю» - «шириться, расширяться, увеличиваться», «кинеюле» - «расширяемый». В тюркских же языках известны нарицательные «ел», «ёл» в значении «река», «речной путь». Отсюда Кинель – «широкая, расширяющаяся (во время половодья) река»[3].. Төрки тел булараҡ, гидроним башҡорт теленән дә сыҡҡан һүҙ тип әйтергә мөмкин. Йәғни Киңел атамаһы киң һүҙенә -ел тигән суффикс ҡушылыу юлы менән яһалған. Авторҙар бәйән иткәнсә, был суффикс юл һүҙенән үҙгәреп киткән булыуы ла мөмкин.
Киңел атамалы йылғалар икәү. Ҡыҫҡарағы, һайырағы дәүмәленән сығып Кесе Киңел тип атала.
Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- ↑ «Рәсәй гидротехник ҡоролмалар регистры һәм дәүләт һыу кадастры үҙәге».
- ↑ 2,0 2,1 РФ һыу реестры: Кесе Кинель.
- ↑ Кинель//Историческая Самара 2021 йыл 28 ғинуар архивланған.
Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Рәсәй Федерацияһы тәбиғәт ресурстары һәм экология министрлығы 2015 йыл 26 май архивланған.
Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
- Барашков В.Ф., Дубман Э.Л., Смирнов Ю.Н. Самарская топонимика.. — Самара: Изд-во Самарского гос. ун-та, 1996. — :1-190 с.