Краснушкин йорто (Таганрог)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Иҫтәлекле урын
Краснушкин йорто
Архитектура стиле Провинциаль классицизм
Төҙөлгән ваҡыты 1871
Билдәле йәшәүселәр Краснушкина Елизавета Захарьевна
Бондаренко Михаил Маркович
Бондаренко Игорь Михайлович

1871

Краснушкин йорто — старинный йорт был Таганрог ҡалаһындағы (Петр урамындағы 37-се, иҫке нумерация № 9) айырым йорт. 1871 йылда төҙөлгән тип фаразлана.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йорт фаразланыуынса 1871 йылда төҙөлгән.

Коммерческий тыҡрығы мөйөшөнән 141 кварталдың бер өлөшө 1879 йылда Таганрог ҡалаһының тоҡомдан килгән почетлы гражданы Захарий Егорович Краснушкиндыҡы (1816—1892) була . Захарий Краснушкин, казак дворяны нәҫеленән сыҡҡан, полковник дәрәжәһенән генерал дәрәжәһенә, Дон Ғәскәре[1] Өлкәһенең ғәскәри старшинаһы дәрәжәһенә етә. Таганрог үҙәгендә был имениеға эйә булғас, Захарий Краснушкин был участкала ике ике ҡатлы йорт төҙөй: Петр урамы, 7 мөйөштә һәм күршелә Петр урамы, 9 (элекке нумерация). Ике йортто сүкеп яһалған ҡапҡа айырып тора, ҡапҡа уртаҡ ихатаға илтә.

1871 йылдан алып Краснушкин был йортта «Петербург мануфактура компанияһы» фирмаһының магазинын тота. Ирҙәр күлдәге, ҡатын-ҡыҙҙарҙың эске күлдәге, кизе-мамыҡ туҡыманан кофталар, ябай туҡыманан һәм батистан ҡулъяулыҡтар һәм башҡа үтемле тауарҙар менән сауҙа итә. Шул уҡ йылдарҙа ҡуртым хоҡуҡтарында урынлашҡан, ҡоймаҡ өсөн мельхиор вазалар бигерәк тә ҙур һорау менән файҙаланған Геннигерҙың мельхиор әйберҙәр магазины; А . М. Валлерҙың «Биллефельд» саф етен туҡымаһы һатыу буйынса сауҙаһы һәм М. С. Бештавовтарҙың мануфактура магазины дан тота.

1911 йылда был йорттоң ишек алдында Данцигер. милке булған пар йылыһын файҙаланып буяу оҫтаханаһы һәм кейем-һалым таҙартыу оҫтаханаһыурынлаша.

1926 йылда бинаның яртыһын Н. К. Бояровтың «Пуговицы и пр.» сауҙаһы биләй. 1928 йылда бында комиссион магазин урын ала, ә 1931 йылда — универсаль магазин. 1933 йылда Краснушкин йортонда «Торгсин»[2] бөтә союз сауҙа залы асыла.

2015 йылдың 31 майында йортта «Һуңғы адрес» бөтә Рәсәй проекты сиктәрендә репрессияланған М. М. Бондаренко[3][4] иҫтәлегенә тамға ҡуйыла.

Архитектура үҙенсәлектәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Краснушкин йорто ике ҡатлы кирбес штукатуркаланған йорт. Провинциаль классицизм стилендә төҙөлгән, архитектура элементтары бик әҙ. Беренсе ҡат баштан уҡ магазин урынлаштырыу өсөн тәғәйенләнә. Өс ишеге һәм дүрт тәҙрәһе бар Икенсе ҡат торлаҡ өсөн тәғәйенләнә, өҫкә инеү юлы ишек алдынан. Фасады буйлап ете тура дүртмөйөшлө тәҙрә.

Йортта йәшәгән билдәле шәхестәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Бондаренко, Игорь Михайлович (1927—2014) — СССР һәм Рәсәй яҙыусыһы.
  • Бондаренко, Михаил Маркович (1905—1938) — СССР дәүләт һәм партия эшмәкәре[5].
  • Краснушкина, Елизавета Захарьевна (1858—1912) — Рәсәй рәссамы, гравюра[6][7] оҫтаһы.

Хәҙерге торошо[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Краснушкин йорто, барлыҡ революцион, совет һәм үҙгәртеп ҡороу ваҡиғаларына ҡарамай, иң тәүге күренешендә һаҡланған. Беренсе ҡатында магазиндар урынлашҡан. Икенсе ҡатта фатирҙар. Торлаҡ-коммуналь хужалыҡ реформаһы сиктәрендә бина 2015 йылға Таганрог капиталь ремонт программаһына инә. Нигеҙҙе ремонтлау, йорт эсендәге һыу һәм газ менән тәьмин итеү инженерлыҡ системаларын, подвал бүлмәләрен, фасадын ремонтлау[8] иғлан ителә.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. Гаврюшкин О. П. Вдоль по Питерской (Хроника обывательской жизни). — Таганрог: БАННЭРплюс, 2000. — 436 с.
  2. Пащенко И. Были-небыли Таганрога. — Таганрог: Лукоморье, 2011. — С. 280.
  3. Собств. инф. Таганрог, ул. Петровская, 37 // www.poslednyadres.ru. — 2015. — 31 мая.
  4. Демидов А. Таганрог стал третьим городом проекта «Последний адрес» // www.ruffnews.ru. — 2015. — 31 мая.
  5. Ревенко Л. В. Бондаренко Михаил Маркович / Энциклопедия Таганрога. — Таганрог: Антон, 1998. — С. 198.
  6. Емельянов С. Художница Краснушкина // www.proza.ru. — 2009. — 13 апр.
  7. Краснушкина Елизавета Захарьевна // Донская энциклопедия. — Таганрогː Айкен, 2015. — Т. 1. — С. 409.
  8. Собств. инф. Таганрог. Ул. Петровская, 37 // Реформа ЖКХ. — 2015. — 5 февр.