Көмрө күпер (Мәскәү)
| Көмрө күпер | |
 | |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Пресненский район[d] |
| Входит в состав списка памятников культурного наследия | Q27602982? |
| Мираҫ статусы | объект культурного наследия России федерального значения[d][1] |
| Указания, как добраться | Конюшковская улица |
 | |
 Көмрө күпер Викимилектә | |
Көмрө күпер — Мәскәүҙең Пресня районындағы, Пресня йылғаһының Иҫке үҙәненең хәҙерге көндә юҡҡа сыҡҡан юлы аша күпер.
Күпер XVIII быуат урталарында Урта Пресня быуаһы плотинаһында төҙөлгән була (хәҙерге көндә уның аша Ҡыҙыл Пресня урамы үткән Үрге Пресняға ҡапма-ҡаршы рәүештә, күпер «Түбәнге Пресня» тип аталған була).
1806 йылда Пресня быуаһында Мәскәүҙең тәүге асыҡ баҡсаһы ойошторолғас, Көмрө күпер аҡ таш менән көпләнә, фигуралы фонарҙар менән йыһазландырыла.
XX быуатта «1905 йыл исемендәге Күпер» тигән рәсми исем йөрөтә. 1905 йылдағы ихтилал ваҡытында был күпер өсөн аяуһыҙ алыш бара, сөнки нәҡ ул Пресняны Мәскәүҙең үҙәге менән бәйләй. Күпер 1905 йылдың 17(30) декабрендә алына, ә 18-дә Пресняны ташлап китергә теләүселәрҙең бөтәһен дә Көмрө күпер аша үткәреү тураһында бойороҡ иғлан ителә. Үтеүселәр бөтәһе лә ҡулдарын күтәреп баралар, уларҙы тентейҙәр, һорау алалар, шикле күренгәндәрҙе атып үлтерәләр[2].
Күпер 1980 йылда реставрациялана.
1991 йылдың августында һәм 1993 йылдың октябрендәАҡ йорт эргәһендә ҡораллы ҡаршы торош барышында ул киң билдәлелек ала.
1990-сы —2000 йылдар башында митингылар һәм пикеттар үткәреү урынына әйләнә, шул иҫәптән алданған аҡса һалыусыларҙың, шахтерҙарҙың[3], сәйәси оппозицияның һәм башҡа шундайҙарҙың.
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Мәскәүҙә шундай уҡ исемде Очаровательный утрауына илтеүсе Хамовникиҙағы усадьбала Көмрө күпер, һәм Кузьминки паркындағы Көмрө күпер йөрөтә.
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Постановление Совета Министров РСФСР № 1327 от 30.08.1960
- ↑ Сытин П. В. Дружинниковская улица // Из истории Московских улиц. — 3-е изд. — М.: Московский рабочий, 1958. — С. 591—596. — 844 с.
- ↑ 1990 йылда рәсәй символына әүерелергә шахтер һәм хөкүмәткә ҡаршы алдан күпер Горбатый
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Горбатый мост на сайте strana.ru 2019 йыл 7 апрель архивланған.