Миң (хикәйә)
Миң ― урыҫ совет яҙыусыһы Михаил Александрович Шолоховтың 1924 йылда яҙылған хикәйәһе.
Баҫмалары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«Миң» хикәйәһе тәүге тапҡыр 1924 йылдың 14 декабрендә «Молодой ленинец» гәзитенең 144-се һанында баҫыла; ул түбәндәге йыйынтыҡтарға ингән: {{comment|«Дон хикәйәләре»|«Донские рассказы»}}, «Новая Москва» нәшриәте, М. 1926; «Республиканың революцион-хәрби советы рәйесе», ВЦСПС нәшриәте, М. 1930. 1923 йылда күренә башлай Шолоховтың хикәйәләре журнал һәм гәзиттәрҙә күренә башлай, һуңынан улар «Дон хикәйәләре», «Зәңгәрһыу дала» (икеһе лә 1926 й.) йыйынтыҡтарында берләштерелә. Был әҫәрҙең төп темаһы — Донда граждандар һуғышы.
Сюжеты
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]«Миң» хикәйәһендә йәш ҡыҙылармеец командир Николайҙың Германия менән һуғышта атаһын һәм уның артынса уҡ әсәһен юғалтыуы хаҡында бәйән ителә. Уға ата-әсәһенән иҫтәлеккә — аттарға һөйөү һәм аяғындағы йомортҡа дәүмәллек миң ҡалған. Иртән уның Дондан юғарыраҡ урынлашҡан балсыҡ өйҙәге хата фатирына казак килә һәм сираттағы урындағы банданы юҡ итергә тигән бойороҡ килде, тип рәсми хәбәр еткерә. Үрге Донда бандитизм менән көрәшеүҙе һүрәтләгән хикәйәнең иң көсөргәнешле мәле кульминацияһы булып, уе һигеҙ йәшлек ҡыҙыл эскадрон командиры, комсомолец Николка Кошевойҙың атаһы, банда атаманы менән осрашыуы тора. Атаман Николканы үлтерә, ләкин үлтерелгән кешелә улын танығандан һуң, үҙенә ҡул һала.
Персонаждар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Банда атаманы ― төп герой Николай Кошевойҙың исемһеҙ атаһы. Беренсе донъя һуғышында хәбәрһеҙ юғалған, әсирлектә булып, ете йылдан һуң, банда етәксеһе булып, Донға ҡайта. Улын атып үлтергәндән һуң, хикәйә аҙағында, ул үҙен юҡ итә.
- Взводный ― исемһеҙ ҡыҙылармеец, Николай Кошевойға станицанан банда хаҡында хәбәр килтергән нарочный курьер килеүе тураһында әйтә.
- Комиссар ― исемһеҙ персонаж, дон Николай Кошевой менән Донда һыу инә.
- Лукич ― ҡарт тирмәнсе, уның игенен бандиттар тартып ала. Ҡыҙыл эскадрон командиры Николка Кошевойға бандиттарға ялыу менән килә.
- Сапҡын, курьер, нарочный ― исемһеҙ ҡыҙылармеец, эскадрон командиры Николай Кошевойға станицанан пакет килтерә.
- Николай (Николка) Кошевой ― хикәйәнең төп геройы, казак, ҡыҙыл эскадрон командиры, РКСМ ағзаһы, 18 йәштә. Бик оҙаҡ осрашмаған атаһы, банда атаманы, менән һуғыш яланында осраша, атаһы ҡулынан һәләк була.
- Оҙатыусы ― исемһеҙ ҡыҙылармеец, тирмәнсе Лукичты командирға оҙата бара.
- Хужабикә ― исемһеҙ казак ҡатыны, Николай Кошевой фатирға төшкән балсыҡ өй хужабикәһе.
Яйлашыуы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Михаил Шолоховтың «Шибалка орлоғо» һәм «Миң» хикәйәләре мотивы буйынса 1964 йылда «Ленфильм» киностудияһы «Дон повесы» нәфис фильмын төшөрә. Ҡуйыусы режиссёры В. А. Фетин, А. Витоль сценарийы.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Шолоховская энциклопедия/ Колл. авторов; глав. ред. Ю. А. Дворяшин; вступ. ст. М. М. Шолохов. — М.: Издательский дом «СИНЕРГИЯ», 2013. — 1216 с.: ил. ISBN 978-5-94238-022-9