Мәмерйә сиркәүҙәре (Иваново)

Мәмерйә сиркәүҙәре
	Мәмерйә сиркәүҙәре
	болг. Ивановски скални църкви
Дәүләт	Болгария
Административ-территориаль берәмек	Русенская область[d]
Урын	Иваново[d]
Мираҫ статусы	Бөтә донъя мираҫы
Майҙан	171,9 гектар
Бөтә донъя мәҙәни мираҫы исемлегенә индереү критерийы	(ii)[d] һәм (iii)[d]
	Мәмерйә сиркәүҙәре (Иваново) Викимилектә

Ивановола мәмерйә сиркәүҙәре (болг. Ивановски скални църкви, Ивановски манастир) — ҡаяларҙа уйып эшләнгән сиркәүҙәр, хөжрәләр комплексы. Русе ҡалаһынан (Болгария) 21 км көньяҡтараҡ урынлашҡан, Иваново ауылы менән йәнәш, Русенский Лом йылғаһының каньонынан 32 метр бейеклектә ята. 1979 йылда комплекс ЮНЕСКО-ның Бөтә донъя мираҫы исемлегенә индерелә.

Тарихы

Комплекста монахтар XIII быуатта күсеп ултыра башлай. Монастырҙың иң үҫешкән ваҡытында унда 40-ҡа яҡын сиркәү һәм яҡынса 300 һөжрә иҫәпләнә. XVII быуаттан һуң монастырҙа кеше йәшәмәй һәм ҡоролмаларының күп өлөшө бөлгөнлөккә төшә.

Мәмерйә сиркәүҙәренән иң һаҡланғандары:

Господев Дол сиркәүе— фреска һынлы сәнғәте менән биҙәлгән, йәнәш урынлашҡан монах бүлмәләрендә яҙыуҙар табылған, унда болгар батшаһы Иван Тертер ғүиеренең ҡалған өлөшөн ошо монастырҙа үткәргән һәм ошонда ерләнгән тип яҙылған;
Йәшерен сиркәү — батша Иван Ассен II төҙөгән, ҡулдарына ғибәҙәтхананы тотоп торған уның һүрәте бер фрескны биҙәй;
«Сиркәү» — батша Иван Александр нигеҙ һала (XIV быуаттың икенсе яртыһында), стеналар библия сюжетына фрескалар менән биҙәлгән, улар боҙолған Ренессанс стилендә башҡарылған;
Эске сиркәү.

Фрескалар

Комплекстың биш сиркәүендә XIII—XIV быуат фрескалары һаҡланған, улар урта быуат болгар стенаға рәсем төшөрөү сәнғәтенең уникаль өлгөһө булып тора. Фрескаларҙа антик йоғонто һиҙелерлек — әүәләү биҙәктәре, колонналарҙың, кариатидаларҙың шәрәм һүрәттәре бар.