Эстәлеккә күсергә

Нәсиғәй

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
(Нәсәғәй битенән йүнәлтелде)
Нәсиғәй
Характеристика
Оҙонлоғо 90 км
Бассейн 2170 км²
 · Координаталар 53°35′24″ с. ш. 53°20′34″ в. д.HGЯO
Урынлашыуы
Һыу бассейны

Ил Рәсәй Федерацияһы Рәсәй Федерацияһы
Регион Ырымбур өлкәһе
РДҺР 11010000812112100007886

Нәсиғәй (рус. Мочегай) — Рәсәйҙәге йылға. Ырымбур өлкәһе [1] биләмәләрендә аға. Йылға Оло Киңелгә ҡушыла. Йылға оҙонлоғо 90 км.

Һыу реестры мәғлүмәттәре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рәсәй дәүләт һыу реестры мәғлүмәте буйынса йылға Түбәнге Волга һыу бассейны округында урынлашҡан, һыу хужалығы участкаһыОло Киңел башынан тамағына тиклем, Көтөүлек йылғаһынан башҡа (инешенән Көтөүлек һыуһаҡлағысына тиклем). Бәләкәй йылға бассейны (йылға эске бассейны) — Өҫтәмә бассейны юҡ, йылға бассейны — Волга, Куйбышев һыуһаҡлағысы үренән Каспий диңгеҙенә ҡушылғанға тиклем[2].

Һыу ресурстарының федераль агентлығы тарафынан әҙерләнгән Рәсәй Федерацияһы территорияһын һыу хужалығы буйынса районлау геоинформация системаһы мәғлүмәттәре буйынса[2]:

  • Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 11010000812112100007886
  • Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 112100788
  • Бассейн коды — 11.01.00.008
  • ГӨ буйынса томы — 12
  • ГӨ буйынса сығарылыш — 1

Гидроним башҡорт телендәге һүҙҙән сыҡҡан булыуы ихтимал,быны ҡеүәтләп Нәсибаш тигән ауыл исемен килтерергә мөмкин. Был ауылдың атамаһы тураһында Ә. Әсфәндийәров хеҙмәтендә: «Нисе йылғаһының башында урынлашҡанлыҡтан, исеме шунан килә: „Нисе башы“ тип аталып, артабан Нәсибашҡа әйләнгән», тип яҙылған [3].

Урыҫ телендә Мочегай тип йылға ХХ быутта ғына атала башлаған. Был йылғаны А.Т. Аксаков үҙенең әҫәрҙәрендә лә телгә ала: Насягай больше и лучше Бугуруслана: полноводнее, рыбнее, и птица на нем водилась и водится гораздо изобильнее[4]. Топонимдар белгесе С.М. Стрельников иһә ошондай фекер белдерә: Топоним сравнивают с русскими диалектными словами моча, мочажина, мочаг — «мокрое урочище», «нетопкое болото», «место выхода ключевых вод», во второй части усматривают диалектное гай — «лиственный лес, роща». Однако в целом такое построение выглядит искусственным, тем более что в 19 веке было известно и второе наименование реки — Насягай[5].

  1. «Рәсәй гидротехник ҡоролмалар регистры һәм дәүләт һыу кадастры үҙәге».
  2. 2,0 2,1 РФ һыу реестры: Мочегай.
  3. Асфандияров А. З. История сел и деревень Башкортостана. Кн. 9. Уфа: Китап, 2001, 155 с. — ISBN 5—295—02843—7 (рус.)
  4. С.Т. Аксаков. Семейная хроника(недоступная ссылка)
  5. С. М. Стрельников. Географические названия Оренбургской области. — Кувандык: Изд-во С. М. Стрельникова, 2002. — С. 88.