Руссов йорто (Одесса)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Руссов йорто
Рәсем
Дәүләт  Украина
Административ-территориаль берәмек Одесса һәм Приморский район[d]
Архитектура стиле необарокко[d]
Смежное здание Дом Либмана (Одесса)[d]
Мираҫ статусы объект культурного наследия Украины[d] һәм памятник архитектуры местного значения[d]
Карта
 Руссов йорто Викимилектә

А. П. Руссовтың килем йорто) — Одессала XIX быуат аҙағындағы бина, Диңгеҙ буйы районында Собор майҙанының төньяҡ яғында Баҡса урамы, 21-се йорт адресы буйынса урынлашҡан.

Төбәк әһәмиәтендәге тарих һәм архитектура ҡомартҡыһы [1]

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Бина килем йорто сифатында 1897—1900 йылдарҙа одесса коллекционеры, эшҡыуары һәм меценат А.П. Руссов заказы буйынса төҙөлә. Проект архитекторы — Л. М. Чернигов, фасадты биҙәүсе — архитектура рәссамы В. И. Шмидт.

Йорт айырым билдәлелекте унда урынлашҡан Гаевскийҙың «үҙәк» дарыуханаһы арҡаһында ала. «Гаевский һәм Поповский дарыуханаһына» 1878 (1898?) йылда фармацевтар А.Э. Гаевский һәм А.Н. Поповский тарафынан нигеҙ һалына һәм шул ваҡытта йортта Рәсәйҙең көньяғында халыҡ талабын ҡәнәғәтләндергән берҙән-бер фармацевтика йорто була[2]). 1908 йылда йортто аптека эше хужаһы А.Э. Гаевский һатып ала.

Хәҙерге торошо[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

2020 йылда Руссов йорто.

2004 йылда бинаны реконструкциялау башлана. 2009 йылдың көҙөндә бинала янғын сыға. (һәр хәлдә өс тоҡаныу теркәлгән). Һөҙөмтәлә бинаның байтаҡ эске бүлкәләре яна, бинаны ослаған бәләкәй башнялар һәм ҡыйығы емерелә[3].


Янғындың сәбәбен «вандализм акты» тигән фекерҙәр бар. Был ваҡиғалар властарҙың бина яҙмышына иғтибар итергә мәжбүр итә[4]. Реконструкциялауҙың инвесторы Руслан Тарпан белдереүенсә, бинаны һүтеп, заманса технологиялар ҡулланып яңынан төҙөргә кәрәк[5].

Одесса властары бинаны уның баштағы ҡиәфәтендә тергеҙеүгә вәғәҙә биреүгә ҡарамаҫтан, 2010 йылдың декабрендә киң мәғлүмәт сараларында Руссов йорто урынында халыҡ-ара конгресс-холл менән ҡала йәмәғәт-мәҙәни үҙәк барлыҡҡа киләсәк тигән яңылыҡтар күренә. Бынан тыш төҙөүсе Преображенский һәм Пастер урамдарын төҙөкләндереүҙе планлаштыра. Шулай уҡ өс кимәлле автопаркинг төҙөү ҙә күҙаллан[2]

2014 йылдың 19 октябрендә Руссов йортонда күп ҡатлы ҡыйыҡтары емерелә[6].


2017 йылдың 30 сентябрендә йортта янғын сыға, ялҡын бинаның беренсе һәм икенсе ҡатын ялмап ала. Ялҡынды һүндерәләр[7].

2018 йылдың 14 июнендә ремонт - тергеҙеү эштәре башлана. Йүнәтеү эштәрен атҡарыу 108 млн. грн тәшкил итә [8].

Һүрәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

XX быуат башында Руссов йорто почта асылмаларында
2010 йылдың йәйендә Руссов йорто торошо

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Дома Руссова
  • Дом Либмана (Одесса)

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Пилявский В.А. Здания, сооружения, памятники Одессы и их зодчие. — 2-е изд. — Одесса: Optimum, 2010. — 276 с. — ISBN 978-966-344-377-5.

Пилявский В.А. Зодчие Одессы. Историко-архитектурные очерки. — 1-е изд. — Одесса: Optimum, 2010. — 212 с. — ISBN 978-966-344-378-2.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]