Тана (коммуна)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Тана
Northern Sami: Deatnu
Bokmål: Tana
ФлагГерб
Flag of Tana.pngTana komm.svg
Рәсем
Нигеҙләү датаһы 1864[1]
Рәсми атамаһы Deatnu һәм Tana
Этнохороним tanaværing[2], tanaværing[2] һәм deatnulaš[3]
Рәсми тел Норвег теле һәм северносаамский язык[d]
Дәүләт Flag of Norway.svg Норвегия
Административ үҙәк Tana Bru[d]
Административ-территориаль берәмек Тромс-ог-Финнмарк[d]
Һыу ятҡылығы буйында урынлашҡан Танаэльв[d]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы mayor of Tana[d]
Хөкүмәт башлығы Хельга Педерсен[d][4]
Халыҡ һаны 2821 кеше (1 ғинуар 2022)[5]
Сәғәт бүлкәте UTC+1:00[d]
Туғандаш ҡала Терский район[d]
Сиктәш Гамвик[d], Berlevåg[d], Ботсфьорд[d], Nesseby[d], Вадсё, Карасйок[d], Утсйоки[d], Порсангер[d] һәм Лебесбю[d]
Ҡулланылған тел букмол[d] һәм северносаамский язык[d][6]
Майҙаны 4051,35 км² (1 ғинуар 2020)[7]
Рәсми сайт tana.kommune.no
Урынлашыу картаһы
Бүленеп сыҡҡан Лебесбю[d][1]
Число домохозяйств 1363[8]
Карта
Commons-logo.svg Тана Викимилектә

Тана коммунаһы (норв.Tana,с-саамск. Deatnu) Норвегияның төньяғында Финнмарк фюлькаһында урынлашҡан, Финляндия менән сиктәш.

Коммуна территорияһында ике тел рәсми булып тора — норвег (букмола) һәм төньяҡ саам телдәре

Муниципалитет халҡының күпселек өлөшөн саамдар тәшкил итә.

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Биләмә тарихи Лапландия өлкәһенә ҡарай.

1864 йылдың 1 ғинуарында Тана муниципалитеты Нессебю муниципалитетынан бүленеп сыға һәм айырым административ берәмек ойоштора, башта ул шулай уҡ хәҙерге Гамвик биләмәһен дә үҙ эсенә индергән була (шул саҡта Лебесбю составынан бүленгән).

1913 йылдың 1 июлендә Тана составынан айырым Гамвик һәм Берлевог муниципалитеттары бүленеп сыға. 1964 йылдың 1 ғинуарына Тана муниципалитетына Полмак муниципалитеты ҡушыла.

Исеме[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Тана исемен муниципалитет Тана йылғаһы исеменән ала. Саам телендә Deatnu «оло йылға» тигәнде аңлата, ул норвег теленә «Тана» булараҡ күсә.

1918 йылға тиклем исем «Tanen» тип яҙыла. 1992 йылда муниципалитет Деатну-Тана (Deatnu-Tana) итеп үҙәгртелә[9], әммә 2005 йылда исеме яңынан үҙгәртелә, хәҙер Тана һәм Деатну тиң хоҡуҡлы тип иҫәпләнә[10]

Гербы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Муниципалитеттың гербы XX быуат аҙағында барлыҡҡа килә һәм 1984 йылдың 11 майында раҫлана. Традицион норвег төҫтәрендә өс түбән кәмәләр төшөрөлгән, улар был сик буйҙарында бергә йәшәгән саам, фин һәм норвегтарҙы символлаштыра[11]

Географияһы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Муниципалитет территорияһы Тана йылғаһының түбәнге ағымында, шулай уҡ Тана-фьорд ярҙары буйында урынлашҡан. Тана йылғаһының үрге ағымында унан аша (Лапланд күпере аша) Лапли провинцияһы фин Утсйоки муниципалитетының сиге үтә.

Төп ауылдары Сирма, Полмак, Рустефйелбма, Сейда, Скипагурра, Аустертан һәм Танабру (2008 йылда 254 кеше) йылғаларының ярҙары буйында урынлашҡан. Танабру ауылы муниципалитеттың административ үҙәге булып тора, бында 1948 йылда төҙөлгән күпер исеме менән атлған, унан аша E6 трассаһы үтә.

Тана йылғаһы үҙенең һөмбаш балығы промыслаһы менән билдәле.

Билдәле кешеләре[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Мартин Сканше (Martin Schanche), ралли уҙышсыһы
  • Кристин Стейра (Størmer Kristin Steira), саңғысы

Туғандаш ҡалалар[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Рәсәй Федерацияһы Тер районы[12]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. 1,0 1,1 Juvkam D. Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingenСтатистика Норвегии, 1999. — Б. 84. — ISBN 82-537-4684-9 — ISSN 0806-2056
  2. 2,0 2,1 http://www.sprakradet.no/sprakhjelp/Skriverad/navn-pa-steder-og-personer/Innbyggjarnamn/
  3. http://sanit.oahpa.no/detail/sme/nob/deatnula%C5%A1.html?no_compounds=true&lemma_match=true
  4. Vant med én stemme – Helga Pedersen ny Tana-ordførerНорвежская государственная вещательная компания.
  5. Alders- og kjønnsfordeling i kommuner, fylker og hele landets befolkning (K) 1986 - 2022Статистика Норвегии, 2022.
  6. Samelovens språkregler og forvaltningsområdet for samisk språkправительство Норвегии, 2019.
  7. Statens kartverk Arealstatistikk for Norge 2020 (билдәһеҙ)Statens kartverk, 2019.
  8. Статистика Норвегии 11508: Bygningstype. Husholdninger (K) (B) 2015 - 2018, 11508: Type of building. Households (M) (UD) 2015 - 2018Статистика Норвегии, 2019.
  9. Ot.prp. nr. 111 (2001-2002).
  10. Endring av skrivemåten for tospråklige kommuner..
  11. Nye kommunevåbener i Norden. Архивировано 14 апрель 2012 года. 2012 йылдың 1 апрель көнөндә архивланған.
  12. Туғанлашҡан ҡалалары мурманск өлкәһе 2015 йылдың 28 ғинуар көнөндә архивланған. //башҡорт энциклопедияһы Кола. 5 т. т. 1. Ә — Д / Гл. а. Киселевтың ре.  — СПб.  : ИС ; Апатиты : КНЦ ӨФӨ, 2008.  — С. 502.