Тигва монастыры
| Тигва монастыры | |
| груз. თიღვის მონასტერი | |
| Нигеҙләү датаһы | XII быуат |
|---|---|
 | |
| Нигеҙләүсе | Тамара[d] |
| Дәүләт |
 Грузия |
| Административ-территориаль берәмек | Көньяҡ Осетия |
| Урын | Шида-Картли[d] |
| Архитектура стиле | крестово-купольный храм[d] |
| Мираҫ статусы | Культурные памятники национального значения Грузии[d] |
 | |
 Тигва монастыры Викимилектә | |
Тигва монастыры (грузин: მონასტერი თიღვის) - Тигва ауылында урта быуат грузин православ сиркәүе Проне йылғаһы үҙәнендә урынлашҡан. Монастырь бинаһы тәреһендә яҙыу менән көмбәҙ рәүешле конструкциянан ғибәрәт. Уға Грузияның батшаһы Давидтың ҡыҙы Тамара нигеҙ һала, ул 1152 йылғы грузин яҙмаһында телгә алына.
Тарихы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Тигва сиркәүе йылъяҙмала телгә алына һәм яҙмаларҙа уның төҙөлөшө 1152 йылға ҡарай. Уның ҡурсалаусыһы булып Давид Төҙөүсен ҡыҙы Тамара һәм тол королева Ширвана тора, ул һуңынан монахиня булып китә һәм 1161 йылда шунда вафат була.[1] XVIII быуат башында Грузиялағы көрсөк монастырға ла йоғонто яһай: кенәз V Вахушти Грузин батшалығын һүрәтләгәндә, монастырҙы «көмбәҙле түшәм менән, матур төҙөлгән», әммә «дин әһелдәреһеҙ» тип яҙа. Вахушти осорондағы сиркәү тирәләй бер нисә өҫтәмә бинаны 1890 йылда үҙенең сәфәре ваҡытында графиня Прасковья Уварова емереклектәр араһында таба[2][3] Уварованың визитынан һуң, сиркәү дин әһеле Зедгинидзе һәм кенәз Амиреджиби һәм урындағы крәҫтиәндәр тырышлығы менән 1890 йылда тергеҙелә.[4][5]
Архитектураһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү].jpg)
Монастырь бинаһы ҡыҙғылт таш блоктарҙан төҙөлгән яҡшы һаҡланған көмбәҙле сиркәү. Көмбәҙе көнсығышта апсида стеналарының мөйөштәренә һәм көнбайышта ике бағанаға таяна. Хас һыҙаттар булып тора narthex һәм хор көнбайыштан. Төньяҡҡа, көнсығышҡа һәм көньяҡҡа ҡарай өс инеү урыны бар.[6][7], Төньяҡ ҡапҡала грузин яҙмаһы бар[8] Интерьеры фрескалар менән биҙәлгән, әммә улар хәҙер саҡ-саҡ һиҙелә.
Сиркәүҙең төп бинаһынан төньяҡ-көнбайышҡа ҡарай Тамара өсөн төҙөлгән һарай булған. Ул сиркәү галереяһына төньяҡ стенаның көнбайыш өлөшөндә асыҡ ишек аша күпер менән тоташҡан[9].
-
Тигва сиркәүенең дөйөм планы -
Сиркәү деталдәре, 1894. -
Сиркәү интерьеры, 1894. -
Төньяҡ күренеше, 1894.
.jpg)
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ Hasan Hadi. Falaki-i-Shirwani: His Times, Life and Works. — Londres: Royal Asiatic Society, 1929. — P. 14.
- ↑ Vakhushti Tsarévitch. ღეოღრაჶიული აღწერა საქართველოჲსა. Description géographique de la Géorgia. — San Petersburgo: A la typographie de l'Academie Impériale des Sciences, 1842.
- ↑ ru:Материалы по археологии Кавказа, собранные экспедициями Московского археологического общества. Вып. 4. Materials for archaeology of the Caucasus, collected by the expeditions of the Moscow Archaeological Society. — Moscú: Moscow Archaeological Society.
- ↑ «თიღვის განთქმული ტაძარი ...».
- ↑ «სოფ. თიღვა (გორის მაზრა)».
- ↑ თიღვა [Tigva] // ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი.Topoarchaeological Dictionary of Kartlis Tskhovreba (The History of Georgia). — 1st. — Tbilisi: Georgian National Museum. — P. 249. — ISBN 978-9941-15-896-4.
- ↑ The Cultural Heritage of Georgia — Abkhazeti, Shida Kartli. — Tbilisi: Georgian Arts and Culture Center. — P. 17. 2017 йыл 18 апрель архивланған.
- ↑ Rapports sur un voyage archéologique dans la Géorgie et dans l'Arménie. — St.-Petersbourg: Imprimerie de l'Académie Impériale des Sciences.
- ↑ Chitishvili, Natalia (2013). «King's and queen's place in the interior of the Georgian church». Friends of Academic Research in Georgia. pp. 17-18. Consultado el 17 de abril de 2017.