Удомля районы
| Удомля районы | |
| Байраҡ[d] | |
.png) | .png) |
| Нигеҙләү датаһы | 1929 |
|---|---|
 | |
| Рәсми атамаһы | Удомельский городской округ |
| Дәүләт |
 Рәсәй |
| Административ үҙәк | Удомля[d] |
| Административ-территориаль берәмек | Тверь өлкәһе[1] |
| Халыҡ һаны | 30 006 кеше (1 ғинуар 2023)[2] |
| Диңгеҙ кимәленән бейеклек | 165 ± 1 метр |
| Майҙан | 2476,2 км² |
| Почта индексы | 171840–171843 |
| Рәсми сайт | udomelskij-okrug.ru |
 | |
| |
| Урындағы телефон коды | 48255 |
 | |
 Удомля районы Викимилектә | |
Удомля районы — Рәсәйҙең Тверь өлкәһе районы, 1929 йылдан 2015 йылға тиклем бында район булған, шул исемдәге муниципаль район булған, ул 2015 йылдың 19 декабрендә бөтөрөлгән.[3]
Өлкәнең административ-территориаль ҡоролошо сиктәрендә, уның территорияһында Удомля округы[4] административ-территориаль берәмеге булдырылған.
2015 йылдың 19 декабрендә районда яңы муниципаль берәмек- Удомля ҡала округы булдырылған.
Административ үҙәге — Удомля ҡалаһы
Географияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Район Тверь өлкәһенең төньяҡ өлөшөндә урынлашҡан. Район Валдай ҡалҡыулығының Лесной армыттарының төньяҡ-көнсығышында тора. Был ҡалҡыулыҡ буйынса Балтик диңгеҙе менән Каспий араһындағы һыу айырғыс (Нева менән Волга араһындағы) үтә.
Райондың майҙаны 2476,2 км², ул төньяҡ өлөшөндә Новгород өлкәһе, көнбайышта — Бологовский менән, көньяҡта — Вышневоловец, көнсығышта — Ленинград, төньяҡ-көнсығышта — Тверь өлкәһе Лесной районы менән сиктәш.
Төп йылғалары — Мста һәм Съежа.
Халыҡ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Әлеге ваҡытта райондың күпселек халҡы ҡалала йәшәй (77 %).. Әммә ауыл халҡы 1980 йылдар халыҡтың 52 процент ын тәшкил иткән.
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]1929 йылға тиклем район ерҙәре Вышневоловец өйәҙенә ҡараған. Тәүге тапҡыр «Удомля» Бөйөк Новгород йылъяҙмаларында телгә алына. VIII—IX быуаттарҙа был ерҙә новгород словендары килгәнсе уғыр-фин ҡәбиләләре йәшәгән.
1929 йылдың 12 июлендә Удомля районыМәскәү өлкәһенең Тверь округына ингән була. Башта район составына Анкудиниховский, Астафьевский, Белоховский, Березно, Күберәк-Званский, Брусовский, Буденновский, Быковский, Верляевский, Глазацкий, Грибинский, Дерягинский, Добрынинский, Доронинский, Никон, Дягилевский, Елманогорский, Еремковский, Захаровский, Зиновьевский, Иваново, Иловский, Казаровский, Князевский, Копачевский, Лайковский, Липенский, Лишутинский, Лугининский, Мальцевский, Матренинский, Михайловский, Млевский, Молдинский, Мстинский, Мушинский, Ножкинский, Күл-Горский, Октябрьский, Пашневский, Перховский, Поддубьевский, Погорельский, Подсосенский, Полянский/, Поповский, Починский, Рогозинский, Рудеевский, Рядский, Сельцо-Карел, Сергинский, Сленковский, Сменовский, Сосновский, Старорядский, Сухаревский, Ленинград, Учениковский, Хмелевский, Хотеновский, Шебывать-Горский, Шишеловский, Юринский, Юрьевский-Горский һәм Яковлевский ауыл советтары инә.
1935 йылдың 29 ғинуарында Удомля районы Калинин өлкәһенә инә[7].
Муниципаль ҡоролошо
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]2006 йылдан алып муниципаль район составына 13 биләмә инә, шуларҙың 1-һе- ҡала, ҡалған 12-һе — ауылдар.
Иҡтисад
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Райондың эре предприятиеһы — Калинин АЭС-Ы, ул Удомля күле ярында Удомля ҡалаһынан алыҫ түгел урынлашҡан.
Мәҙәниәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Төрлө ваҡытта Удомля районында йәшәй һәм эшләй:
- рәссам Алексей Гаврилович Венецианов (1780—1847). .[8].
- рәссам Сорока Григорий Васильевич (1823—1864).
- рәссам Исаак Ильич Левитан (1860—1900).[9].
- яҙыусы Антон Павлович Чехов (1860—1904).[9][10].
- музыкант, композитор, виртуоз-балалаечник Андреев Василий Васильевич (1861—1918).
- рәссам Каэтанович Витольд Бялыницкий-Бируля (1872—1957).
- Станислав Юлианович Жуковский (1873—1944)
- Моравов Александр Викторович (1878—1951)
- Богданов Николай Петрович-Бельский (1868—1945)[11].
- радио уйлап тапҡан Попов Александр Степанович.
Музейҙар:
- Тыуған яҡты өйрәнеү музейы;
- Дача «Аҡсарлаҡ» Удомля күле янында, Тверь өлкә картиналар галереяһы филиалы (рәссам В. К. Бялыницкий-Бируля усадьбаһы).
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ ОКТМО. 179/2016. Центральный ФО
- ↑ https://tverstat.gks.ru/storage/mediabank/ЧИСЛЕННОСТЬ%20НАСЕЛЕНИЯ%20ТВЕРСКОЙ%20ОБЛАСТИ%20ПО%20МУНИЦИПАЛЬНЫМ%20ОБРАЗОВАНИЯМ.htm
- ↑ 07.12.2015 менән тверь өлкәһе закондар № 117-ЗО тураһында «үҙгәртеп ҡорғанда муниципаль берәмектәрҙең, муниципаль берәмектәр составына инә тверь өлкәһе территорияһы „ленинград өлкәһе“ тип, уны ауыл һәм ҡала округтарында яңы барлыҡҡа килгән берекмә һәм ҡала биләмәһе статусы булдырыу юлы менән тверь өлкәһендәге айырым закон үҙгәрештәр индерелгән үҙгәрештәр»
- ↑ «Закон административ-территориаль ҡоролошо тураһында Тверь өлкәһендә» (7 декабрь, 2015 йылдың үҙгәрештәре менән)
- ↑ Удомельский городской округ > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
- ↑ Удомельский городской округ > Данные не обнаружены. Возможно, страница переименовывалась. Проверьте справочник
- ↑ Справочник по административно-территориальному делению Московской области 1929-2004 гг.. — М.: Кучково поле, 2011. — 896 с. — 1500 экз. — ISBN 978-5-9950-0105-8.
- ↑ Л. д. Подушков Венециан Рәссам а. г. ауыл тормошо. Венециан Үлгән. Тыуған яҡты өйрәнеү альманахы «Ленинград старина», № 18, май 2000.
- ↑ 9,0 9,1 Л. д. Подушков Аҡсарлаҡ Ҡайҙа йәшәй? (А. п. һәм И. И. Левитан Удомля йәшәүе тураһында). Рус провинцияһы № 1, 2000.
- ↑ Подушков л. п. чеховтың ижады яҡты тәьҫораттар Ленинград альманах «Ленинград старина», № 4, 1997.
- ↑ Подушков Д. Л. Академик живописи Николай Петрович Богданов-Бельский 2008 йыл 24 ғинуар архивланған.. Краеведческий альманах «Удомельская старина», № 31, март 2003.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Официальный сайт Удомельского района 2016 йыл 23 ноябрь архивланған.
- Карта района 2016 йыл 31 октябрь архивланған.
- Историческая справка 2007 йыл 11 март архивланған.
- Экономическая справка 2007 йыл 28 сентябрь архивланған.
- Район на архивных и современных картах 2022 йыл 18 ғинуар архивланған.