Хойники

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Хойники
бел. Хойнікі
Флаг[d]Герб[d]
Flag of Chojniki.svgCoat of Arms of Chojniki, Belarus.svg
Рәсем
Рәсми атамаһы Хойнікі
Латинизация белорусского языка (система 2007 года) Chojniki
Дәүләт Flag of Belarus.svg Беларусь
Административ үҙәге Хойникский район[d]
Административ-территориаль берәмек Хойникский район[d]
Халыҡ һаны 13 248 кеше (1 ғинуар 2023)[1]
Диңгеҙ кимәленән бейеклек 128 метр[2]
Сәғәт бүлкәте UTC+3:00[d]
Майҙаны 20,5 км²
Почта индексы 247600
Беренсе яҙма телгә алыу 1504
Урындағы телефон коды 2350
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы Категория:Похороненные в Хойниках[d]
Карта
Commons-logo.svg Хойники Викимилектә

Авраамовтар усадьбаһы

Хойники (бел. Хойнікі) — Белоруссиялағы ҡала, Гомель өлкәһенең Хойники районы үҙәге. Ҡала Гомелдән 105 км алыҫлыҡта һәм Мозырҙан[3] 60 км алыҫлыҡта урынлашҡан. Гомель — Брест линияһынан айырылып киткән Василевичи — Хойники юл тармағының һуңғы тимер юл станцияһы.

Ҡаланың территорияһы һәм халҡы 2009 йылда ҡалаға Малишев ауылы ҡушылыу иҫәбенә арта[4].


Халҡы — 12 698 кеше (2016 йылдың 1 ғинуарына)[5].

Тарихы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Хойники беренсе тапҡыр 1504 йылда Бөйөк Литва кенәзлегенең Киев воеводалығы Брагинская улусы ауылы[6] булараҡ телгә алына, Полозовичтарҙыҡы, Любецкийҙарҙыҡы, Харлинскийҙарҙыҡы, Абрамовичтарҙыҡы, Брозовскийҙарҙыҡы, Шуйскиҙарҙыҡы, Прозорҙарҙыҡы булып һанала[7]. 1793 йылдан — Рәсәй империяһы составында, реформа осоронда Минск губернаһы Речица поветы улус үҙәге.

1897 йылда 2,7 мең кеше йәшәгән. Ике һыу тирмәне, завод, мәктәп эшләй.

1917 йылдың ноябрендә совет власы урынлаштырыла. 1918 йылдың февраль-декабрь айҙарында немец ғәскәре оккупациялай.

1919 йылда РСФСР-ға тапшырыла, 1926 йылдың 8 декабренән район үҙәге, БССР-ға ҡайтарыла.

1938 йылдың 29 сентябренән Полесье өлкәһенең ҡала ҡасабаһы, 3,4 мең халҡы, ағас бысыу заводы була.

1941 йылдың 25 авгусынан 1943 йылдың 23 ноябре буйынса немец ғәскәре оккупацияһында була.

1954 йылда Гомель өлкәһе составына инә.

1967 йылдың 10 ноябрендә ҡала статусын ала. 1970 йылда 9,5 мең кеше йәшәй. 1986 йылдың аҙағына ҡарата ҡала халҡы 45,9 мең кеше тәшкил итә.

Чернобыль АЭС-ындағы авария һөҙөмтәһендә ныҡ ҡына зыян күрә.

Ҡалала бер дауахана, дүрт мәктәп, шул иҫәптән гимназия, дүрт балалар баҡсаһы бар. «Журавінка» ҡунаҡханаһы, «Полесье» рестораны эшләй. «Хойнiцкiя навiны» гәзите сыға (элек «Ленiнскi сцяг»).

Халҡы[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

Халыҡ һаны[8][9][10][11][12][13][14][15]:
Ҡалып:Graph:Chart
1897 1939 1959 1970 1979 1989 2006 2018
2700 ▲ 3439 ▲ 10 128 ▼ 9473 ▲ 15 121 ▲ 113 17 ▼ 342 14 ▼ 12 472
Милли составы
по переписи населения
2009 года[16][17]
Халыҡтар Һаны %
Белорустар 902 12 93,2 %
Рус 650 4,7 %
Украиндар 168 1,21-гә%
Йәһүдтәр 21 0,15 %
Поляктар 21 0,15 %
Әзербайжандар 15 0,11 процент
Әрмәндәр 11 0,08 %

Иҫтәлекле урындары[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Урындағы православие приходы Туровский-Мозырь епархияһына ҡарай. Хойники Изге-Покровка ҡатын-ҡыҙҙар монастыры эшләй.
  • Иҫке Хойники һәм Яңы Хойники райондары араһында ташландыҡ ерҙә ЧАЭС-та һәләк булғандар иҫтәлегенә «Ҡайғы» һәйкәле ҡуйылған.
  • 2010 йылдың 5 сентябрендә Хойники ҡалаһында Белорус яҙмаһы көнө үтә. Яҙма көнө хөрмәтенә Үҙәк парк тергеҙелә.
  • Авраамовтар усадьба йортонда Хойники крайҙы өйрәнеү музейы урынлашҡан. Андрей Михайлович Авраамов Коммерция фәндәре академияһын ҙур көмөш миҙал менән (1897) һәм Петербург урман институтын тамамлағандан һуң, үҙенең ҙур имениеһында ауыл һәм урман хужалығын уңышлы алып бара. Усадьбаның матур ансамбле барлыҡҡа килә, усадьба бинаһының төп фасадындағы «1912» датаһы, моғайын, төҙөлгән йылын күрһәтәлер.

Шулай уҡ ҡарағыҙ[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  • Белоруссияның ҡала ҡасабалары
  • Белоруссия ҡалалары

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | вики-тексты үҙгәртергә]

  1. ↑ Численность населения на 1 января 2023 г. и среднегодовая численность населения за 2022 год по Республике Беларусь в разрезе областей, районов, городов, поселков городского типа (урыҫ) — Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2023.
  2. ↑ GeoNames (ингл.) — 2005.
  3. ↑ География Хойникского района 2019 йылдың 24 март көнөндә архивланған.
  4. ↑ Решение Гомельского облсовета депутатов от 1 декабря 2009 г. № 290 «Об изменении административно-территориального устройства Хойникского района Гомельской области»
  5. ↑ Өҙөмтә хатаһы: <ref> билдәһе дөрөҫ түгел; belstat2016 төшөрмәләре өсөн текст юҡ
  6. ↑ Аrchiwum Główny Akt Dawnych. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich. Sygn. 1. S. 3, 200. Sygn. 2. S. 78
  7. ↑ Бельскі С. В. З гісторыі ўладароў і маёнткаў Брагіншчыны XVI–XVIII стст. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. – Минск: Четыре четверти, 2018. С. 12 – 18
  8. ↑ Беларуская Савецкая Энцыклапедыя: у 12 т. / гал. рэд. П. У. Броўка. — Т. 12: БССР. — Мн.: Беларуская Савецкая Энцыклапедыя, 1975. — С. 697.
  9. ↑ Всесоюзная перепись населения 1939 г. Численность городского населения СССР по городским поселениям и внутригородским районам. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 12 февраль 2019.
  10. ↑ Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 12 февраль 2019.
  11. ↑ Всесоюзная перепись населения 1970 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 12 февраль 2019.
  12. ↑ Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 12 февраль 2019.
  13. ↑ Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу. Демоскоп Weekly. Дата обращения: 12 февраль 2019.
  14. ↑ Статистический ежегодник Гомельской области. — Гомель, 2014. — С. 44–46.
  15. ↑ Статистический ежегодник Гомельской области. — Мн.: Национальный статистический комитет Республики Беларусь, 2018. — С. 45–47.
  16. ↑ Перепись населения 2009. Национальный состав Республики Беларусь. Том 3 2019 йылдың 18 февраль көнөндә архивланған.. — Мн., 2011 — С. 114—117.
  17. ↑ Национальный состав Гомельской области.
https://ba.wikipedia.org/w/index.php?title=Хойники&oldid=1186404 ҡабул ителгән