Шаори ҡәлғәһе
| Шаори ҡәлғәһе | |
.JPG) | |
| Дәүләт |
 Грузия[1] |
|---|---|
| Административ-территориаль берәмек | Ниноцминдский муниципалитет[d][1] |
| Мираҫ статусы | Культурные памятники национального значения Грузии[d][2][1] |
| Указания, как добраться | სოფ. ასფარა[1] |
 | |
 Шаори ҡәлғәһе Викимилектә | |
Шаори ҡәлғәһе (груз. შაორის ციხე) - бронза быуатының мегалитик структураһы, Грузияла Самцхе-Джвахети төбәгенең Ниноцминда районында урынлашҡан. Был ныҡ ҙур ҡәлғә планында ромб формаһына эйә, диңгеҙ кимәленән 2752 метр бейеклектә, Паравани күленән төньяҡ-көнбайышҡа ҡарай ҡаялы тауҙа тора. Милли әһәмиәттәге Грузияның мәҙәни мираҫы исемлегенә индерелгән.[3]
Архитектураһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү].JPG)
Шаори ҡәлғәһе, элек урындағы кимәлдә Kерогли булараҡ билдәле (ахыр сиктә төрки телендә Kероглу), Паравани күле тирәләй уңайлы районда урынлашҡан Абули ҡәлғәһе менән бергә күп топографик һәм архитектура үҙенсәлектәренә эйә.[4]
Ул иретмә ҡулланылмай эре базальт блоктарҙан төҙөлгән. Ике өлөштән тора, һәр береһе текә тау түбәһендә урынлашҡан. Үҙәк өлөшө дүртмөйөш рәүешендә иң бейек урында төҙөлгән, уға киңлеге бер метр һәм бейеклеге 1,3 м булған ҡапҡа аша инергә була.[5]
Археология һәм тарихи нигеҙҙәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Шаори ҡәлғәһе тәүге тапҡыр XVIII быуатта грузин ғалимы кенәз Вахуштиның әҙәби сығанаҡтарында телгә алына[6] Леон Меликсет-Бек был Грузияның монолит ҡәлғәләрен, шул иҫәптән Шаори ҡәлғәһен дә 1938 йылда беренсе булып өйрәнергә тырыша.[7]
Урында археологик ҡаҙыныу эштәре үткәрелмәү сәбәпле, ҡомартҡының барлыҡҡа килеү датаһын һәм тәғәйенләнешен аныҡ билдәләү мөмкин түгел. Триалети мәҙәниәтенең ерләү кластерҙары менән төҙөлөш материалындағы билдәләнгән оҡшашлыҡ төҙөлөүенең ваҡытын икенсе мең йыллыҡтың беренсе яртыһына ҡайтарып ҡалдырырға мөмкинлек бирә.
Дөйөм алғанда, ауылдарҙы һәм мәҙәни материалдарҙы бүлеү буйынса тауҙарҙағы ҡәлғәләрҙең өҫтөнән яуаплы булған кешеләрҙең ерҙәрҙе һәм һөрөнтө ерҙәрҙе контролдә тотоуы, шулай уҡ уларҙың үҙҙәренең зонаһы өсөн иҡтисади һәм оборона функцияларын тәьмин итеүе раҫлана.[8]
Шулай уҡ ҡарағыҙ
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 https://tools.wmflabs.org/heritage/api/api.php?action=search&format=json&srcountry=ge&srlang=ka&srid=557 — 2017.
- ↑ https://heritagesites.ge/uploads/files/646f2ae389305.pdf
- ↑ «List of Immovable Cultural Monuments» (en georgiano). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. Consultado el 3 de julio de 2019
- ↑ Berdzenishvili, D. (2002). «ჯავახეთის ძველი სიმაგრეები [Old fortresses of Javakheti]». Javakheti. History and the Present (en georgiano). Akhaltsikhe. pp. 181-203.
- ↑ Narimanishvili, Goderdzi; Khimshiashvili, Kakha (2009). «The Bronze Age Settlements from Trialeti». En Skinner, Peter. Vakhtang Beridze 1st International Symposium of Georgian Culture — Georgian art in the context of European and Asian cultures; June 21-29, 2008, Georgia. Tbilisi. pp. 30-31. ISBN 978-9941-0-2005-6.
- ↑ .
- ↑ Narimanishvili, Goderdzi; Khimshiashvili, Kakha (2009). «The Bronze Age Settlements from Trialeti». En Skinner, Peter. Vakhtang Beridze 1st International Symposium of Georgian Culture — Georgian art in the context of European and Asian cultures; June 21-29, 2008, Georgia. Tbilisi. pp. 30-31. ISBN 978-9941-0-2005-6.
- ↑ Просмотр Sagona, Antonio (2017). The Archaeology of the Caucasus: From Earliest Settlements to the Iron Age. Cambridge University Press. pp. 378-379, 385-386. ISBN 9781139061254.