Эстәлеккә күсергә

Эпсомда тәртипһеҙлектәр

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Эпсомда тәртипһеҙлектәр
Һуғыш/алыш Беренсе донъя һуғышы
Дәүләт  Бөйөк Британия
Ваҡиға ваҡыты 17 июнь 1919
Яралылар һаны 13
Һәләк булғандар һаны 1
Ҡулға алыуҙар иҫәбе 8
Карта
 Эпсомда тәртипһеҙлектәр Викимилектә

Эпсомда тәртипһеҙлектәр — 1919 йылдың 17 июнендә Канаданың 300-ҙән 800-гә тиклем һалдаты бола күтәрә һәм Бөйөк Британияның Эпсом ҡалаһындағы полиция участкаһына һөжүм итә. Британ полицияһы офицеры участка сержанты Томас Грин инцидент ваҡытында яралана һәм икенсе көндө вафат була.

Thomas Green in uniform
Участка сержанты Томас Грин, 1919 йылдың июнендә Эпсомда сыуалыштар ваҡытында үлтерелә

Канадалар яҡындағы Вудкот лагерынан, һауығыусылар өсөн госпиталь сифатында ҡулланылған ваҡытлыса хәрби базанан була. Беренсе донъя һуғышы тамамланғандан һуң, лагерҙа тәртип насарая. Канада һалдаттарының репатриацияһы тотҡарланыуы 1918 йылдың ноябренән 1919 йылдың июненә тиклем британ лагерҙарында хәрбиҙәрҙең 13 фетнәһенә килтерә. Сыуалыштар Канаданың ике хәрби хеҙмәткәренең урындағы пабтағы тәртипһеҙлектәрҙән һуң ҡулға алыныуынан башлана. Уларҙың иптәштәре ҡала полиция участкаһына марш менән барып, уларҙы азат итеүҙе талап итә. Һалдаттар станцияны уратып алған кәртәләрҙе һүтеп, уларҙы ракета һәм таяҡ итеп ҡуллана. Алыш барышында рядовой Аллан Макмастер металл таяҡты күтәрә һәм Гриндың башына һуға. Сержант икенсе көндө аңына килмәйенсә вафат була.

Ете кеше 1919 йылдың июлендә Суррейҙа присяжныйҙар суды алдына баҫа. Улар массауи сыуалыштарҙа ғәйепле тип табыла, әммә яңылыш үлтереүҙә ғәйепләнеп аҡлана. Улар бер йылға төрмәгә хөкөм ителә, әммә бер нисә айҙан һуң азат ителә. Канадаға ҡайтҡандан һуң 10 йыл үткәс, төрмәгә ултыртылғандарҙың береһе — Макмастер үлтереүҙе таный. Ул инде яңылыш үлтереүҙә ғәйепһеҙ тип танылғанлыҡтан, уны Бөйөк Британияға кире ҡайтармайҙар.

Military camp showing patients walking around
1915 йылда вудкот паркына төп инеү урыны. Яҡтыраҡ форма кейгәндәр лагерь дауаханаһы пациенттары.

Суррей графлығы Эпсом ҡалаһының ситендә Вудкот-паркта ваҡытлыса хәрби база — Вудкот лагеры урынлаштырыла. Парктың Король автомобиль клубына (RAC) ҡараған өлөшө 1914 йылда Хәрби министрлыҡ тарафынан реквизициялана[1]. 1915 йылда лагерь һауығыусылар өсөн госпиталь итеп үҙгәртелә, башта Милләттәр Берләшмәһе хәрбиҙәре өсөн, һуңынан, 1916 йылдың авгусынан, атап әйткәндә, Канада хәрбиҙәре өсөн файҙаланыла[2]. 1919 йылдың тәүге айҙарында лагерҙың һаны 2000-дән 4000-гә тиклем пациент һәм персонал тирбәлә; июнь уртаһына унда 2079-ҙан 2200-гә тиклем кеше була[2][3].

Беренсе донъя һуғышы тамамланғандан һуң 1918 йылдың ноябрендә Бөйөк Британияла һәм Көнбайыш фронтта 250 000-дән ашыу Канада хәрбиһе була. Континенталь Европала дислокацияланған ғәскәрҙәр Бөйөк Британияға күсерелә, ә һуңынан Канадаға репатриациялана. Улар Британияның бөтә хәрби лагерҙарында, шул иҫәптән Брэмшотт (Хэмпшир графлығы); Гилдфорд янындағы Уитли һәм Эпсомда Вудкот (икеһе лә Суррей графлығында); Рипон (Төньяҡ Йоркшир графлығы); Бакстон һәм Сифорд (икеһе лә Көнсығыш Суссекс графлығы); һәм Рил янындағы Кинмелдә (Төньяҡ Уэльс) дислокациялана[4]. Уртаса алғанда, континенталь Европанан ҡайтҡан Канада һалдаты тыуған иленә юлланыр алдынан бер ай самаһы Бөйөк Британияла ҡала[5].

Репатриацияның әкрен барышы хәрби хеҙмәткәрҙәрҙең асыуын ҡабарта. 1918—1919 йылдар ҡышы бер нисә йыл эсендә иң ауыр ҡыштарҙың береһе була, һәм грипп пандемияһы башлана. Ғәскәрҙәрҙе ташыуҙа тотҡарлыҡтар бер судноны ла туҡтатыу кәрәклеге менән көсәйә, сөнки ул ҡәнәғәтләнерлек түгел тип таныла[6]. Ситуация 1919 йылдың мартында Кинмелдә һәм шул уҡ йылдың июнендә Уитли лагерында сыуалыштарға килтерә. 1918 йылдың ноябренән 1919 йылдың июненә тиклем Канада ғәскәрҙәре 13 тапҡыр Британия лагерҙарында, шул иҫәптән Эпсомда сыуалыштар ойоштора[7].

Лагерҙа йәшәүселәр менән Эпсом халҡы араһында, бигерәк тә һуғыштан һуңғы айҙарҙа, көсөргәнешлек арта барған. Закон боҙоуҙар, шул иҫәптән урлашыу һәм йәмәғәт тәртибен боҙоуҙар тураһында аҙ ғына хәбәрҙәр урындағы матбуғатта киң яҡтыртылған, был ҡала һәм лагерь халҡы араһындағы мөнәсәбәттәргә зыян килтерә[8]. Эпсомға һәм уның тирә-яғына ҡайтҡан күп кенә Британия ветерандары урындағы ҡатын-ҡыҙҙар һәм лагерҙа йәшәүселәр араһындағы мөнәсәбәттәрҙән асыулана. Хәрби тарихсы Николас Гарднер һүҙҙәренсә, Көнсығыш Суррей полкы хәрбиҙәре, уларҙың фекеренсә, 1917 йылда Вими-Риджды алған өсөн Канада корпусының юғары баһаһы менән ҡәнәғәт түгел[9].1919 йылдың башында һәм уртаһында ҡала халҡы менән лагерь тотҡондары араһындағы мөнәсәбәттәрҙәге көсөргәнешлек, шул иҫәптән Гарднерҙың «канадаларҙың урындағы полиция абруйына ҡарата кәмһетеүе» тип тасуирлауы, әгәр улар Канада һалдаттарының береһен ҡулға алһа, йыш ҡына полицияға ҡарата көс ҡулланыуҙа сағыла[10].

Вудкот лагеры йомшартылған һәм бөтә нәмәне рөхсәт иткән дисциплинар режим шарттарында эшләй. Ир-егеттәрҙе офицерҙар ҙа, унтер-офицерҙар ҙа күҙәтә, улар ҡайһы берҙә ваҡытлыса, йыш ҡына төрлө подразделениеларҙан була, ә ҡайһы берҙә медицина йәки административ функциялар башҡара. Уларҙың лагерҙар аша үтеп, подразделениеларына кире ҡайтыу йәки репатриацияланыу өсөн контроле сикләнә. 1919 йылдың башында лагерҙа ни бары дүрт хәрби полиция хеҙмәткәре була, уларҙың ҡайһы берҙәре үҙҙәре пациенттар була. Парламент ағзалары лагерҙы патрулләй һәм ҡалала канадаларҙың эшмәкәрлеген күҙәтмәй, был бурыс Эпсомдың урындағы полицияһына йөкмәтелә[11].

1919 йылды Эпсомда бер үк вакытта 20-нән кәмерәк офицерҙар дежурлыҡ ҡуйырға һәм ҙур булмаған участка полицияһы була. Хәүефһезлек урындағы халык һәм канада хәрбиҙәре осрашканда, бигерәктә урындағы пабтар аҫылғанда, тыныслыкты һаҡларға тырыша. 1919 йылдыңненен алдағы дүрт ай эсенде ҡала халҡыны канада араһындағы көсөргәнеш арта, һәм ике төрөк араһындағы көс ҡулланыу даими, төн һайын тиерлек була; ике яҡ та булған осраҡтарҙа этәргес булыуза ғәйепле була[12].1919 йылда участка сержанты Томас Гринға илле бер йәш була. Быға тиклем ул һигеҙ йыл Дауамында Король атлы артиллерияһында, шул иҫәптән Һиндостанда хеҙмәт итә. 1895 йылда ул армиянан китеү алдынан полицияға хеҙмәт итергә инә — күптәр өсөн ғәҙәти күренеш. 1919 йылға ул 25 йыл тиерлек полиция хеҙмәткәре булып эшләй, башта Лондонда, һуңынан 8 йыл Дауамында Эпсомда хеҙмәт итә[13].He was a married man and had two daughters, aged 18 and 19[14].

1919 йылдың 17-18 июне

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

1919 йылдың 17 июнендә киске сәғәт 9:00 тирәһендә Эпсомалағы пабында һуғыш башлана. Һуғыштың сәбәбе билдәһеҙ, әммә өс версия бар: канада рядовойы һәм уның ҡатыны урындағы ирҙәр һөжүменә дусар була; йәки канада сержанты пар менән була, һәм ике канадалы араһында һуғыш башлана; йәки рядовой, уның ҡатыны һәм сержант урындағы ирҙәр һөжүменә дусар була[10][15][16].Паб хужаһы патрулдә булған дүрт полицейскийҙы иҫкәртә; улар канадалыларҙың береһе Булған рядовой Джон Макдональдты ҡулға ала, ул, һаман да асыуланып, уларҙы һуғышҡа саҡыра. Уны полиция участкаһына оҙатып барғанда, уларға полицияны мыҫҡыллаған Водитель Александр Вейно (йәки вейнотт) шылтырата; ул да ҡулға алына[17][18][19].

20 һалдаттан торғаны төркөм Эпсом участка полицияһы бинаһы янында йыйыла; полиция улары тыныс ҡыҙы ҡыуып сығара. Канадалыларҙың ҡолғаһы алыныуҙары тураһындағы арала һалдаттар араһында тарала, һәм киске сәғәт 10:30 тирәһендә70 канадалынан торғаны төркөм вокзалы йыйыла[18].Ярты сәғәттән һуң полицияның өлкән офицеры, инспектор Чарльз Поули, хеҙмәт бурыстарын үтәгәндә эшләмәгән хеҙмәткәрҙәренә ярҙам күрһәтеү өсөн участкаға килергә инструкциялар ебәрә. Берәй насарлыҡ һиҙеп, ул үҙенең киске сменаһын дежурҙа ҡалдыра, шулай итеп, станцияла мөмкин тиклем күберәк кеше була[20].Полиция тотҡондарҙы күсереү тураһында һөйләшеү өсөн вудкот-паркка шылтырата, һәм лагерҙа проблемалар килеп тыуыуы тураһында иҫкәртелә. Бәлә шунда була: һалдаттар ҡаланан ҡайтып, лагерҙағы иптәштәрен, иптәштәрен азат итеүҙе талап итеп, станцияға ҡайтырға күндерә[21].300 — ҙән 800 — гә тиклем һалдат[22][23], өлкән канада офицеры майор Джеймс Росс һәм полк старшинаһы Джон Парсондың уларҙы туҡтатырға маташыуына ҡарамаҫтан, полиция участкаһына юллана[24].

Росс Һәм Парсон көс ҡулланыу мөмкинлеген булдырмау өсөн халыҡ менән бергә полиция участкаһына юллана. Был ике кеше ир-егеттәрҙе участка алдында туҡтатырға мәжбүр итә, Шул уҡ ваҡытта Росс Макдональд менән Вейноны Канадаға һаҡ аҫтына алыуҙы талап итә. Росс Полиция участкаһына Поули менән инә, һәм ул тиҙ генә килеп сыҡмағас, ирҙәр уны ла ҡулға алғандар тип уйлай һәм бинаға һөжүм итеү өсөн алға ташлана. Улар бина тирәһендәге тимер рәшәткәләрҙе емерә һәм снарядтар һәм таяҡтар сифатында металл бағаналар ҡуллана. Росс һөжүмде туҡтатыу өсөн бинаның фасадына яҡын килергә маташа, әммә ракеталар атылғанлыҡтан, кире инергә мәжбүр була[25][26].

Һалдаттар полиция участкаһының тәҙрәләре аша үтә алмағанлыҡтан, ҡайһы бер халыҡ уны яндырырға тәҡдим итә — эстә уларҙың ике иптәше һәм уларҙың офицерҙарының береһе булыуына ҡарамаҫтан, — шул уҡ ваҡытта полиция участканың тәҙрәләре аша үтеп инергә маташыуҙарҙы кире ҡаға. Ҡайһы бер хәрбиҙәр станцияның ҡабырға өлөшөнә үтеп инә, унда улар камераларға инә ала. Улар камера ишектәренең береһен асыу һәм рядовой Макдональдты азат итеү өсөн лом ҡуллана. Бина алдындағы һалдаттар иптәштәре уңышы тураһында белмәй һәм вокзалға һөжүм итеүен дауам итә. Инеү ишеген эшләү өсөн таш плитәләр һәм бүрәнәләр ҡулланыла, улар бөгөлгән, әммә тотороҡло ғына. Бинаны яндырыу менән янауҙарҙан борсолған Грин ир-егеттәргә уларҙы фасадтан алып ташларға ҡуша; Поули ризалаша. Һигеҙ полицейский бинанан сығыуҙа ҡатнаша, ҡалғандары бинаны һаҡларға ҡала. Улар вокзалдың ҡабырға ишеге аша сыға һәм халыҡты станциянан ҡыҫырыҡлап сығара[27][28].

Һуғыш барышында Грин үҫмер, рядовой Джеймс Коннорс эшләгән ҡойма бағанаһы менән башына һуға һәм аяҡтан иҙәнгә бәрелә. Ул, яңылышһа ла, яңынан күтәрелә[29][30].Тәртипһеҙлектәр барышында дүрт полиция сержанты һәм һигеҙ констебль, шулай уҡ бағананан башына һуҡҡан Поули яралана[31]. Күп кенә һалдаттар, шул иҫәптән һөжүм етәкселәренең ҡайһы берҙәре яралана. Полиция участкаға сигенгәндә, Грин, башына һуҡҡандан һуң, канадалыларға ҡаршы яңылыш йүнәлештә атлай. Ул быны эшләгәндә, элекке тимерсе Рядовой Аллан Макмастер алға атлай һәм полиция хеҙмәткәре башына тимер таяҡты бәреп төшөрә. Грин баш һөйәге һынған килеш иҙәнгә йығыла[32][30].

Участкаға инеү урынында шартлау ҡалған полицейскийҙарға камераларға инеү мөмкинлеген бирә, әммә тәҙрә аша ракета һөжүменә дусар булмай. Улар вейноны азат итә һәм һалдаттарҙың хуплау тауышы аҫтында станцияны ташлап китергә рөхсәт итә. Росс һуғыштағы тынлыҡтан һәм әсирҙе азат итеүҙән файҙаланып, унда булған горнистҡа отбой үткәрергә бойора, һәм улар лагерға ҡайта[33].Ҡайһы бер канадалылар Гриндың ерҙә ятҡанын күрә һәм уның бәләгә тарығанын аңлай; алты һалдат уны күтәрә һәм ҡаршылағы йортҡа юл аша күсерә. Ирҙәрҙең береһе уға беренсе ярҙамды утыҙ минут самаһы бирә, шунан улар китә. Йорт хужаһы иртәнге сәғәт 12:30-да булыуын билдәләй. Гринды тикшереү өсөн урындағы табип Уильям Торнли саҡырыла, һәм ул баш һөйәге һыныуын диагностикалай. Грин бер ҡасан да аңына килмәй һәм 18 июндә иртәнге сәғәт 19:20-да вафат була[34][35].

Эҙемтәләре 1919 йылдың 18 июне декабре

[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Король Канада армияһының Медицина корпусы (КAMК) полковнигы фредерик Гест, офицер, вудкот-Паркта һауығыусылар өсөн госпиталь командующийы, һалдаттарға 18 июндә иртән гриндың үлеме тураһында хәбәр итә. Ул ғәскәрҙәр Өсөн Эпсомды ябып тормай, әммә уның урынына ҡалаға барыуҙан тыйылыуҙарын һорай. Ул үҙен тыйыу тураһында бойороҡ бирергә һәләтһеҙ тип һанай, сөнки бойороҡто үтәү өсөн кешеләр өҫтөнән контроле етмәй тип иҫәпләй. Ул үҙенең кешеләрен полицияға был эште тикшереү кәрәклеге һәм унда ҡатнашҡандарҙы һорау алырға теләүҙәре тураһында иҫкәртә. Полиция Ҡунаҡ менән бәйләнешкә ингәс, Ул уларҙы әңгәмәләрен кисектереүҙәрен Һорай, Сөнки Төньяҡ Йоркширҙағы рипон армия лагерынан 400 кеше ебәрелә, сөнки ул полицияның лагерға ҡыҫылыуы артабанғы проблемаларға килтереүе ихтимал тип борсола. Шул уҡ көндө һуңғараҡ канада хәрби штабы ҡалаға бөтә персоналға инеүҙе тыйған[36].

Тиҙҙән дауаханала ҡораллы көстәр барлыҡҡа килһә лә, канадалылар полиция тикшереүенә ярҙам итергә теләмәй. Росс Һәм Парсон бер нисә ҡатнашыусыны ғына таный ала, һуңынан ул бик ҡараңғы һәм бик ҙур буталсыҡ хөкөм һөргәнен белдерә; горнист танылғандарҙың береһе була. Шәхесен раҫлаусы башҡа документтары булмағанлыҡтан, детективтар төндә баш йәрәхәттәре алған бөтә ир-егеттәрҙән һорау ала; уларҙың йәрәхәттәре бының менән бәйле булмаған сәбәптәр арҡаһында йәки улар юҡлығын иҫбатлай алғандар ғәйепләү белдерелмәйенсә азат ителә. Башына алған яраларының сәбәбен аңлата алмағандар ҡулға алына. 20 июндә боу-стрит магистратура судында һигеҙ канада һалдатына тәртипһеҙлектәр һәм яңылыш үлтереүҙә ғәйепләүҙәр тағыла[37][38]:Рядовой Джеймс Коннорс, 19 йәш, 13-сө канада таусылар полкы; Рядовой Роберт Александр Макаллан, 45 йәш, CAMC; Рядовой Аллан Макмастер, 30 йәш, 3-сө канада полкы; Рядовой Альфонс Масс, 27 йәш, CAMC; рядовой Жерваз Порье, 24 CAMC; уҡсы Герберт Тейт, 29 йәш, 11-се канада дивизияһы; Рядовой Фрэнк Гарольд уилки, 21 йәш, 102-Се батальон канадалылары Һәм Рядовой Дэвид йерекс, 32 Йәш, Канада урман Корпусы[14][39].A coroner’s inquest opened on 19 June;[22] it concluded on 30 July with the verdict that Green was a victim of manslaughter. The inquest determined that Connors, McAllan, McMaster, Masse, Wilkie and Yerex should face trial, as should Robert Todd, the bugler[37][38].

Funeral procession through Epsom with the streets lined with mourners
Сержант Гринды ерләү, 1919 йылдың июне
Large stone memorial to Green
Эпсом зыяратында Грин ҡәбере

Гринды 1919 йылдың 23 июнендә ерләйҙәр. Ҡала ҡунаҡтары үҙҙәренең хөрмәтен күрһәтеү өсөн поезда килә, һәм 700-ҙән 800-гә тиклем баш ҡала полиция хеҙмәткәрҙәре Эпсомда Туника, ҡара бирсәткәләр һәм баш кейемдәре кейеп була. Күп кенә ҡала магазиндары ерләү процессияһы башланғас ябыла, һәм персонал маршрут буйлап теҙелгән халыҡҡа ҡушыла, уларҙа өсәр-дүртәр кеше була. Марш Полиция участкаһы ҡаршыһындағы эпсом методист сиркәүе янында тамамлана. Иҫтәлекле хеҙмәттән һуң процессия зыяратҡа ерләү өсөн юллана[40].

1919 йылдың 26 июнендә вудкот лагерынан алыҫ булмаған аҡбур карьерында канада армияһында хеҙмәт иткән америкалы Рядовой Фредерик Брунстың кәүҙәһе табыла. Уның баш һөйәге һынған. Тикшереү 48 сәғәттән һуң үткәрелә һәм шул уҡ көндө асыҡ хөкөм ҡарары сығарыу менән тамамлана. Уны шул уҡ көндө ерләйҙәр. 2010 йылда фетнә һәм уның эҙемтәләре тарихын баҫтырып сығарған Мартин Найт, ул ниндәйҙер намыҫһыҙ уйын булғанға ынтыла, тип яҙа. Был тәртипһеҙлектәр һәм/йәки сержант Гриндың үлеме менән туранан-тура бәйле булғанмы, ҡарар ҡабул итеү ҡатмарлыраҡ[41].Брунстың кәүҙәһе Эпсом зыяратында Грин ҡәбере янында почет Таҡтаһы янында ерләнә[42].

Тикшереү барышында танылған ете ир-егет 22 июлдә суррейҙа присяжныйҙар хөкөмө алдына енәйәтһеҙ үлтереү һәм массауи сыуалыштарҙа ғәйепләнеп баҫа; Рәйеслек судья Дарлинг әфәнде Алып бара. Суд процесы икенсе көндө тамамлана. Судья присяжныйҙарға яңылыш үлтереү тураһында ҡарар сығармаҫҡа кәңәш итә, һәм бөтә ир-егеттәр ҙә был ғәйепләү буйынса ғәйепһеҙ тип табыла. Маккаллан һәм тодд тәртипһеҙлектәрҙә ғәйепләнеп аҡлана, әммә ҡалғандары ғәйепле тип табыла һәм бер йылға төрмәгә ябыла[43][44].

1919 йылдың ноябрендә уларҙың дүртәүһе ваҡытынан алда төрмәнән азат ителә; бишенсеһе шул уҡ йылдың декабрендә азат ителә. The Observer хәбәр итеүенсә, азат итеү «эштең асылына ла, Канаданың уэльс принцының визиты Менән Британия империяһына үҙенең ҡаҡшамаҫ тоғролоғон күрһәтеүенә лә нигеҙләнгән»[45][46].Бәлки, был кешеләр Уэльс принцы Эдвардтан ярлыҡау алғандыр: Макмастер был хаҡта һуңыраҡ телгә алған, әммә принцтың ярлыҡауы һәм ҡатнашлығы тураһында рәсми яҙмалар юҡ[47].

  1. "History of Woodcote Park". The Royal Automobile Club
  2. 2,0 2,1 Spindler, 2016, p. 118
  3. Gardner, 2007, p. 442
  4. Morton, 1980, pp. 335, 338
  5. Nicholson, 1962, p. 531
  6. Morton, 1993, p. 267
  7. Nicholson, 1962, p. 532
  8. Gardner, 2007, p. 440
  9. Gardner, 2007, p. 441
  10. 10,0 10,1 Gardner, 2007, p. 447
  11. Gardner, 2007, pp. 444–446
  12. Gardner, 2007, p. 446
  13. Knight, 2010, pp. 12–14
  14. 14,0 14,1 "Epsom Riot Inquest". The Times. 20 June 1919
  15. Knight, 2010, pp. 41–42
  16. Morton, 1980, p. 358
  17. Knight, 2010, pp. 42–43
  18. 18,0 18,1 Gardner, 2007, p. 449
  19. Morton, 1980, pp. 42–43
  20. Knight, 2010, pp. 44–45
  21. Gardner, 2007, p. 450
  22. Knight, 2010, p. 47
  23. Gardner, 2007, p. 451
  24. Knight, 2010, pp. 46–47
  25. Knight, 2010, pp. 47–49
  26. Gardner, 2007, pp. 450–452
  27. Knight, 2010, pp. 49–51
  28. Gardner, 2007, pp. 451–453
  29. Knight, 2010, pp. 51–53
  30. 30,0 30,1 Gardner, 2007, pp. 452–453
  31. Knight, 2010, p. 52
  32. Knight, 2010, pp. 51–53, 90
  33. Knight, 2010, p. 53
  34. Gardner, 2007, p. 453
  35. Knight, 2010, pp. 57–58
  36. Gardner, 2007, p. 454
  37. 37,0 37,1 "Epsom Riot Inquest". The Times. 1 July 1919
  38. 38,0 38,1 Knight, 2010, p. xiii
  39. "The Epsom Riot". The Epsom Advertiser. 4 July 1919
  40. Knight, 2010, pp. 115–121
  41. Knight, 2010, pp. 186–193
  42. Boswell, 2010, p. B10
  43. "Epsom Riots Trial". The Times. 24 July 1919
  44. Knight, 2010, pp. 159–161
  45. "Epsom Riots Sequel". The Observer. 30 November 1919
  46. Knight, 2010, p. 166
  47. Knight, 2010, pp. 214–215