Матьяш сиркәүе
| Матьяш сиркәүе | |
| мадьярса Mátyás-templom | |
| Нигеҙләү датаһы | 1255 |
|---|---|
 | |
| Кем хөрмәтенә аталған | Матьяш I (Венгрия короле) |
| Нигеҙләүсе | Бела IV[d] |
| Дәүләт |
.svg){kind=small} Венгрия[1] |
| Административ-территориаль берәмек | I район Будапешта[d][1] һәм Будапешт[2] |
| Епархия | Military Ordinariate of Hungary[d] һәм Архиепархия Эстергома-Будапешта[d] |
| Христианский литургический обряд | латинский обряд[d] |
| Бағышланған | Мәрйәм Инә[d] |
| Каталог коды | 203[2] |
| Архитектор | Фридьеш Шулек[d][2] |
| Архитектура стиле | готик архитектура[d] һәм неоготика[d] |
| Рәсми асылыу датаһы | 1896[2] |
| Рәсми сайт | matyas-templom.hu |
 | |
| Святой покровитель | Мәрйәм Инә[d] |
| Категория Викисклада для интерьера элемента | Category:Interior of the Matthias Church (Budapest)[d] |
 | |
 Матьяш сиркәүе Викимилектә | |
{
Матьяш сиркәүе (мадьярса Mátyás-templom) — католик сиркәүе Будапешт ҡалаһында урынлашҡан, комплекс составында замок Будай замогы комплексы составына инә. XIV быуаттың һуңгы готика стилендә ҡупшы төҙөлгән һәм XIX быуаттың аҙағында реконструкцияланған.
Дөйөм тасуирлама
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Матьяш сиркәүе Будай убаһында Изге Троица (мадьярса Szentháromság tér) һәм Балыҡсылар бастионы араһында урынлашҡан. Төп фасады көнбайышҡа йүнәлтелгән сиркәү, Изге Троица майҙанына сыға.
Будапешт өсөн һирәк осрай торған һуңғы готика стилендәтөҙөлгән, формаһы дөрөҫ булмаған дүртмөйөшлө, алға сығып торған апсидлы. пландары менән мөйөшлө выступающий. Төп фасадтың үҙәк өлөшөндә ҡапҡа, уның өҫтөндә готика-розетка формалы тәҙрә яһалған. #jhfvls\ rөньяҡ-көнбайышы нда 80 метр бейеклектәге ғыңғырау манараһы — Будайҙағы иң бейек ҡоролма. Төп фасад төньяҡтан Бела король манараһы менән сикләнгән. Матьяш сиркәүе — өснефлы, ҡабырғаларында бер нисә капелла бар. Үҙәк неф ҡаырғаларынан өс qsefy колонналар менән айырылған. Сиркәү ҡыйығы черепица менән ҡапланған.
Тарих
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Беренсе сиркәү сиркәү традицияһына ярашлы был урында Изге Иштван тарафынан 1015 йылда төҙөлгән һәм Мәрйәм Ана хөрмәтенә изгеләндерелгән. Был сиркәү 1242 йылдарҙа монгол ябырылыуы барышында емерелә . Монголдарҙан ҡотолҡандан һуң король Бела IV Будай убаһында һарай һәм шул иҫәптән яңы Мәрйәм Ана сиркәүе төҙөтә. Төҙөлөш 1250—1270 йылдарҙа алып барыла. Буда XIV быуаттың икенсе яртыһында баш ҡала статусын ала, шунан һуң сиркәүҙе тергеҙеү кәрәк була. Бөйөк Людовик заманында Мәрйәм Ана сиркәүе яңынан төҙөлә. Король Матьяш Хуньяди (Корвин) тарафынан сиркәү үҙгәртеп ҡорола. Был сиркәүҙә ул ике тапҡыр никахлана. Ваҡыт үтеү менән был сиркәү Хуньяди Матьяш сиркәүе (Матфий) тип король Матьяш исеме менән атала.
Интерьер
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
Бөтә ғибәҙәтхана интерьеры XIX быуатта булдырылған, сиркәү тергеҙелгән һәм күләмле ҡороуға дусар ителгән. Ғибәҙәтхана интерьерының төп ынйылары — төҫлө витраж. Стеналарҙағы биҙәктәрҙе венгр рәссамдары К. Лотце һәм Б Секей башҡарған.
Ғибәҙәтхананың төньяҡ стенаһы буйында бер нисә капелла урынлашҡан, улар араһында иң иғтибарға лайыҡ капелла- Изге Имре, Изге Иштван һәм Изге Геллерткапеллары һәм шулай уҡ Изге Троица капеллаһы. Был капеллала король Бела III һәм уның ҡатыны Анна Шатийонскаяның саркофагы.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- А. Сегеди. Собор Матьяша // Будапешт. Жемчужина Дуная / под ред. И. В. Осанова. — М.: Вече, 2012. — С. 131—132. — 320 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-9533-5872-9.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]
На Викискладе есть медиафайлы по теме Церковь Матьяша в Будапеште- Официальный сайт храма
