Мөхәммәт Юныс битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Учёный 
 |Имя                  = Мөхәммәт Юныс
 |Оригинал имени       = {{lang-bn|মুহাম্মদ ইউনুস}}
 |Изображение          = Muhammad Yunus, World Economic Forum 2009 Annual Meeting.jpg
 |Ширина               = 
 |Описание изображения = Мөхәммәт Юныс [[Швейцария]]ның Давос ҡалаһында ''Бөтә донъя иҡтисади форум''да, [[31 ғинуар]] [[2009]]
 |Дата рождения        = 28.06.1940
 |Место рождения       = Батуа ауылы<ref>Читтагонг ҡалаһы янында</ref>, Бенгал, [[Британия империяһы|Британия Һиндостаны]] (хәҙерге [[Бангладеш]])
 |Дата смерти          = 
 |Место смерти         = 
 |Гражданство          = Бангладеш
 |Научная сфера        = [[иҡтисад]]
 |Место работы         = 
 |Альма-матер          = Дакка университеты, Вандербильт университеты
 |Научный руководитель = 
 |Знаменитые ученики   = 
 |Известен как         = [[Grameen Bank]] һәм [[Юныс үҙәге]]нең нигеҙләүсеһе
 |Награды и премии     = {{Президентская медаль Свободы}}Бөтә донъя аҙыҡ-түлек премияһы ([[1994]])<br />{{Нобелевская медаль}} Нобель тыныслыҡ премияһы ([[2006]])
 |Роспись              = 
 |Ширина росписи       = 
 |Сайт                 = 
 |Викитека             = 
}}
'''Мөхәммәт Юныс''' ({{lang-bn|মুহাম্মদ ইউনুস}}; [[28 июнь]] [[1940 йыл]]) — Бангладеш банкиры, иҡтисад профессоры. Нобель тыныслыҡ премияһының 2006 йылғы лауреаты.

== Биографияһы ==
Мөхәммәт Юныс 1940 йылдың 28 июнендә [[Британия империяһы|Британия Һиндостаны]] ''Бенгал'' (хәҙерге [[Бангладеш]]тың) ''Читтагонг'' ҡалаһы янындағы ''Батуа'' ауылында тыуған.

1960 йылда Бангладеш республикаһының иң боронғо юғары уҡыу йортон — ''Дакка университетын'' бакалавр, 1961 йылда — магистр булып тамамлай. Белемен артабан [[АҠШ]]-та дауам итер өсөн 1965 йылда ''Фулбрайт программаһы''ның лауреаты була һәм уның стипендияһын алыуға өлгәшә, ә 1971 йылда ''Вандербильт университетын'' (АҠШ) иҡтисад докторы дәрәжәһе менән тамамлай.

1970 йылдан алып 1972 йылға тиклем ''Теннеси штаты университеты''нда (АҠШ) иҡтисад профессоры вазифаһында уҡыта. Һуңынан Бангладештың ''Читтагонг университеты''нда иҡтисад фәндәренән уҡыта. 1976 йылда университет ҡарамағындағы үҫеш проекты етәксеһе итеп тәғәйенләнә.
[[Файл:Grameen.JPG|thumb|Бангладештың баш ҡалаһы Даккала [[Grameen Bank]] үҙәк офисы]]
1976 йылда Мөхәммәт Юныс тыуған төбәге — Бангладешҡа ҡайта. Илдең ярлы ауылдарының береһенә барғанда унда йәшәүселәрең фәҡирлектән сыға алмауҙарын күреп, бының сәбәптәрен асыҡлай: крәҫтиәндәр урындағы ростовщиктарҙан бик ҙур процентҡа һәм бигерәк тә ҡыҫҡа ваҡытҡа кредит алалалар икән. Һөҙөмтәлә улар үҙҙәре етештергәнде баҙарҙа һатып, аҡса эшләп өлгөрә алмай. Шуға ла, бурыстарын түләү өсөн, тауарҙарын бик осһоҙ хаҡҡа кредиторҙарына һатырға мәжбүр була. Мөхәммәт Юныс ярлы крәҫтиәндәрҙең бурысын ҡаплай һәм үҙе уларға бәләкәй сумма менән бик аҙ процентҡа, бер ниндәй залогһыҙ һәм яуаплылыҡты өҫтөнә алыусыларһыҙ кредит бирә башлай. Ул берҙән-бер шарт ҡуя: кредит алыусылар, ҡағиҙә булараҡ, ғаилә бизнесын киңәйтергә йәки асырға тейеш. Был осорҙа күптәре доктор Мөхәммәт Юныстың был ҡылған эшен мәрхмәтле сәйерлек тип иҫәпләй. Ләкин тиҙҙән шуныһы асыҡлана: ҡайтарылмаған кредиттың кимәле 3 проценттан кәм килеп сыға<ref>[http://lenta.ru/articles/2014/05/28/mfo/ Статьи: Lenta.ru: Экономика: Деньги: Формула бедности]</ref>. Шулай итеп, Мөхәммәт Юныс микрокредит концепцияһын төҙөй һәм [[Grameen Bank]] асып 1983 йылда уның генераль директоры итеп һайлана.

1996 йылда ''Бангладеш Хөкүмәте''нең кәңәшсеһе итеп тәғәйенләнә. Иҡтисади һәм социаль үҫеште түбәнге яҡтан ойоштороу буйынса тырышлығы өсөн Нобель тыныслыҡ премияһының 2006 йылғы лауреаты була.

== Ғаиләһе ==
1967 йылда үҙе һымаҡ Вандербильт университетында белем алған рус эмигранттарының ҡыҙы Вера Форостенко менән никахлаша. 1979 йылда уларҙың Моника исемле ҡыҙҙары тыуа, хәҙерге ваҡытта ул АҠШ-та опера йырсыһы. Тиҙҙән был никах тарҡала һәм Юныстың ҡатыны ҡыҙы менән бергә АҠШ-ҡа күсеп китәләр. Һуңыраҡ Мөхәммәт Юныс йәнә өйләнә.

== Иҫкәрмәләр ==
{{иҫкәрмәләр}}

== Һылтанмалар ==
* {{ВТ-ЛП|Юнус, Мухаммад}}
* [http://www.itar-tass.com/c43/561961.html Современное устройство мира превратило людей в машины по производству денег — Мухаммад ЮНУС] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130826191953/http://www.itar-tass.com/c43/561961.html |date=2013-08-26 }} Интервью на сайте ИТАР-ТАСС

[[Категория:Алфавит буйынса эшҡыуарҙар]]
[[Категория:Нобель тыныслыҡ премияһы лауреаттары]]
[[Категория:Юғары иҡтисад мәктәбенең атҡаҙанған профессорҙары]]
[[Категория:Социаль эшҡыуарҙар]]
[[Категория:АҠШ шәхестәре]]
[[Категория:Бангладеш шәхестәре]]