Сусҡалар битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{Taxobox
| name=Сусҡалар
| image file= Wild Pig KSC02pd0873.jpg
| image descr=  {{bt-ruslat|Ҡабан|Sus scrofa}} вәкиле
| regnum=Хайуандар
| phylum=[[Хордалылар]]
| subphylum=[[Умыртҡалылар]]
| classis=[[Имеҙеүселәр]]
| infraclassis=[[Плаценталылар]]
| ordo=[[Ҡуш тояҡлылар]]
| subordo=[[Көйшәмәүселәр]]
| familia = Сусҡалар
| latin={{btname|Suidae|[[Грей, Джон Эдуард|Gray]], [[1821]]}}
| commons = Suidae
| section name=Төр
| section text=
* {{bt-ruslat|Бабирус|Babyrousa}}
* {{bt-ruslat|Урман сусҡалары|Hylochoerus}}
* {{bt-ruslat|Кәрлә сусҡа|Phacochoerus}}
* {{bt-ruslat|Ҡабан|Sus}}
* {{bt-ruslat|Суҡ ҡолаҡлы сусҡа|Potamochoerus}}
* {{вымер}} {{bt-ruslat|Микростоникс|Microstonyx}}
* {{вымер}} ''[[Metridiochoerus]]''
| wikispecies = Suidae
}}
 
'''Сусҡалар''' ({{lang-la|Suidae}}) — 8 төрҙө үҙ эсенә алған ҡуш тояҡлы [[көйшәмәүселәр]] (''Artiodactyla'') ғаиләһе, шул иҫәптән сусҡаларҙың ата-бабаһы [[ҡабан]] ошо ғаиләгә ҡарай.

== Ҡылыҡһырлама ==
Сусҡа 1030—175 см оҙонлоҡта була. Кәүҙәһәнең алғы өлөшө өҫҡә күтәрелеберәк тора һәм 100 см бейеклеккә етә. Уртаса ауырлығы 60—150 кг була, 300 кг еткәнделе лә осорай. Ҡалын тиреһе ҡуйы шырт менән ҡапланған. Ҡаҙыҡ тештәре ауыҙынан ситкә сығып тора. Морононда кимерсәкле морон осо бар. Ашҡаҙаны ябай төҙөөшлө. Байтаҡ ҡына тире аҫты майы бар. Мөгөҙҙәре юҡ. Ата сусҡаның аҫҡы яңағындағы ҡаҙыҡ тешетәре бөгөлгән һәм 10 см оҙонлоҡҡа етә.

== Үрсеү ==
Инә сусҡанан яҙын 4—5, ҡайһы берҙә 10—12 сусҡа балаһы тыуа. Инә сусҡа улырҙы 2—3 ай имеҙеп үҫтерә. Инә заттар — 8—10 айҙа, ата заттар 2 йәштә енси яҡтан өлгөрә.

== Йәшәү ареалы ==
Тәбиғи ареалы Европала һәм Азияла киң таралған. [[Йортлаштырыу]] нәтижәһендә Антарктиданан башҡа бөтә континеттарға таралған һәм бөтә ерҙә лә ҡарағый популяциялары бар.

== Әҙәбиәт ==
* Биологический энциклопедический словарь / ''Гиляров М. С., Баев А. А., Винберг Г. Г., Заварзин Г. А. и др.'' — М.: Советская энциклопедия, 1986. С. 562.

== Һылтанмалар ==
* [http://www.big-fermer.ru/porody-svinei Породы свиней] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170518125556/http://big-fermer.ru/porody-svinei |date=2017-05-18 }}
* [http://www.polit.ru/science/2007/09/05/pigs.popup.html Европа была колонизирована ближневосточными свиньями] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090704141747/http://www.polit.ru/science/2007/09/05/pigs.popup.html |date=2009-07-04 }}
* {{cite web|url=http://www.ultimateungulate.com/Cetartiodactyla/Suidae.html|title=Family Suidae — Pigs|author=Brent Huffman|publisher=ultimateungulate.com|lang=en|accessdate=2013-10-21}} {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190107063903/http://www.ultimateungulate.com/Cetartiodactyla/Suidae.html%20 |date=2019-01-07 }}
* {{cite web|url=http://animaldiversity.ummz.umich.edu/accounts/Suidae/|title=Suidae hogs and pigs|publisher=Regents of the University of Michigan|lang=en|accessdate=2013-10-21}}

{{Zoology-stub}}
[[Категория:Сусҡалар]]
[[Категория:Һөтимәрҙәр ғаиләләре]]