Якуб Колас битенең сығанаҡ тексын ҡарарға

{{фш|Якуб}}
{{Яҙыусы
|Исеме               = Якуб Колас
|Төп исеме    = {{lang-be|Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч}}
|Рәсеме =
|Ҡултамғаһы =
|Тыуған ваҡыттағы исеме = Константин Михайлович Мицкевич
|Псевдонимдары =
|Тыуыу датаһы = 3.11.1882
|Тыуған урыны = Акинчицы ауылы, <br /> Минск губернаһы, <br /> [[Рәсәй империяһы]], хәҙерге Столбцы, {{ТУ|Белоруссия}}
|Вафат булыу датаһы = 13.8.1956
|Вафат булған урыны  = {{ВБУ|Минск|Минскиҙа}}, Белорусс ССР-ы, [[СССР]]
|Гражданлығы = {{Российская империя}} <br />{{Флагификация|СССР}}
|Эшмәкәрлек төрө = {{поэт|СССР|Белоруссия|XX быуат}}, прозаик
|Әүҙемлек йылдары = 1906—1956
|Йүнәлеше = Социалистик реализм
|Әҫәрҙәренең телдәре = [[белорус теле|белорус]]
|Жанр = шағир, прозаик
|Magnum opus =
|Премиялары = {{Сталинская премия|1946}} {{Сталинская премия|1949}}
| Наградалары =
{{{!}} style = «background: transparent»
{{!}} {{Орден Ленина}}{{!!}}{{Орден Ленина}}{{!!}}{{Орден Ленина}}{{!!}}{{Орден Ленина}}
{{!}}-
{{!}} {{Орден Ленина}}{{!!}}{{Орден Красного Знамени}}{{!!}}{{Орден Трудового Красного Знамени}}{{!!}}{{Медаль Партизану Отечественной войны 1 степени}}
{{!}}-
{{!}}}
|Lib =
|Сайт =
}}
'''Яку́б Ко́лас''' (''Константи́н Миха́йлович Мицке́вич'', {{lang-be|Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч||Kanstancin Michajłavič Mickievič}}) ([[3 ноябрь]] [[1882 йыл]] — [[13 август]] [[1956 йыл]]) — белорус совет яҙыусыһы. Белорус әҙәбиәтенең нигеҙ һалыусыһы һәм классиктарының береһе. Беларус ССР-ының халыҡ шағиры (1926). Беларусь фәндәр академияһының академигы (1928). [[СССР Яҙыусылар союзы]] ағзаһы (1934). Белорус ССР-ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1944). 1945 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

== Биографияһы ==
Белоруссияның Минск өлкәһе Акичицы ауылында (хәҙерге Столбцы районы), урмансы Михась Мицкевич ғаиләһендә тыуған.
Урта мәктәпте тамамлағас, 1902 йылда уҡытыусылар семинарияһын тамамлай. Пинщинда уҡытыусы булып эшләй. 1906 йылда «Наша доля» гәзитендә «Край родимый» исемле беренсе шиғырын баҫтыра. Йәшерен уҡытыусылар съездында ҡатнашҡан өсөн 1908–1911 йылдарҙа төрмәгә ябыла. 1912-1914 йылдарҙа Пинскта уҡытыусы булып эшләй. 1915 йылда ғаиләһе менән Мәскәүгә күсә, Дмитров өйәҙендә уҡытыусы булып эшләй. Ошо ҡ йылда армияға алына, армиянан ҡайтҡас (1918) Обоянь ҡалаһында уҡытыусы булып эшләй.1921 йылдың майында [[Минск]]а килә һәм артабан фәнни эшмәкәрлек менән шөғөлләнә. («рус-белорус һүҙлеге»нең ([[1953]])редакторы була.

Академик ([[1928]]), [[1929]] йылдан — БССР фәндәр академияһының вице-президенты, БССР юғары советының депутаты ([[1938]]—[[1956]]), СССР юғары советы депутаты ([[1946]]—[[1956]]).

Якуб Колас [[1956]] йылдың 13 авгусында вафат була, Минск Хәрби зыяратында ерләнгән.

== Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре ==
* Беренсе дәрәжә Сталин премияһы ([[1946]]) — «Салар», «Голос земли», «На запад», «Моему другу», «Родной путь», «В майские дни», «Дорогой победы» шиғырҙары өсөн.
* Икенсе дәрәжә Сталин премияһы ([[1949]]) — «Хата рыбака» ([[1947]]) поэмаһы өсөн.
* Биш [[Ленин ордены]]
* [[Ҡыҙыл Байраҡ ордены]]
* [[Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены]]
* «Ватан һуғышы партизанына» миҙалы.

 [[Рәсем:Stamp of USSR 2106.jpg|180 px|right|thumb| [[СССР]]-ҙың почта маркаһы, [[1957 ]]]]
[[Рәсем:RR5009-0004R BU Писатель Якуб Колас, к 110-летию со дня рождения.png|thumb|180px|right|Рәсә Милли банкы аҡсаһы[[1992]] ]]
[[Рәсем:Jakub Kołas (silver coin, reverse).gif|thumb|180px|right| Беларусь республикаһы Милли банкы аҡсаһы, [[2002]] ]]

=== Поэзия, проза, публицистика ===
* {{lang-be|«Песьні-жальбы»}} ([[1910]], Вильня)
* {{lang-be|«Апавяданьні»}} ([[1912]], Вильня)
* {{lang-be|«Родныя зьявы»}} ([[1914]], Вильня)
* {{lang-be|«Тоўстае палена»}} ([[1913]], [[Санкт-Петербург]])
* {{lang-be|«Нёманаў дар»}} ([[1913]], [[Санкт-Петербург]])
* {{lang-be|«Прапаў чалавек. Паслушная жонка. Грушы сапяжанкі»}} ([[1913]], [[Санкт-Петербург]])
* {{lang-be|«Батрак. Як Юрка збагацеў»}} ([[1913]], [[Санкт-Петербург]])
* {{lang-be|«Казкі жыцьця»}} ([[1921]], Ковно)
* {{lang-be|«Водгульле»}} ([[1922]])
* {{lang-be|«Новая зямля»}} ([[1923]])
* {{lang-be|«У палескай глушы»}} ([[1923]])
* {{lang-be|«Крок за крокам»}} ([[1925]])
* {{lang-be|«На рубяжы»}} ([[1925]])
* {{lang-be|«Першыя крокі»}} ([[1925]])
* {{lang-be|«У ціхай вадзе»}} ([[1925]])
* {{lang-be|«Сымон-музыка»}} ([[1925]])
* {{lang-be|«На прасторах жыцьця»}} ([[1926]])
* {{lang-be|«У глыбі Палесься»}} ([[1927]])
* {{lang-be|«Адшчапенец»}} ([[1932]])
* {{lang-be|«Дрыгва»}} ([[1934]])
* {{lang-be|«Нашы дні»}} ([[1937]])
* {{lang-be|«Адпомсьцім»}} ([[1942]])
* {{lang-be|«Голас зямлі»}} ([[1943]])
* {{lang-be|«Суд у лесе»}} ([[1943]])
* {{lang-be|«Адплата»}} ([[1946]])
* {{lang-be|«Мой дом»}} ([[1946]])
* {{lang-be|«Рыбакова хата»}} ([[1947]])
* {{lang-be|«На ростанях»}} ([[1955]]
* {{lang-be|«Жыве між нас геній»}} ([[1952]])
* {{lang-be|«Публіцыстычныя й крытычныя артыкулы»}} ([[1957]])

=== Балалар өсөн әҫәрҙәр ===
* {{lang-be|«Міхасёвы прыгоды»}} ([[1935]])
* {{lang-be|«Рак-вусач»}} ([[1938]])
* {{lang-be|«На рэчцы зімой»}} ([[1941]])
* {{lang-be|«Вершы для дзяцей»}} ([[1945]])
* {{lang-be|«У старых дубах»}} ([[1941]])
* {{lang-be|«Раніца жыцьця»}} ([[1950]])

Уҡыу-уҡытыу әҙңбиәте:
* {{lang-be|«Другое чытаньне для дзяцей беларусаў»}} ([[Петербург]], [[1909]])
* {{lang-be|«Мэтодыка роднае мовы»}} ([[1926]])

=== Пьесалар ===
* {{lang-be|«Антось Лата»}} ([[1917]])
* {{lang-be|«На дарозе жыцьця»}} ([[1917]])
* {{lang-be|«Забастоўшчыкі»}} ([[1925]])
* {{lang-be|«Вайна вайне»}} ([[1927]])
* {{lang-be|«У пушчах Палесься»}} ([[1938]])

== Әҙәбиәт ==
* Александровіч, С. Х. Ад роднае зямли : Аповесць пра маленства і юнацтва Я. Коласа / С. Х. Александровіч. — Мінск : Дзяржвыд БССР, 1962. — 236 с.
* Александровіч, С. Х. На шырокі прастор : Старонкі жыцця Якуба Коласа / С. Х. Александровіч. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1972. — 429 с.
* Александровіч, С. Х. Крыжавыя дарогі : Аповесць пра Якуба Коласа / С. Х. Александровіч. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. — 333 с.
* Пшыркоў, Ю. С. Якуб Колас : Жыццё і творчасць / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1951. — 167 с.
* Пшыркоў, Ю. С. Трылогія Якуба Коласа «На ростанях» / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1956. — 226 с.
* Пшыркоў, Ю. С. Эпас рэвалюцыі : паэмы Я. Коласа «Новая зямля» і «Сымон-музыка», трылогія «На ростанях» / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Вышэйшая школа, 1975. — 238 с.
* Пшыркоў, Ю. С. Летапісец свайго народа : Жыццёвы і творчы шлях Якуба Коласа / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Навука і тэхніка, 1982. — 367 с.

== Һылтанмалар ==
{{wikisource|Category:Якуб Колас|Якуб Колас}}
* [http://litmuseums.iatp.by/kolas/ru/index.html Государственный литературно-мемориальный музей Якуба Коласа] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071030074357/http://litmuseums.iatp.by/kolas/ru/index.html |date=2007-10-30 }}
* [http://www.yakubkolas.ru/ Сайт, посвящённый творчеству Якуба Коласа]{{ref-be}}

[[Категория:Алфавит буйынса тәржемәселәр]]
[[Категория:СССР тәржемәселәре]]
[[Категория:XX быуат тәржемәселәре]]
[[Категория:СССР Яҙыусылар союзы ағзалары]]
[[Категория:3-сө саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары]]
[[Категория:4-се саҡырылыш СССР Юғары Советы депутаттары]]