Якуб Колас

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Якуб Колас
бел. Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч
Исеме:

Константин Михайлович Мицкевич

Тыуған көнө:

3 ноябрь 1882({{padleft:1882|4|0}}-{{padleft:11|2|0}}-{{padleft:3|2|0}})

Тыуған урыны:

Акинчицы ауылы,
Минск губернаһы,
Рәсәй империяһы, хәҙерге Столбцы, Белоруссия

Вафат булған көнө:

13 август 1956({{padleft:1956|4|0}}-{{padleft:8|2|0}}-{{padleft:13|2|0}}) (73 йәш)

Вафат булған урыны:

Минск, Белорусс ССР-ы, СССР

Гражданлығы:

Рәсәй империяһы Рәсәй империяһы
Совет Социалистик Республикалар Союзы СССР

Эшмәкәрлеге:

шағир, прозаик

Ижад йылдары:

1906—1956

Йүнәлеше:

Социалистик реализм

Жанр:

шағир, прозаик

Әҫәрҙәре яҙылған тел:

белорус

Премиялары:

Сталин премияһы — 1946 Сталин премияһы — 1949

Наградалары:
Ленин ордены Ленин ордены Ленин ордены Ленин ордены
Ленин ордены Ҡыҙыл Байраҡ ордены Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены Медаль «Партизану Отечественной войны» I степени

Яку́б Ко́лас (Константи́н Миха́йлович Мицке́вич, бел. Канстанцін Міхайлавіч Міцкевіч, Łacinka яҙыуында Kanstancin Michajłavič Mickievič) (3 ноябрь 1882 йыл13 август 1956 йыл) — белорус совет яҙыусыһы. Белорус әҙәбиәтенең нигеҙ һалыусыһы һәм классиктарының береһе. Беларус ССР-ының халыҡ шағиры (1926). Беларусь фәндәр академияһының академигы (1928). СССР Яҙыусылар союзы ағзаһы (1934). Белорус ССР-ның атҡаҙанған фән эшмәкәре (1944). 1945 йылдан ВКП(б) ағзаһы.

Биографияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Белоруссияның Минск өлкәһе Акичицы ауылында (хәҙерге Столбцы районы), урмансы Михась Мицкевич ғаиләһендә тыуған. Урта мәктәпте тамамлағас, 1902 йылда уҡытыусылар семинарияһын тамамлай. Пинщинда уҡытыусы булып эшләй. 1906 йылда «Наша доля» гәзитендә «Край родимый» исемле беренсе шиғырын баҫтыра. Йәшерен уҡытыусылар съездында ҡатнашҡан өсөн 1908–1911 йылдарҙа төрмәгә ябыла. 1912-1914 йылдарҙа Пинскта уҡытыусы булып эшләй. 1915 йылда ғаиләһе менән Мәскәүгә күсә, Дмитров өйәҙендә уҡытыусы булып эшләй. Ошо ҡ йылда армияға алына, армиянан ҡайтҡас (1918) Обоянь ҡалаһында уҡытыусы булып эшләй.1921 йылдың майында Минска килә һәм артабан фәнни эшмәкәрлек менән шөғөлләнә. («рус-белорус һүҙлеге»нең (1953)редакторы була.

Академик (1928), 1929 йылдан — БССР фәндәр академияһының вице-президенты, БССР юғары советының депутаты (19381956), СССР юғары советы депутаты (19461956).

Якуб Колас 1956 йылдың 13 авгусында вафат була, Минск Хәрби зыяратында ерләнгән.

Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

СССР-ҙың почта маркаһы, 1957
Рәсә Милли банкы аҡсаһы1992
Беларусь республикаһы Милли банкы аҡсаһы, 2002

Поэзия, проза, публицистика[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Балалар өсөн әҫәрҙәр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Уҡыу-уҡытыу әҙңбиәте:

Пьесалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Әҙәбиәт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Александровіч, С. Х. Ад роднае зямли : Аповесць пра маленства і юнацтва Я. Коласа / С. Х. Александровіч. — Мінск : Дзяржвыд БССР, 1962. — 236 с.
  • Александровіч, С. Х. На шырокі прастор : Старонкі жыцця Якуба Коласа / С. Х. Александровіч. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1972. — 429 с.
  • Александровіч, С. Х. Крыжавыя дарогі : Аповесць пра Якуба Коласа / С. Х. Александровіч. — Мінск : Мастацкая літаратура, 1985. — 333 с.
  • Пшыркоў, Ю. С. Якуб Колас : Жыццё і творчасць / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1951. — 167 с.
  • Пшыркоў, Ю. С. Трылогія Якуба Коласа «На ростанях» / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Выдавецтва Акадэміі навук БССР, 1956. — 226 с.
  • Пшыркоў, Ю. С. Эпас рэвалюцыі : паэмы Я. Коласа «Новая зямля» і «Сымон-музыка», трылогія «На ростанях» / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Вышэйшая школа, 1975. — 238 с.
  • Пшыркоў, Ю. С. Летапісец свайго народа : Жыццёвы і творчы шлях Якуба Коласа / Ю. С. Пшыркоў. — Мінск : Навука і тэхніка, 1982. — 367 с.

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Викикитапхана логотибы
Викикитапхана логотибы
Ошо темаға Викикитапханала текстар бар
Якуб Колас