Һарыйылға (Силәбе өлкәһе)

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Һарыйылға
Ҡайҙа ҡоя Мейәс
Һыу йыйыу бассейны Бассейн Тобола[d]
Дәүләт  Рәсәй[1]
Административ-территориаль берәмек Силәбе өлкәһе
Оҙонлоҡ 11 km
Карта

Һарыйылға (рус. Сырыелга́ - Рәсәйҙә Көньяҡ Уралдағы йылға. Силәбе өлкәһе[2] аша аға.

Географияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йылға тамағы Мейәс йылғаһының 478-се километрында уң ярынан ҡушыла. Йылға оҙонлоғо 11 км [3].

Һыу реестры мәғлүмәттәре[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Рәсәй дәүләт һыу реестры мәғлүмәте буйынса йылға Иртыш һыу бассейны округында урынлашҡан, һыу хужалығы участкаһыМейәс йылғаһын индермәйенсә Арғужа һыуһаҡлағысынан Силәбе ҡалаһына тиклем. Бәләкәй йылға бассейны (йылға эске бассейны) — Тубыл, йылға бассейны — Иртыш[3].

  • Дәүләт һыу реестрында һыу объектының коды — 14010500912111200003618[3]
  • Гидрологик өйрәнеү (ГӨ) буйынса коды — 111200361
  • Бассейн коды — 14.01.05.009
  • ГӨ буйынса томы — 11
  • ГӨ буйынса сығарылыш — 2

Этимологияһы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Йылғаның атамаһы килеп сығышын Силәбе өлкәһенең топонимикаһын, башҡорт халҡының фольклорын өйрәнгән географ, топонимист Шувалов Николай Иванович үҙенең "От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь" тигән һүҙлегендә былай аңлата:

Сары, Сары-Елга, Сары-Куль, Сары-Тюбе, Сары-Вакши, Сары-Сай, Сары-Камыш... входят слова сары — «желтый» и географические термины: елга — «река», кул — «озеро», тюбе — «холм», «гора»», вакши — «мелкое, кочковатое, заиленное место», сай — «мелководье», «пересыхающее русло реки» и сары — «желтый». Встречаются также названия в искаженной форме: Сари-Куль, Сир-Куль, Сыровое, Сыровское.

Йәғни,рус. Сырыелга́ тигән атама "сыровое" тигән хата вариант менән яһалған, тимәк, был топоним "һары" һәм "йылға" һүҙҙәренән килеп сыҡҡан[4][5].

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. GEOnet Names Server — 2018.
  2. «Рәсәй гидротехник ҡоролмалар регистры һәм дәүләт һыу кадастры үҙәге».
  3. 3,0 3,1 3,2 «Сырыелга» — информация об объекте в Государственном водном реестре
  4. Шувалов Сары, Сары-Елга, Сары-Куль, Сары-Тюбе, Сары-Вакши, Сары-Сай, Сары-Камыш// От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7
  5. От Парижа до Берлина по карте Челябинской области.Сары, Сары-Елга, Сары-Куль, Сары-Тюбе, Сары-Вакши, Сары-Сай, Сары-Камыш [1]

Сығанаҡтар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  • Тобол/ Под ред. В. В. Николаенко. — Л.: Гидрометеоиздат, 1965. — 240 с.
  • «Центр российского регистра гидротехнических сооружений и государственного водного кадастра».
  • Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 11. Средний Урал и Приуралье. Вып. 2. Тобол / под ред. В. В. Николаенко. — Л.: Гидрометеоиздат, 1965. — 240 с.
  • Шувалов Н. И. Караси // От Парижа до Берлина по карте Челябинской области: Топонимический словарь. — 2-е изд., переработанное и дополненное. — Челябинск: Южно-Уральское книжное издательство, 1989. — 160 с. — ISBN ISBN 5-7688-0157-7

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]