Аалто университеты

Википедия — ирекле энциклопедия мәғлүмәте
Аалто университеты
фин. Aalto-yliopisto[1]
Нигеҙләү датаһы 1 ғинуар 2010
Логотип
Рәсем
Кем хөрмәтенә аталған Алвар Аалто
Принадлежит к CLUSTER[d]
Рәсми тел Фин теле
Дәүләт  Финляндия[2][1]
Административ-территориаль берәмек Эспоо
Ойошма ағзаһы Ассоциация инженерных университетов Европы[d], W3C[3][3], Европа университеттары ассоциацияһы[d][4], arXiv.org[d][5], FinELib[d][1], ORCID[d][6] һәм Coalition for Advancing Research Assessment[d][7]
Уҡыусылар һаны 12 000[8]
Бойһонған ойошма (филиал) Helsinki Institute of Physics[d]
Милке Aalto University Executive Education[d]
Хеҙмәткәрҙәр 4000 кеше[8]
Алдағы Һелсинки политехника институты[d]
Диапазон IPv4 193.167.39.0/24[9] һәм 130.233.0.0/16[10]
Присуждает бакалавр искусств[d], сәнғәт магистры[d], фән бакалавры[d][11], магистр естественных наук[d][11] һәм joint degree[d]
Социаль селтәрҙә күҙәтеүселәр 46 538
Рәсми сайт aalto.fi
Ссылка на условия использования lib.aalto.fi/en/material…[12]
Эндпоинт API idp.aalto.fi/idp/shibbol…[13]
Карта
 Аалто университеты Викимилектә

Аалто университеты (фин. Aalto-yliopisto, швед. Aalto-universitetet) — Хельсинки ҡалаһының өс юғары уҡыу йортон: Хельсинки Политехник институтын (1849 йылда нигеҙләнгән), Юғары иҡтисад мәктәбен (1904 йылда нигеҙләнгән), шулай уҡ Сәнғәт, дизайн һәм архитектура институтын (1871 йылда ойошторолған) берләштереү юлы менән барлыҡҡа килгән фин университеты. Фән, бизнес һәм сәнғәт араһында тығыҙ бәйләнеш дисциплина-ара өлкәләрҙә инновацион тикшеренеүҙәргә йүнәлтелгән.

2015 йылда абруйлы QS Quacquarelli Symonds компанияһының рейтингында университет донъяла иң яҡшы университеттар араһында 139-сы урынды һәм архитектура һәм сәнғәт өлкәһендә 17-се урынды биләй[14]. Шулай уҡ Microsoft Research версияһы буйынса университет донъяла машина — компьютер фәндәренең киң бүлегенә уҡытыу буйынса 21-се урынды биләй[15] Шулай уҡ университеттың Эшлекле администраторлыҡ итеү магистры программаһы «өс төрлө аккредитацияға» эйә, бының менән бөтә донъяла тик 74 бизнес-мәктәп кенә маҡтана ала[16].

Аалто университетын тамамлағандар һәм профессорҙары араһында Нобель премияһы лауреаты Арттури Виртанен, Фрэнк Розенблатт наградаһы лауреаты Теуво Кохонен, физик Гуннар Нордстрём, шулай уҡ исеме менән университет аталған бөтә донъяға билдәле архитектор Алвар Аалто бар.

Тарихы[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Университет 2010 йылдың 1 ғинуарында Хельсинки политехник институтын, Юғары иҡтисад мәктәбен һәм Хельсинкиның сәнғәт һәм дизайн Юғары мәктәбен берләштереү юлы менән барлыҡҡа килгән[17].

2012 йылда AppCampus өс йыллыҡ программаһы сиктәрендә Microsoft һәм Nokia компаниялары университетҡа мобиль ҡушымталар һәм смартфондар өсөн хеҙмәт күрһәтеүҙе, шулай уҡ Nokia,телефондары системаһы өсөн, мәҫәлән, Symbian өсөн операция системаларын эшләүгә һәр береһе туғыҙышар млн евро инвестициялай[18]

Университеттың технологик тикшеренеү үҙәгендә 3D-баҫма мөмкинлектәр Финляндияла фин бизнесына күп мөмкинлек асасаҡ тип иҫәпләйҙәр[19].

2014 йылда иҡтисад программаһы менән бәйле университет техник хеҙмәткәрҙәр һанын күпкә ҡыҫҡартты[20], ә 20152018 йылдар осоронда бер нисә йөҙ уҡытыусыларҙы һәм хеҙмәткәрҙәрҙе эштән бушатасаҡ[21][22].

Политехник институт[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Юғары иҡтисад мәктәбе[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Сәнғәт, дизайн һәм архитектура институты[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

Иҫкәрмәләр[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]

  1. 1,0 1,1 1,2 https://www.kiwi.fi/pages/viewpage.action?pageId=50169951
  2. archINFORM (нем.) — 1994.
  3. 3,0 3,1 https://www.w3.org/Consortium/Member/List
  4. https://eua.eu/about/member-directory.html
  5. Our Members / Tier 5
  6. https://web.archive.org/web/20231020113811/https://orcid.org/members
  7. https://web.archive.org/web/20231109092552/https://coara.eu/coalition/membership/
  8. 8,0 8,1 https://www.aalto.fi/en/people
  9. https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=193.167.39.0%20-%20193.167.39.255&type=inetnum
  10. https://apps.db.ripe.net/search/lookup.html?source=ripe&key=130.233.0.0+-+130.233.255.255&type=inetnum
  11. 11,0 11,1 https://www.aalto.fi/en/study-options
  12. McCarthy D., Wallace A. Survey of GLAM open access policy and practice // Google Sheets — 2018.
  13. https://orcid.org/signin
  14. Aalto University. Top Universities (16 июль 2015). Дата обращения: 29 май 2016.
  15. http://academic.research.microsoft.com/RankList?entitytype=7&topDomainID=2&subDomainID=6&last=0&start=1&end=100. academic.research.microsoft.com. Дата обращения: 29 май 2016. 2015 йыл 15 март архивланған.
  16. Triple accredited business schools (AACSB, AMBA, EQUIS). MBA Today. Дата обращения: 29 май 2016.
  17. Владимир Лосев: Интернациональные исследования в «ААЛТО» 2012 йыл 4 февраль архивланған.
  18. Компании Microsoft и Nokia инвестируют миллионы в программу Университета Аалто // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 26 март 2012. (Тикшерелеү көнө: 27 март 2012)
  19. VTT: 3D-печать станет для Финляндии новой «Нокиа» // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 19 сентябрь 2013. (Тикшерелеү көнө: 22 сентябрь 2013)
  20. Университет Аалто сокращает персонал // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 16 апрель 2014. (Тикшерелеү көнө: 16 апрель 2014)
  21. Университет Аалто уволит сотни работников. // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 18 ғинуар 2016. (Тикшерелеү көнө: 18 ғинуар 2016)
  22. Университет «Аалто» уволит до 350 человек. // Сайт телерадиокомпании Yleisradio Oy. Служба новостей Yle. — 9 ноябрь 2015. (Тикшерелеү көнө: 18 ғинуар 2016)

Һылтанмалар[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]